Lockheed Constellation: verschil tussen versies

* Op donderdag [[23 juni]] [[1949]] stortte de [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] Lockheed Constellation L-749-79-33, PH-TER, "Roermond", met 23 passagiers en 10 bemanningsleden aan boord voor de kust van [[Bari (stad)|Bari]], [[Italië]] in zee. Geen van de 33 inzittenden overleefde dezede luchtrampramp. Het vliegtuig was op [[21 juni]] [[1949]] uit [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]] vertrokken voor de thuisreis naar Nederland en startte op [[23 juni]] [[1949]] om 05.08 uur vanaf het vliegveld van [[Caïro (stad)|Caïro]] met een nieuwe bemanning onder leiding van gezagvoerder [[Hans Plesman]], de zoon van [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] oprichter en directeur [[Albert Plesman]], voor de laatste (non-stop) etappe naar [[Luchthaven Schiphol|Schiphol]] [[Amsterdam]], waar zij volgens het vluchtplan om 14.45 uur Nederlandse tijd zou aankomen. Rond 10.00 uur vloog het vliegtuig richting [[Bari (stad)|Bari]] aan de Adriatische kust en, het weer iswas helder met een lichte wind uit het Noordoosten. Om 10.25 uur Nederlandse tijd gaf de bemanning vanaf een hoogte van 5.000 meter aan het radiostation in [[Rome (stad)|Rome]] haar positie door en meldde “geen bijzonderheden”. Een half uur later bevond de machine zich vlak bij [[Bari (stad)|Bari]] alstoen zijhet geheel onverwacht in problemen kwam en vervolgens op zo’n twee kilometer van de vuurtoren van [[Cataldo]] in zee stortte. Uit de overblijfselen van het vliegtuig, waarvan de romp op zo'n 30 meter diepte lag, de getuigenverklaringen en de verdere gegevens is het niet gelukt om vast te stellen aan welkewat de oorzaak van het ongeval moet worden toegeschrevenwas. Op kruisvluchthoogtekruishoogte verloor het vliegtuig plotseling zeer snel hoogte en tijdens deze duikvlucht verloor zijhet haarde staartvlakken en draaide op haar rug. De oorzaak van de onverwachte tolvlucht is niet gevonden, maar de meest waarschijnlijke verklaring is een acute storing aan de “[[automatische piloot#vliegtuigen|autopilot]]” (elektrische stuurautomaat). Door de grote snelheid van de duikvlucht zou het toestel overbelast zijn geraakt en zijn gebroken. Naar aanleiding van een mogelijk defect aan de “autopilot” geldt tot op heden de regel dat de vliegers zich tijdens de vlucht in destukken gordelszijn moeten vastgespen. Bij het eventueel uitvallen van de “autopilot” kunnen er blijkbaar zodanige zwenkingen van het toestel ontstaan, dat de vlieger door de cockpit wordt geslingerd en het vliegtuig niet meer naar behoren in bedwang kan worden gehouden. De inwoners van [[Bari (stad)|Bari]] noemden gezagvoerder [[Hans Plesman]] een held, daar hij er in geslaagd was het waarschijnlijk brandende vliegtuig, ondanks de grote moeilijkheden, over de huizen van de dichtbevolkte havenstad te trekken richting open zeegebroken.

