Machtsevenwicht: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Veelgebruikte Engelse term genoemd.
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Machtsevenwicht''' is het [[politiek]]e en veelal ook militaire evenwicht tussen twee of meer machtige staten. De mate van militair evenwicht wordt aangeduid als '''militaire balans'''.
 
Voorbeelden van machtsevenwicht waren: in [[Europa (continent)|Europa]] voor de [[Tweede Wereldoorlog]] : [[Frankrijk]], [[Duitsland]] en [[Groot-Brittannië]], en voor de [[Eerste Wereldoorlog]] ook wel : het [[Ottomaanse Rijk|Osmaanse Rijk]], het tsaristische [[Rusland]] en [[Oostenrijk-Hongarije]].
 
Na de Tweede Wereldoorlog was er sprake van een min of meer stabiel machtsevenwicht (in Engelstalige publicaties: ''Balance of power'') tussen de [[Verenigde Staten]] en hun [[NAVO]]-bondgenoten enerzijds, en de [[Sovjet-Unie]] en haar bondgenoten in het [[Warschaupact]] anderzijds. (Dit waren de twee "supermachten").
 
Machtsevenwichten zijn stabiel doordat iedere actie van een supermacht zal leiden tot een reactie van de overige supermacht(en). Men kan denken aan economische en diplomatieke acties, maar ook wapenwedlopen. In het extreemste geval zetten de overige supermachten hun geschillen opzij om met een te ambitieuze supermacht af te rekenen, zoals tijdens de [[Napoleontische Oorlogen]] en de [[Wereldoorlog]]en. Hierdoor is het behalen en behouden van de wereld[[hegemonie]] door een enkele staat zeer bezwaarlijk, riskant en uitputtend.
 
Machtsevenwichten zijn veelal niet stabiel: als één der [[grootmacht]]en bijvoorbeeld door intern verval ten onder gaat (Sovjet-Unie eind jaren tachtig van de [[20e eeuw]]) kan een [[hegemonie]] door de overgebleven grootmacht(en) ontstaan, of juist een strijd om de macht om het niet meer door die ex-grootmacht beheerste gebied, zoals na de val van het [[Romeinse Rijk]] in de [[5e eeuw]] van onze jaartelling.
Regel 10 ⟶ 12:
==Zie ook==
* [[Afschrikkingsevenwicht]]
* [[Hegemoniale stabiliteitstheorie]]
 
[[Categorie:Krijgskunde]]