|
[[File:Paul Otlet à son bureau (cropped).jpg|thumb|right|Paul Otlet in 1937.]]
'''Paul Marie Ghuislain Otlet''' ([[Brussel (stad)|Brussel]], [[23 augustus]] [[1868]] -– aldaar, [[10 december]] [[1944]]) was een [[België|Belgische]] [[bibliografie|bibliograaf]], [[theosofie|theosoof]], [[pacifist]] en [[ondernemer]].
Otlet was de pionier van de [[bibliotheekwetenschap|'library science']]: de documentering van de menselijke [[Kennis (wetenschap)|kennis]]. Otlet boog zich zijn hele leven over de theoretische, organisatorische en technische aspecten van een belangrijk maatschappelijk probleem: hoe maak je gegevens en kennis toegankelijk voor iedereen? Bestaat er een universeel systeem van [[classificatie]]? Alleen al de klassering van alle bestaande boeken in alle talen op fiches van 12 bij 7 cm zou een onmogelijke taak zijn. Hoeveel fiches zou de codificatie van alle gedachten en ideeën van ieder mens dan wel opleveren? Otlet maakte zowel het [[Mundaneum]] als de [[Universele Decimale Classificatie]].
==Répertoire Universel==
[[Bestand:Mundaneum Tiräng Karteikaarten.jpg|thumb|Répertoire Bibliographique Universel]]
Otlet hoopte al op jonge leeftijd alle menselijke kennis in een bibliografisch systeem te vangen. In [[1934]], lang voor er sprake iswas van ''[[hypertext]]'', maaktmaakte Otlet een zoeksysteem dat op mechanische wijze (met wieltjes en haken) de lezers inzicht zou moeten brengen in een mechanische database van miljoenen fichekaarten van 3 bij 5 inch. Otlet wilwilde zo, door de links tussen alle kennisbronnen en (voor wie wat verder denkt) tussen de mensen, het 'Universele Boek' toegankelijk maken. Hij dacht dat ooit alle kennis op de hele wereld toegankelijk zou zijn via een elektrische telescoop die in combinatie met telefoon een [[facsimile]]beeld zou laten verschijnen op een projectiescherm.
In december 1895 wordtwerd inte Brussel de [[Conférence Bibliographique Internationale]] gehouden, waar wordtbesloten beslistwerd het systeem[[Dewey Decimale Classificatie|classificatiesysteem van Dewey ]] te gebruiken. ▼Ooit zal, droomt Otlet, alle kennis op de hele wereld toegankelijk zijn, via een elektrische telescoop die in combinatie met telefoon een facsimilebeeld zou laten verschijnen op een projectiescherm.
▲In december 1895 wordt in Brussel de [[Conférence Bibliographique Internationale]] gehouden, waar wordt beslist het systeem van Dewey te gebruiken.
De [[Union Bibliographique Internationale]] wordt opgericht, met als organen [[L'Institut et l'Office Internationaux]].
Tot het zover iswas, doetdeed hijOtlet een poging alle kennis ter wereld te verzamelen, en daartussen 'links' ('des liens') aan te brengen, om een 'grand réseau' te maken. Daarvoor richtrichtte hij in [[1895]] samen met [[Henri La Fontaine]] de [[Répertoire Bibliographique Universel]] (RBU) op, een ambitieus project dat een bibliografie wilwilde maken van alle gedrukte kennis ter wereld.
==Universele Decimale Classificatie (UDC)==
Otlet weetwist dat de slaagkans van het project zalzou afhangen van de catalogus. Hij bestudeertbestudeerde de reeds bestaande ontsluitingssystemen zoals de [[Dewey Decimale Classificatie|Decimale Classificatie]] van [[Melvil Dewey|Dewey]] (in de [[Library of Congress]]) en die van het [[British Museum]], en zietzag dat ''inhoudelijke'' ontsluiting (informatie over de inhoud van het boek, door thematische trefwoorden) nog niet bestaatbestond.
