Montevideo (stad): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
alfabetisch geregelt
Versie 45329742 van 217.224.231.243 (overleg) ongedaan gemaakt
Regel 5:
| bestandsnaam regiovlag=
| regio= [[Montevideo (departement)|Montevideo]]
| jaar=20092004
| inwoneraantal= 1.338325.408968
| oppervlakte=526525,54
| lat_deg =34
| lat_min =52
Regel 17:
| lon_dir = W
| postcode=11xxx-12xxx
| netnummer=(+598) 202
| burgemeester=DanielRicardo MartínezEhrlich
| adres=
| website=http://www.montevideo.gub.uy/
| diverse=
}}
'''Montevideo''' is de [[hoofdstad]] van [[Uruguay]]. De stad ligt op de noordoever van het [[estuarium]] van de [[Río de la Plata]], die ter plaatse 200 kilometer breed is. Het aantal inwoners bedraagt circa 1,3 miljoen ([[2009]], bijna de helft van de totale landsbevolking (3,3 miljoen inw, [[2004]]). In de gehele [[metropool (stad)|metropool]] (inclusief de departementen [[Canelones (departement)|Canelones]] en gedeeltes van [[San José (departement)|San José]]) wonen 1,6 miljoen mensen. In Uruguay worden gebieden die buiten dit gebied liggen het ''interior'', ofwel "binnenland" genoemd.
 
Montevideo ligt net iets zuidelijker dan de [[Argentinië|Argentijnse]] hoofdstad [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] en is daarmee de zuidelijkst gelegen hoofdstad op het [[Amerika (continent)|Amerikaanse continent]]. Montevideo is tevens de hoofdplaats van het [[Montevideo (departement)|gelijknamige departement]], het kleinste departement van de in totaal 19 departementen.
Regel 32:
 
== Oorsprong van de naam ==
 
[[Bestand:Cerro de Montevideo desde la ciudad. Año 1865.jpg|thumb|250px|De heuvel van Montevideo op de achtergrond, vanuit de oude stad bekeken (1865)]]
 
Er zijn verschillende verklaringen voor de oorsprong van de naam Montevideo. ''Monte'' slaat op de heuvel van Montevideo (zie kaartje bij de Geschiedenis van Montevideo, links van de baai). De betekenis van ''video'' wordt door historici betwist:
 
* "'''Monte Vidi'''" - bron:Dagboeken van de bootsmaat van de [[Portugal|Portugese]] [[ontdekkingsreiziger]] [[Ferdinand Magellaan]], Francisco de Albo, die schreef: "''Dinsdag, januari 1520, waren we nabij de Cabo de Santa María (huidige Punta del Este) van waaruit de zanderige kust van west naar oost loopt, waar naast een baai een berg ligt, gelijkend op een sombrero, die we de naam Montevidi gegeven hebben.''" Dit is het oudste geschreven [[Spaans]]talige document waar gesproken wordt over een naam gelijkend aan de naam die nu gegeven is aan de stad.
* "'''Monte Yvity Deus'''" - bron:''Yumaranei'', boek geschreven door de [[jezuïeten|jezuïet]] Lucas Marton ([[1746]]). In zijn boek wordt eerst uitgelegd waarom de toenmalige [[kolonie (staatkundig)|kolonisatoren]] de namen, gegeven door de lokale bevolking, vervingen door zelf bedachte namen gebaseerd op de Europese talen. Vervolgens wordt er gezegd: "''We weten dat de mensen die miljoenen jaren geleden naar dit continent kwamen, hun weg leidde naar de berg die ze "Berg van God" noemde en welke als heilig werd aangenomen. Tegenwoordig zegt de inheemse bevolking Yvy’ty (uit het [[Guarani (taal)|Guarani]]) "De Geestensberg". Een Portugese vertaler, die de waarheid in ere wilde houden voor het nageslacht, zocht een naam die zowel de moderniteit, alsmede de heilige naamgeving voor de berg combineerde. Monte-Yviti-Deus, een perfecte combinatie van het Portugees en Guarani.''" Deus is het Portugese woord voor [[God (algemeen)|God]].
Regel 44 ⟶ 42:
 
