Rationeel-legaal gezag: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Robot: Verplaatsing van 2 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q3422344 |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 3:
Het is één van de drie vormen van gezag volgens de [[socioloog]] [[Max Weber (socioloog)|Max Weber]]. De twee andere vormen van gezag zijn, volgens Weber, [[charismatisch gezag]] dat gebaseerd is op de persoonlijke kwaliteiten van de leider en [[traditioneel gezag]] dat is gebaseerd op gewoontes en gebruiken. In werkelijkheid zullen de [[ideaaltype]]s nooit in deze pure vorm voorkomen, maar meerdere vormen combineren. Zo is er vooral bij verkiezingen nog een sterke nadruk op charisma, terwijl bij een [[constitutionele monarchie]] sprake is van [[erfopvolging]].
In het proces van [[modernisering]] en de daarmee gepaard gaande [[Rationalisering (sociologie)|rationalisering]] is er in toenemende mate sprake van rationeel-legaal gezag. Dit vindt vooral plaats door een [[juridisering]] waarbij steeds meer wordt vastgelegd in [[wet]]geving.
Een vroeg voorbeeld was het [[Parlement van Engeland]] in de zeventiende eeuw, dat wetgevende macht verwierf en daarmee de macht van de koning sterk inperkte. [[Charles de Montesquieu|Montesquieu]] werd sterk beïnvloed door het Engelse voorbeeld. In ''[[Over de geest van de wetten]]'' uit 1748 stelde hij in het hoofdstuk over de Engelse staatsinrichting dat het scheiden van de machten de manier was om vrijheid te vergroten en [[tirannie]] te voorkomen. Deze ''[[trias politica]]'' zou moeten bestaan uit de [[wetgevende macht]], de [[uitvoerende macht]] en de [[Rechterlijke macht|rechtsprekende macht]].
| |||