* Op dinsdag [[12 juli]] [[1949]] om 06.09 uur plaatselijke tijd vertrok de [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] Lockheed Constellation L-749, PH-TDF, "Franeker" van [[New Delhi]] met bestemming hetde spiksplinternieuwenieuwe luchthaven van [[Bombay (hoofdbetekenis)|Bombay]], [[Santa Cruz Airport]] (het huidige [[Chhatrapati Shivaji International Airport]]) met aan boord 45 personen, waarvan tien bemanningsleden en 35 passagiers, waaronder een gezelschap van dertien vooraanstaande Amerikaanse journalisten. Twee dagen daarvoor was dit toestel vertrokken vanuit Batavia voor de thuisreis naar [[Luchthaven Schiphol|Schiphol]] [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]]. De dertien Amerikaanse journalisten hadden op uitnodiging van de Nederlandse regering een rondreis van een maand door [[Nederlands-Indië|Nederlands Indië]] gemaakt met als doel om hen door eigen observatie tot een positiever beeld te brengen ten opzichte van de naoorlogse Nederlandse politiek in [[Nederlands-Indië|Nederlands Indië]]. Vanwege de tweede [[politionele acties|politionele actie]] was het luchtruim van [[India]] nog gesloten voor [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] vluchten en de Indiase overheid had uitsluitend voor deze reis toestemming gegeven over haar grondgebied te vliegen, omdat de Amerikaanse journalisten in [[New Delhi]] een onderhoud hadden met de toenmalige Indiase premier [[Jawaharlal Nehru|Nehru]]. Na deze tussenlanding in [[Bombay (hoofdbetekenis)|Bombay]] zou men doorvliegen naar [[Caïro (stad)|Caïro]]. Om 08:52 uur lokale tijd vloog het vliegtuig op een hoogte van 2,100 meter op zo’n 32 kilometer ten Noorden van de stad voor de nadering van het vliegveld Santa Cruz. Het weer was uiterst slecht en zware moessonregenbuien belemmerden het zicht vanuit de cockpit. Bovendien waren de vliegers totaal niet bekend in dit gebied. De [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]]-gezagvoerderGezagvoerder Chris van der Vaart kreeg van de verkeersleiding toestemming om te zakkendalen naar 180 meter om vervolgens toestemming te krijgen te landen op baan 23. Om 09:15 uur lokale tijd hadden de vliegers op een hoogte van ongeveer 150 meter grondzicht en werd het landingsstel was reeds neergelaten. Het toestel beschreef een rechterbocht en koerste over het vliegveld Santa Cruz richting het Oosten. Na drie minuten verdween het uit zicht in de regenwolken ten Oosten van het vliegveld en volgens de Raad voor de Luchtvaart zouden de vliegers in deze drie minuten toch voldoende beeld van de weersgesteldheid van het vliegveld hadden moeten krijgen. Om landingsbaan 23 te naderen moest de machine echter op lage hoogte door een heuvelachtig gebied vliegen. DaarHet ging het volledig mis envliegtuig vloog het vliegtuig rond 09.20 uur lokale tijd tegen de 225 meter hoge heuvel van [[Ghatkobar]] op slechts drie kilometer oostelijk van het vliegveld, waardoor de romp in tweeën brak en de wrakstukken van het toestel aan beide zijden van de heuvel terechtkomen kwamen en het volledig uitbrandde. Alle 45 inzittenden kwamen jammerlijk om het leven. In het licht van de behoorlijk omstreden koloniale politiek van Nederland ten opzichte van [[Nederlands-Indië|Nederlands Indië]] ontstonden er allerlei speculaties over sabotage: De verkeersleiding zou het [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] vliegtuig opzettelijk door het slechte weer naar een verkeerde landingsbaan hebben geleid. Uit het logboek dat men tussen de wrakstukken had gevondenvond, bleek later de laatste bladzijde te ontbreken. De Amerikaanse journalisten vlogen naar [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]] met de [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] Lockheed Constellation L-749, PH-TER, "Roermond" en zouden daarmee ook terugvliegen. Op deze geplande thuisreis stortte dit vliegtuig drie weken eerder voor de kust bij [[Bari (stad)|Bari]], [[Italië]] in zee. De journalisten waren echter niet aan boord van de vlucht, omdat zij hun verblijf in [[Nederlands-Indië|Nederlands Indië]] hadden verlengd. Uit aantekeningen van de verkeersleiding van het vliegveld Santa Cruz zijn passages veranderd en verwijderd. De Amerikaanse journaliste [[Dorothy Brandon]] was in [[Manilla]] uitgestapt, omdat zij overtuigd zou zijn dat het vliegtuig door de Indonesische vrijheidsstrijders gesaboteerd zou zijn. De luchtramp met deze Lockheed Constellation is altijd met geheimzinnigheid omgeven gebleven. De geconstateerde toevalligheden en ontbrekende informatie gaven voeding aan speculaties dat [[Soekarno]] en zijn organisatie er totaal geen belang bij hadden dat men in de Verenigde Staten ineens positief ging berichten over de Nederlandse politiek in haar kolonie [[Nederlands-Indië|Nederlands Indië]].

