Grote spinnende watertor: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 14:
}}
De '''grote spinnende watertor'''<ref name="GRZ"/> of '''spinnende waterkever''' (''Hydrophilus piceus'') is een [[kevers|kever]] uit de familie [[waterkevers]] (Hydrophilidae).
De kever wordt maximaal bijna 5 centimeter lang en is een van de grootste in het water levende kevers. Het gestroomlijnde ovale lichaam is glanzend zwart met een groene gloed. De poten zijn zwart maar doen bruin aan doordat ze een oranjebruine beharing dragen. De beharing zorgt voor een sterke verbreding van de poot die hierdoor een [[Roeiriem|roeispaan]]achtige vorm krijgt. Tijdens het zwemmen beweegt hij de achterpoten afwisselend, waardoor een zwemmende kever een schommelende gang krijgt.
De grote spinnende watertor komt in stilstaand permanent plantenrijk water voor in geheel Europa, inclusief België en Nederland. De eieren worden gelegd in een door het vrouwtje gesponnen waterdicht nestkamertje onder water waaraan de kever de naam ''spinnende'' watertor dankt. Bijzonder is het menu van de dieren. De [[larve]] voedt zich met alle diertjes die hij in zijn bek kan krijgen waaronder zelfs kleine salamanders en kikkers, maar de volwassen kever is een planteneter. De wijze van ademhaling van de kever is opmerkelijk: de antennes kunnen als 'snorkel' gebruikt worden, zodat het dier kan ademen terwijl het lichaam onder water blijft.<ref name="GRZ">{{Citeer boek | Achternaam = Bernhard Grzimek | Titel = Het leven der dieren Deel II: Insecten | Bladzijdes = Pagina 257| Datum = 1970 | Uitgever = Uitgeverij Het Spectrum, Antwerpen | ISBN = 90 274 8621 2}}</ref>
== Naamgeving en taxonomie ==▼
[[Bestand:GreatWaterBeetleLyd.png|thumb|260px|Verschillende stadia van de spinnende watertor, tekening uit ''The Royal Natural History'', Volume 6 door [[Richard Lydekker]], 1879.]]▼
De wetenschappelijke naam van de grote spinnende watertor werd in 1758 door [[Carl Linnaeus]] voor het eerst gepubliceerd als ''Dytiscus piceus''.<ref name = "FaunEur">[http://www.faunaeur.org/full_results.php?id=188785 Fauna europaea]</ref><ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1758). [http://biodiversitylibrary.org/page/727322 Systema naturae ed. 10: 411.]</ref>
Voor het geslacht ''[[Spinnende watertorren|Hydrophilus]]'' is lange tijd de naam ''Hydrous'' in zwang geweest, waardoor de soort in de literatuur ook veel onder de naam ''Hydrous piceus'' voorkomt.
=== Synoniemen ===▼
De soort is verschillende keren beschreven onder namen die nu als synoniemen worden beschouwd:<ref name="BIOL">{{Citeer web | url = http://www.biolib.cz/en/taxon/id5017/ | titel = ''Hydrophilus piceus'' | auteur = Biolib}}</ref><ref name = "FaunEur" />▼
* ''Hydrophilus ruficornis'' {{aut|De Geer}}, <small>1774</small>▼
* ''Hydrophilus viridicollis'' {{aut|Redtenbacher}}, <small>1844</small>▼
* ''Hydrophilus niger'' {{aut|Eichler}}, <small>1876</small>▼
* ''Hydrophilus angustior'' {{aut|Rey}}, <small>1885</small>▼
* ''Stethoxus plicifer'' {{aut|Bedel}}, <small>1891</small>▼
* ''Hydrous turkestanus'' {{aut|Kuwert}}, <small>1893</small>▼
De grote spinnende watertor behoort tot de familie [[waterkevers]] (Hydrophilidae) van de [[kevers]].▼
De soort heeft verschillende andere Nederlandstalige namen, zoals zwarte waterkever, grote spinnende waterkever, pikzwarte waterkever, pekzwarte waterkever en pekzwarte watertor. De wetenschappelijke naam betekent vrij vertaald pekzwarte (''piceus'') water-liefhebber (''Hydro-philus''). De naam ''spinnende watertor'' slaat op de gewoonte van de vrouwtjes om van spinsel een nest te maken waarin de eieren worden gelegd. ▼
==Verspreiding en habitat==
Regel 136 ⟶ 157:
Als de kever door een mens wordt opgepakt zal het dier proberen te ontsnappen door zich met het gladde lijf en krachtige poten los te maken. Vanwege de sporen, de verharde en puntige pootaanhangsels, heeft de kever een goede grip. Indien de kever geen kant meer op kan, zal deze proberen te bijten wat bij de mens een wond kan veroorzaken. De vlijmscherpe kiel op de buikzijde kan de huid penetreren en dient eveneens vermeden te worden.<ref>Wetlands Website for Northern Tuscany - Great Silver Beetle - ''Hydrous piceus'' - [http://archive.is/Ipoa Website]</ref> Bij de larve ontbreekt deze kiel, maar de larve kan met de krachtige monddelen zo gemeen bijten dat men het nog lang zal heugen.<ref name="MEREL">{{Citeer web | url = http://www.neerslag-magazine.nl/magazine/artikel/369/ | titel = Onder de loep genomen: Waterreuzen | auteur = Merel (maart 2004)- Eveline Stegeman-Broos}}</ref><ref>Genieten van de natuur - De Grote Spinnende Watertor - [http://genietenvannatuur.blogspot.nl/2009/08/grote-spinnende-watertor.html Website]</ref>
▲== Naamgeving en taxonomie ==
▲[[Bestand:GreatWaterBeetleLyd.png|thumb|260px|Verschillende stadia van de spinnende watertor, tekening uit ''The Royal Natural History'', Volume 6 door [[Richard Lydekker]], 1879.]]
