Lied: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Vielles Chansons et Rondes pour les Petits Enfants 14b.jpg|thumb|Een Frans lied in [[muzieknotatie]].]]
Een '''lied''' (ook: ''zang, canto'') is een muzikale vorm waarin [[tekst]] op [[muziek]] wordt verklankt, vaak vormgegeven in [[Strofe|couplet]] en [[Refrein (stijlmiddel)|refrein]].
* In het [[couplet]] wordt nieuwe informatie in de tekst aangegeven. Het lied bevat vaak meerdere coupletten, die qua tekst verschillen.
* In het [[Refrein (stijlmiddel)|refrein]] wordt eenzelfde tekst vaak op dezelfde muziek [[herhaling (muziek)|herhaald]].
Regel 21:
 
== Orkestlied, song, mélodie, romance ==
Als een lied gezongen wordt met de begeleiding van een [[orkest]], spreekt men wel van een ''[[orkestlied]]''. Soms wordt er bij een muziekstuk niet gezongen, terwijl het wel dat karakter heeft, zoals in de ''Lieder ohne Worte'' van [[Felix Mendelssohn- Bartholdy]].
 
[[Engels]]talige liederen worden vaak (ook in het Nederlands) ''song'' genoemd. De meeste [[Frans|Franstalige]] kunstliederen noemt men ''mélodie''; eenvoudige en meestal sentimentele kunstliederen uit de Franse romantiek zijn echter [[Romance (muziek)|''romances]]. Ook deze beide termen worden wel gebruikt in het Nederlands.
 
== Geschiedenis ==
De [[troubadour]]s (trouvères) en [[minnezangerminnezang]]sers vormen het begin van de lied-overleveringliedoverlevering. Deze liederen waren niet of nauwelijks begeleid. In de 14e eeuw treft men de eerste begeleide liederen aan, bestaande uit 1een zangstem en 1één of 2twee instrumenten ([[polyfonie|polyfoon]]). In de 16e eeuw ontstaat het [[luit]]lied: een zangstem met akkoordbegeleiding.
 
De oorsprong van het Lied (met hoofdletter "L") ligt met name in Duitsland. Begin 17e eeuw (in 1638) schreef [[Heinrich Albert (componist)|Heinrich Albert]] een liederenbundel ''Ariën''. Hierin onderscheidt men twee belangrijke soorten:
Regel 32:
* Het doorgecomponeerde Lied (elk couplet kan andere muziek hebben)
 
In de loop van de 16e eeuw worden droefenis, vreugde en andere emoties uitgebeeld in de muziek. Bijvoorbeeld: een Lied heeft 8acht coupletten, de eerste 4vier droef, de laatste vier vrolijk. Op die laatste 4vier wordt dus andere muziek gezet, en er is dan een doorgecomponeerde vorm.
 
In de ontwikkeling van het Lied wordt de tekst steeds belangrijker voor de muzikale inhoud.
 
Strofische Liederen zijn vaak [[lyriek|lyrisch]] en er wordt één bepaalde stemming weergegeven. In doorgecomponeerde Liederen, bijvoorbeeld [[Ballade (dichtvorm)|balladenballade]]n, wordt vaak een verhaal verteld: ze zijn 'episch' van karakter. In doorgecomponeerde Liederen kunnen de emotionele stemmingen gemakkelijker wisselen. Een voorbeeld daarvan is: ''Monodie à la Florence'' van Albert.
 
Een andere belangrijke figuur in de ontwikkeling van het Lied was J.Ph. Krieger (2e helft 17e eeuw).
Regel 55:
* [[Contrafact]]
* [[Liedboek]]
* [[Orkestlied]]
* [[Orkestliederen in de romantiek]]
* [[Samenzang]]
* [[Volksliedje]]