== Geschiedenis ==
 
=== Vroege geschiedenis ===
 
[[Juan Díaz de Solís]], een [[Spaanse koloniën|Spaanse]] ontdekkingsreiziger, bezocht in [[1516]] de gebieden die nu Montevideo zijn. Hij ontmoette daar de lokale bevolking, de [[Charrúa]], die hem later vermoordde.
[[Bestand:Karte_Montevideo_MKL1888_kl.png|thumb|250px|Montevideo kaart c.1888]]
Regel 52 ⟶ 48:
 
=== 19e eeuw tot heden ===
 
Vanaf het begin van de [[19e eeuw|negentiende eeuw]] heeft de stad veel geleden onder belegeringen en bombardementen door het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Spanje]], [[Portugal]], [[Brazilië]] en [[Argentinië]]. Tussen [[1838]] en [[1851]] werd de stad herhaaldelijk aangevallen door de Argentijnse dictator [[Juan Manuel de Rosas]]. Na de val van Rosas in 1851 was er snel economisch herstel. In 1860 telde de stad 37.787 inwoners. In [[1884]] was het inwonertal al opgelopen tot 104.472, waaronder talrijke buitenlanders. In die tijd was [[handel (economie)|handel]] de enige bron van bestaan voor de stad, die rivaliseerde met het aan de zuidoever van het estuarium gelegen [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]]. De Britten bouwden tussen [[1860]] en [[1911]] een uitgebreid [[spoorweg]]net dat de stad met het achterland verbond. Zij gebruikten Montevideo om de greep van Argentinië en Brazilië op de handel te omzeilen.
 
Regel 60 ⟶ 55:
 
=== Graf Spee ===
 
Aan het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] zocht het Duitse slagschip ''[[Admiral Graf Spee]]'', dat in het zuidelijk deel van de [[Atlantische Oceaan]] voer om [[koopvaardijschip|koopvaardijschepen]] aan te vallen en zo de handel te verstoren, op [[13 december]] [[1939]] zijn toevlucht in de neutrale haven van Montevideo na een gevecht met Britse [[kruiser]]s. Voor de keus gesteld tussen hernieuwde zeegevechten met de Britten, of internering in Uruguay, bracht de bemanning het schip op [[17 december]] 1939 voor de kust bij Montevideo in het estuarium tot zinken.
 
Regel 66 ⟶ 60:
 
== Klimaat ==
 
De zomer begint in Uruguay in December en duurt ongeveer tot en met Maart. Wanneer je wilt genieten van het strand dan is dit dus de beste tijd om een bezoek te brengen aan Uruguay. De zomer is warm maar aangenaam met een gemiddelde temperatuur van 25-30 graden op de meeste dagen (maar kan oplopen tot 40 graden). Doordat er altijd een licht windje staat is het zeer aangenaam aan de kust.
 
Regel 74 ⟶ 67:
 
== Wijken in Montevideo ==
 
[[Bestand:Montevideo_Map.png|725 px|Map of Montevideo]]
{|
|-
| width="34%" valign="top" |
# Aguada
# Buceo
# Centro
# Ciudad Vieja
# CordónCentro
# Barrio Sur
# Aguada
# La Blanqueada
# Villa Muñoz
# Cordón
# Palermo
# Parque Rodó
# Tres Cruces
# La Comercial
# Larrañaga
# La Blanqueada
# Parque Batlle, Villa Dolores
# Pocitos
# Punta Carretas
# Unión
# Buceo
# Malvín
# Malvín Norte
# Palermo
# Parque Batlle, Villa Dolores
# Parque Guaraní, Las Canteras
# Parque Rodó
# Pocitos
# Punta Carretas
# Punta Gorda
# Tres Cruces
# Unión
# Villa Muñoz
 
| width="33%" valign="top" |
Regel 154 ⟶ 146:
 
