Slag bij Austerlitz: verschil tussen versies

Het lukte Napoleon echter om de geallieerde troepen zo te manipuleren dat ze tot een aanval overgingen. Koetoezov had namelijk geen vrijheid van handelen: zijn leger werd begeleid door [[Keizer Frans II|Frans II]], de keizer van het [[Heilige Roomse Rijk]], en [[Alexander I van Rusland|Tsaar Alexander I]]. Frans II, die de oorlog eigenlijk al verloren achtte, wilde zo snel mogelijk een regeling met Frankrijk, in de hoop de schade beperkt te houden. Alexander I, daarin gesteund door het grootste deel van het Oostenrijkse officierenkorps, wilde de kans niet laten liggen om Napoleon een nederlaag toe brengen nu hij zo zwak scheen. Napoleon speelde daar op 25 november handig op in door generaal [[Anne Jean Marie René Savary]] naar het geallieerde hoofdkwartier te sturen met het aanbod om een wapenstilstand te sluiten. Frans II ging daar op 27 november gretig op in. Alexander I zag zich hierdoor bevestigd in zijn oordeel dat Napoleon in het nauw gebracht was. Op 28 november zond hij generaal-adjudant [[Pjotr Dolgoroekov]] naar het kamp van Napoleon met de eis dat Frankrijk al het Oostenrijkse grondgebied zou ontruimen en heel Italië opgeven. Hoewel de Franse keizer haast van woede explodeerde, lukte het hem zijn uiterlijke kalmte te bewaren en een verslagen indruk te maken. Hierop liet Napoleon de hoogten van [[Prace]] of ''Prätzen'' ontruimen, de heuvelrug die ten westen van de Litava ligt, waarbij de troepen moesten voorwenden dat ze in paniek geraakt waren door de zich verzamelende vijand. Tijdens een geallieerde krijgsraad op 1 december kreeg tsaar Alexander de overhand en men besloot een plan van generaal-majoor [[Franz von Weyrother]] uit te voeren om zelf de hoogten van Prace te bezetten en daarna een veldslag aan te gaan waarbij men met 59.300 man, oprukkend in vijf elkaar volgende colonnes, de zwakkere Franse rechterflank zou doorbreken. Men meende daarbij zeer goede vooruitzichten te hebben op een overwinning gezien een algeheel numeriek overwicht van ongeveer negentigduizend tegenover vijftigduizend man en 278 tegenover 139 stukken geschut.

[[File:Bacler d’Albe, Eve of the Battle of Austerlitz.jpg|{{largethumb}}|Het leger juicht Napoleon toe in de nacht voor de slag]]

 

Napoleon was niet heel zeker van een overwinning. Alles hing ervan af of de vijand zou handelen als hij voorspeld had. Indien het anders liep en een onbeslist treffen volgde, was het risico groot dat Pruisen, waarvan het leger al in [[Silezië]] mobiliseerde, zich in de strijd zou mengen. Ook was de hoofdmacht van het Oostenrijkse leger van Italië naar Hongarije getrokken en dreigde zijn verbindingen van de zuidkant af te snijden. Op 1 december inspecteerde Napoleon persoonlijk het leger, waarbij hij voor het eerst zijn beroemde grijze overjas droeg — vermoedelijk omdat het vrij koud was. Ruwe grappen makend met zijn veteranen, merkte hij dat het moreel van de troepen uitstekend was. In de avond stelde hij een proclamatie aan het leger op waarin hij uitzonderlijk genoeg de hele Franse strategie uit de doeken deed om te voorkomen dat de manschappen gedemoraliseerd zouden raken door de opmars van de geallieerde linkerflank. In de vroege nacht bezocht hij zijn rechterflank om die moed in te spreken en viel toen bijna in handen van een voorpost van [[kozakken]]. Terugkerend in het hoofdkamp merkte hij tot zijn verbijstering dat de troepen hem met fakkels, vreugdevuren en toejuichingen begroetten ter viering van de eerste verjaardag van zijn kroning tot keizer. Eerst werd Napoleon hierom boos maar raakte al snel aangedaan door deze betuiging van trouw. Om 04:00 ging hij een paar uur slapen met de woorden "Dit is de beste avond van mijn leven". Al deze romantische gebeurtenissen werden later geliefde onderwerpen voor romanciers en schilders.