Met de code van Dewey als basis ontwerptontwierp hij een nieuw ontsluitingssysteem, dat tot op heden nog steeds in wetenschappelijke bibliotheken gebruikt wordt: de [[Universele Decimale Classificatie]] of UDC. Waar generaties filosofen ([[Francis Bacon (wetenschapper, 1561)|Francis Bacon]], [[John Wilkins]], [[Carolus Linnaeus]]) en catalografen als [[Panizzi]], [[Melvil Dewey]] en [[Ranganathan]] naar gezocht hebben, is door Otlet vergemakkelijkt.
Vandaag de dag zijn er meer dan 62.800 'ingangen' in meer dan 30 landen. Er zijn negen grote categorieën die sommige studenten in de bibliotheekwetenschap als volgt memoriseren:
==Het Mundaneum==
{{Zie hoofdartikel|Mundaneum}}
In [[1910]] creërencreërden Otlet en La Fontaine het Mundaneum, een "stad van het verstand", een model voor een utopische stad voor zijn megacatalogus. In [[1919]] kunnenkonden ze, na succesvol lobbyen bij [[Albert I van België|koning Albert I van België]], met hun (op dat moment) twaalf miljoen fichekaartjes de hun ter beschikking gestelde kamers betrekken in het Brusselse [[Jubelpark van Brussel|Jubelpark]].
Het project iswas korte tijd succesvol. wanneerMensen mensenkonden per post vragen stellen aan de catalogus vragen kunnen stellen, en tegenkregen een flinke vergoedingdan per kerende post antwoord krijgen- tegen een flinke vergoeding. Maar al gauw wordtwerd het project te groots, een reus met lemen voeten, die almaar meer waggeltwaggelde. De Belgische regering verliestverloor haar vertrouwen in de zaak, en Otlet verhuistverhuisde een paar keer, tot hij in 1934 een oud anatomiegebouw van de Vrije Universiteit Brussel terecht komt. Het is dan [[1934]]betrok.
==Periode na 1934==
InNa [[1940]]de vallenDuitse deinval [[Duitsland|Duitsers]]in België binnen. Hij maakt nog net mee hoe zijwerd zijn collectie ruimenontruimd voor een tentoonstelling van kunst uit het zogenoemde '[[Derde Rijk]]'. VlakOtlet overleed vlak na de bevrijding van België laat hij het leven.
Na zijn dood blijftbleef het Mundaneum lange tijd vergeten. In het midden van de [[1990-1999|jaren negentig]] blaastontfermde een groep vrijwilligers hetzich stof vanover Otlets kindproject, en insinds 1996 kan de universele mensheid het weer bezoeken, iniin [[Bergen (België)|Bergen]] worden bezocht.
==Nagelaten werk==
InOtlet vatte zijn ideeën samen in zijn baanbrekend werk ''Traité de documentation'' (1934) en in ''Monde : Essai d'Universalisme'' (1935) vat Otlet zijn ideeën samen. OtletHij was de centrale figuur in wat toendestijds de ''Documentation''-beweging heette, de voorloper van de informatiegeneratie van de bibliotheekdocumentatie,; een beroepsgroep die nu de term 'information science' of 'library science' gebruikt.
Otlet staatstond aan de wieg van het universeel ontsluiten of toegankelijk maken van informatie, en in die zin ook aan de wieg van hyperlinksystemen,[[hyperlink]]systemen. enIndirect zou indirecthij een inspirator kunnen zijn van Wikipedia en devan het [[Semantic Web]]. OtletsZijn werken werden in 1990 herdrukt, onder meer door zijn biograaf [[Warden Boyd Rayward]].
==Trivia==
* [http://archive.org/details/paulotlet Documentaire "Alle kennis van de wereld" (Biography of Paul Otlet) (1998)], Noordlicht, VPRO
* [http://lib.ugent.be/fulltxt/handle/1854/3989/otlet-universeofinformation.pdf W. Boyd Rayward. "The Universe of Information] : the work of Paul Otlet for documentation and international organisation". Moscow 1975 (pdf)
{{DEFAULTSORT:Otlet, Paul}}
[[Categorie:Belgisch bibliothecaris]]
[[Categorie:Belgisch ondernemer]]
| 