Kalehöyük: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 91:
 
== De komst van het ijzer ==
IJzer als zodanig was al lang bekend. In het Oud-Hettitische Rijk kende men het als ''am-atuamūtu'' en smeden kende men als LÚ-<sup>MESHMEŠ</sup> AN.BAR (.DÍM.DÍM). Het werd hooggeschat om zijn eigenschappen en was uitzonderlijk duur omdat de enige bron meteoorijzer was. In de IJzertijd kwam daar verandering in omdat men uitvond dat ijzererts met kool te reduceren was. In Kaman II is deze ontwikkeling goed te volgen. Er zijn een aantal ijzeren/stalen pijlpunten gevonden. De oudste drie komen uit IIa2 of IIa3, er is er één uit IIB, één uit IIa6-7 en twee uit IIa3-5. Metallurgisch onderzoek<ref>[{{Aut|Mariya Masubuchi}} A metallographic study of iron and steel arrowheads from Kaman-Kalehöyük stratum II, AAS XVII http://www.jiaa-kaman.org/pdfs/aas_17/AAS_17_Masubuchi_M_pp_281_294.pdf]</ref> laat een aantal stadia zien in de productie van het metaal. In de vroegste tijd (IIc2-3) worden pijlpunten vervaardigd door zorgvuldige carburisatie van staal in een pyro-omgeving. Tegen het midden van de 8e eeuw v.Chr. verandert de techniek. Men ziet af van carburisatie en langdurig smeden. In het jongste stadium (IIa) worden afschrikmethoden ingevoerd die een gotere hardheid garanderen.