* De [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] Lockheed Constellation, L-749A, PH-TFF, "Venlo", op weg van [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] naar [[Sydney]], [[Australië (land)|Australië]] startte op zondag [[23 maart]] [[1952]] om 00.31 uur plaatselijke tijd vanaf het vliegveld van [[Karachi]], [[Pakistan]] voor het traject naar [[Bangkok]], [[Thailand]], waar het vliegtuig een tussenlanding zou maken op het vliegveld [[Luchthaven Don Muang|Don Muang]]. Tijdens de nadering van dit vliegveld begonnen stuurwiel en dashboard enigszins te vibreren, maar door het motorvermogen te verhogen verdwijnen de trillingen vrijwel geheel. Op een hoogte van 500 meter en ongeveer 8 kilometer van [[Luchthaven Don Muang|Don Muang]] wordt een linkerbocht ingezet en plotseling brak een propellerblad van motor 3 af en boortboorde zich met geweld in de pantry, vlak achter het bemanningscompartiment. Door de onbalans begon de motor heftig te schudden en vatte door uitstromende benzine vlam om vervolgens af te breken van de ophangconstructie. Ondanks snel ingrijpen van de cockpitbemanning kankon de brand in de motorgondel niet worden bedwongen. Het vluchtleiding werd op de hoogte gebracht van de noodtoestand, waarna alle hulpdiensten werden gealarmeerd. Op kundige wijze slaagde de copiloot er in het toestel op landingsbaan 21 te landen, maar even voordat het vliegtuig tot stilstand gekomen was, brak het door de vuurzee verzwakte rechterhoofdonderstel af en viel het toestel haar rechter zijde waarbijraakte de rechtervleugel de grond raakte. De brand breidde zich daardoor uit over het gehele vliegtuig en razendsnel verlieten de 44 inzittenden het toestel. Een baby die was achtergebleven wordtwerd op het nippertje door een Thaise mecanicien uit het brandende wrak gehaald. en hetHet vliegtuig met de gehele lading ging volledig verloren. De passagiers konden, vrijwel ongedeerd, hun reis voortzetten met de [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] Lockheed Constellation L-749, PH-TDO, "Maastricht". Op [[29 april]] [[1953]] rapporteerde de [[Raad voor de Luchtvaart]] haar eindbevindingen n.a.v. het onderzoek naar de oorzaak van deze vliegramp. Gebleken is dat het ongeluk te wijten is aan een vermoeidheidsbreuk van een schroefblad, veroorzaakt door de aanwezigheid van waterstof in een las. Daardoor waren in het schroefblad kleine scheuren ontstaan die uiteindelijk de breuk veroorzaakten. Grote waardering werd uitgesproken over de heldhaftige wijze waarop de bemanning, onder leiding van gezagvoerder, James Heaton Creel, met gevaar voor hun eigen leven, tot het laatste ogenblik toe hun uiterste best dedendeed om de passagiers uit het brandende vliegtuig te evacueren.