▲De wetenschappelijke naam van de grote spinnende watertor werd in 1758 door [[Carl Linnaeus]] voor het eerst gepubliceerd als ''Dytiscus piceus''.<ref name = "FaunEur">[http://www.faunaeur.org/full_results.php?id=188785 Fauna europaea]</ref><ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1758). [http://biodiversitylibrary.org/page/727322 Systema naturae ed. 10: 411.]</ref> In 1762 plaatste [[Étienne Louis Geoffroy]] de kever in het tegelijkertijd door hem gecreëerde geslacht ''Hydrophilus'' ([[spinnende watertorren]]).<ref>{{aut|Geoffroy, E.L.}} (1762). [http://biodiversitylibrary.org/page/14715825 Histoire abregée des insectes: 180.]</ref><ref>Over de geldigheid van de naam ''Hydrophilus'' Geoffroy, 1762 zijn niet alle auteurs het eens omdat Geoffroy in zijn ''Histoire abregée'' niet de binominale nomenclatuur toepaste; sommigen schrijven de naam toe aan [[Otto Frederik Müller|O.F.Müller]], 1764. [[Fauna Europaea]] volgt die laatste visie niet, en die opvatting is hier gevolgd.</ref> In 1775 hernoemde Linnaeus het geslacht ''Hydrophilus'' in ''Hydrous''<ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1775). [http://biodiversitylibrary.org/page/27410457 Dissertatio entomologica: 7.]</ref> en onder die naam is dat geslacht lange tijd bekend gebleven. De hernoeming was echter onnodig, en ''Hydrous'' wordt nu beschouwd als een overbodige naam en als een junior synoniem van ''Hydrophilus''.
▲=== Synoniemen ===
▲De soort is verschillende keren beschreven onder namen die nu als synoniemen worden beschouwd:<ref name="BIOL">{{Citeer web | url = http://www.biolib.cz/en/taxon/id5017/ | titel = ''Hydrophilus piceus'' | auteur = Biolib}}</ref><ref name = "FaunEur" />
▲* ''Hydrophilus ruficornis'' {{aut|De Geer}}, <small>1774</small>
▲* ''Hydrophilus viridicollis'' {{aut|Redtenbacher}}, <small>1844</small>
▲* ''Hydrophilus niger'' {{aut|Eichler}}, <small>1876</small>
▲* ''Hydrophilus angustior'' {{aut|Rey}}, <small>1885</small>
▲* ''Stethoxus plicifer'' {{aut|Bedel}}, <small>1891</small>
▲* ''Hydrous turkestanus'' {{aut|Kuwert}}, <small>1893</small>
▲De grote spinnende watertor behoort tot de familie [[waterkevers]] (Hydrophilidae) van de [[kevers]].
▲De soort heeft verschillende andere Nederlandstalige namen, zoals zwarte waterkever, grote spinnende waterkever, pikzwarte waterkever, pekzwarte waterkever en pekzwarte watertor. De wetenschappelijke naam betekent vrij vertaald pekzwarte (''piceus'') water-liefhebber (''Hydro-philus''). De naam ''spinnende watertor'' slaat op de gewoonte van de vrouwtjes om van spinsel een nest te maken waarin de eieren worden gelegd.
{{Clearboth}}
| |||