== Transport ==
 
=== Naar de stad ===
 
==== Transnationaal ====
 
Montevideo is verbonden via verschillende (snel)wegen met de rest van het land. Naar het oosten toe lopen de wegen nummer 10 ([[Maldonado (stad)|Maldonado]], [[Rocha (stad)|Rocha]], [[Porto Alegre (gemeente)|Porto Alegre]] ([[Brazilië]])) en 8 ([[Minas (Lavalleja)|Minas]], [[Treinta y Tres (stad)|Treinta y Tres]] en [[Melo (Uruguay)|Melo]]), naar het noorden de wegen 7 (Melo), 6, 5 ([[Canelones (stad)|Canelones]], [[Florida (Uruguay)|Florida]], [[Durazno (stad)|Durazno]], [[Tacuarembó (stad)|Tacuarembó]] en [[Rivera (Uruguay)|Rivera]]) en naar het westen de weg 1 ([[Colonia del Sacramento]]). Aangezien het kleine aantal spoorwegen niet gebruikt wordt voor personenvervoer (in ieder geval buiten de metropool), vindt het openbaar vervoer naar de stad toe plaats via (commerciële) buslijnen. Vanuit alle grote plaatsen vertrekken er (meermaals) dagelijks een bus van en naar Montevideo. Deze bussen komen aan op het grote busterminal Tres Cruses, genoemd naar het nabijgelegen plein.
 
==== Internationaal ====
 
[[Bestand:Omnibus en mvd.JPG|thumb|Bus in Montevideo]]
 
Regel 168 ⟶ 156:
 
=== In de stad ===
 
Het enige openbare vervoermiddel in de stad zelf is de bus. Montevideo kent een uitgebreid netwerk van buslijnen die door de gehele metropool heen lopen. De bussen geven, samen met de zwart-gele [[Taxi (vervoer)|taxi]]'s, het typische straatbeeld van de stad. Er zijn meerderen bedrijven die de lijnen beheren.
 
== Sport ==
 
Montevideo is de sporthoofdstad van het land. Van de 16 clubs in de [[Primera División (Uruguay)|Primera División]] komen er 14 uit de stad. De grootste twee clubs zijn [[Club Nacional de Football|Nacional]] en [[Peñarol]], de ''grote twee'' van Uruguay en twee van de belangrijkste voetbalclubs in [[CONMEBOL|Zuid-Amerika]], die gezamenlijk al 81 keer (van de 103) het landskampioenschap wonnen. Andere grote clubs uit de stad zijn:
 
Regel 190 ⟶ 176:
 
=== WK 1930 ===
 
{{Zie ook|Zie het hoofdartikel: ''[[Wereldkampioenschap voetbal 1930]]''}}
 
Regel 198 ⟶ 183:
 
== Bezienswaardigheden ==
 
Naast het [[Estadio Centenario]] zijn er nog meer interessante bezienswaardigheden in Montevideo:
[[Bestand:Monumentodelgaucho.JPG|thumb|left|Monument van de Gaucho in de 18 de Julio]][[Bestand:PalacioMunicipalMontevideo.JPG|thumb|Gemeentehuis (Palacio Municpal) van de stad]]
 
=== Avenida 18 de Julio ===
 
De Avenida 18 de Julio (oftewel de Avenue 18 juli) is de hoofdstraat van de stad, waarin men belangrijke historische gebouwen kan vinden. Naast de vele winkels in de 3-kilometer-lange straat, die loopt van Plaza de Independencia naar het Batllepark, staan onder meer het monument van de [[Gaucho]], het gemeentehuis van de stad en het Diázpaleis. De naam van de straat verwijst naar de datum [[18 juli]] [[1830]], op deze dag werd de eerste Uruguayaanse [[grondwet]] getekend.
 