* Op [[5 september]] [[1954]] verloor de [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]] Lockheed Constellation L-1049-C, PH-LKY, "Triton" op een lijnvlucht naar [[New York City|New York]] ([[KLM-vlucht 633]]) direct na het loskomen van startbaan 14 van [[Shannon Airport]] weer hoogte en verongelukte twee (2) kilometer vanaf dit vliegveld in de [[Shannon (rivier)|Shannon River]]. Bij dit ongeluk verloren 25 passagiers en drie cabinebemanningsleden het leven en overleefden 28 mensen deze crash (21 passagiers en zeven cockpitbemanningsleden). Het vliegtuig was totaal verwoest. De oorzaak van deze luchtramp was een combinatie van twee factoren: een defect waarschuwingslampje, dat had moeten branden, omdat het ingetrokken landingsgestel niet goed vergrendeld was en een grove beoordelingsfout van de gezagvoerder/commodore, [[Adriaan Viruly]].

* Op dinsdag [[16 juli]] [[1957]] kort voor zonsopgang (03:36) en slechts vier minuten na de start stortte op ruim een kilometer vanuit de kust van het eiland [[Biak]] ([[Nederlands-Nieuw-Guinea|Nederlands Nieuw Guinea]]) [[KLM-vlucht 844]], een Lockheed Constellation L-1049-E, PH-LKT, "Neutron", met 59 passagiers en negen bemanningsleden aan boord, in de Soanggaraibaai. Hierbij kwamen alle bemanningsleden en 49 passagiers, waaronder zes marinemensen, om het leven en overleefden slechts tien passagiers dezede luchtrampramp. Het vliegtuig (vlucht KL 844) was op weg, via Manilla, naar [[Luchthaven Schiphol|Schiphol]] [[Amsterdam]]. Enkele minuten na de “[[Opstijgen|take-off]]” vroeg de gezagvoerder, Rob de Roos, aan de vliegverkeersleiderverkeersleider of hij een zogenaamde "[[low-run]]" mocht maken over de landingsbaan 28 van [[Biak]]’s [[Mokmer Airport]] en dat werd hem toegestaan, omdat dit wel vaker gevraagd werd door vertrekkende vliegtuigen. Boven het eilandje [[Owi]] zette de gezagvoerder een linker dalende bocht in en draaide 180° in westelijke richting terug naar de luchthaven van [[Biak]]. Bij deze naderingsmanoeuvre verloor het toestel te veel hoogte meten alleraakte dramatischehet gevolgen van dienwateropvlak. Door de “impact” op het zeeoppervlakwater brak het vliegtuig in stukken en er ontstond een enorme vuurzee. Enkele passagiers werden met stoel en al uit het vliegtuig geslingerd en andere, die in het afgebroken staartstuk zaten, konden ontsnappen door de ontstane opening in de romp. Zij werden door Papoea’s in snelle prauwen uit het water gehaald, maar hadden allen ernstige brandwonden. Het onderzoek uitgevoerd door de [[Onderzoeksraad Voor Veiligheid|Raad voor de Luchtvaart]] heeft nooit officieel een oorzaak kunnen aantonen, ondanks de zes reconstructies van dit vliegongeluk met hetzelfde type toestel. Op [[15 januari]] [[1999]] zond de [[Katholieke Radio Omroep|KRO]] in het televisieprogramma “[[Netwerk (televisieprogramma)|Netwerk]]” een reportage uit over deze luchtramp. Volgens een getuigenverklaring in die reportage zou de gezagvoerder en zijn bemanning enkele uren daarvoor in de bar voor marineofficieren alcoholische drank hebben genuttigd. Deze aantijging leidde tot een rechtszaak tegen de [[Katholieke Radio Omroep|KRO]]’s verslaggever, [[Sven Kockelmann]] en [[Katholieke Radio Omroep|KRO]]’s hoofdredacteur van "[[Netwerk (televisieprogramma)|Netwerk]]" ten tijde van de gewraakte uitzending, [[Fons de Poel]] en werd aangespannen door drie nabestaanden (weduwe, broer en zoon) van de gezagvoerder, Rob de Roos. Deze nabestaanden werden in [[2002]] door de [[Raad voor de Journalistiek (Nederland)|Raad voor de Journalistiek]] in het gelijk gesteld.