Regel 211 ⟶ 194:
 
=== Mercado del Puerto ===
 
De Mercado del Puerto<ref>{{es}}[http://www.mercadodelpuerto.com.uy/ Meracdo del Puerto]</ref> ("Havenmarkt") is een voormalige markthal in de haven van de stad (Ciudad Vieja). De hal werd gebouwd door de [[Spanje|Spaanse]] [[handel (economie)|handelaar]] Pedro Saenz de Zumarán en opgeleverd op [[10 oktober]] [[1868]], in samenwerking met de toenmalige president van het land, [[Lorenzo Batlle]]. De bouw werd gedaan door een bedrijf uit [[Engeland]]. Oorspronkelijk was de plek bedoeld als markt, maar al snel vestigden zich verschillende grillrestaurants. Tegenwoordig staat deze hal vol met restaurantjes (voornamelijk [[asado]]'s) en is het een van de populairste trekpleisters voor toeristen en Montevideanen.
 
Regel 217 ⟶ 199:
 
=== Palacio Legislativo ===
 
Het Palacio Legislativo (oftewel Paleis van [[rechterlijke macht|Justitie]]), gelegen aan de Avenida de las Leyes, werd gebouwd tussen [[1908]] en [[1925]]. Op [[25 augustus]] [[1925]] werd het gebouw in gebruik genomen ter viering van honderd jaar [[Onafhankelijkheid (staatkunde)|onafhankelijkheid]] van Uruguay. In het gebouw is de rechterlijk macht van het land gevestigd, los daarvan bevinden er zich ook nog twee aparte kamers binnen het gebouw. Één waar in het [[Huis van Afgevaardigden (Uruguay)|Huis van Afgevaardigden]] zit, de ander waar de [[Senaat (volksvertegenwoordiging)|Senaat]] zit.
 
Regel 225 ⟶ 206:
 
=== Palacio Salvo ===
 
Het Placio Salvo (Salvopaleis) is een hoog gebouw gelegen aan de Avenida 18 de Julio en Plaza Indepedencia. De toren is 95 meter hoog met daar boven op nog een antenne van 5 meter. De architect was [[Mario Palanti]], een [[Italië|Italiaanse]] [[immigrant]] wonend in [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]], wie een gelijk ontwerp gebruikte voor het gebouw als voor het [[Palacio Barolo]] in Buenos Aires. In [[1925]], toen het gebouw af was, was het het hoogste gebouw van [[Latijns-Amerika]]. Nu is het gebouw nog de hoogste toren van [[Zuid-Amerika]] en het twee na hoogste gebouw van Latijns-Amerika.
 
Regel 233 ⟶ 213:
 
== Stedenbanden ==
 
* {{ES-VLAG}} [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]] (Spanje)
* {{CO-VLAG}} [[Bogota (stad)|Bogota]] (Colombia)
* {{AR-VLAG}} [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]] (Argentinië)
* {{ES-VLAG}} [[Cádiz (stad)|Cádiz]] (Spanje)
* {{AR-VLAG}} [[La Plata (Buenos Aires)|La Plata]] (Argentinië)
* {{ES-VLAG}} [[Madrid (stad)|Madrid]] (Spanje)
* {{US-VLAG}} [[Montevideo (Minnesota)|Montevideo]] (Verenigde Staten)
* {{AR-VLAG}} [[La Plata (Buenos Aires)|La Plata]] (Argentinië)
* {{CA-VLAG}} [[Quebec (stad)|Quebec]] (Canada)
* {{CN-VLAG}} [[Qingdao]] (China)
Regel 247 ⟶ 226:
 
== Geboren in Montevideo ==
 
{{Zie hoofdartikel|Lijst van personen uit Montevideo}}
 
== Bronnen ==
 
{{References}}
{{Navigatie hoofdsteden Zuid-Amerika}}