Geschiedenis van Finland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Dexbot (overleg | bijdragen)
k Bot: Removing Link FA template
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 15:
 
==Tweede Wereldoorlog==
In de winter van 1939-1940 brak de [[Winteroorlog]] (''Talvisota'') met de [[Sovjet-Unie]] uit. Dit begon met een diplomatieke ruzie. De Sovjet-Unie eiste een aantal eilanden pal voor de marinehaven [[Kronstadt (Rusland)|Kronstadt]] bij [[Sint-Petersburg|Leningrad]] en een stuk van [[Karelië]]. Als argumenten voerde [[Jozef Stalin|Stalin]] aan dat kanonnen vanuit die gebieden onverhoeds respectievelijk de marinehaven en Leningrad konden bestoken. Schijnbaar vreesde Stalin een Duitse bezetting van die gebieden, want hij eiste ook dat Finland de ver van de Sovjet-Unie gelegen [[Åland-eilanden]] tegen een buitenlandse inval in verdediging zou brengen; die eilanden mochten volgens een verdrag met [[Zweden]] echter niet verdedigd worden en Zweden protesteerde dan ook tegen deze eis. In ruil bood Stalin een stuk grondgebied met een twee keer zo grote oppervlakte ten noorden van het Ladoga-meer, dat grotendeels door etnische Finnen bewoond werd. Finland vond de verwerving van het gebied ten noorden van het Ladoga-meer wel interessant en verwierp daarom de eisen van de Sovjet-Unie niet meteen, maar wilde na enige dagen toch liever de verdedigingslinie met forten op Fins grondgebied, de zogenaamde [[Mannerheim-linie]], houden. De Sovjets namen dit niet en eisten ter plekkeplekken dat de Finnen zich 25 kilometer van de grens zouden terugtrekken. De Finnen gingen akkoord, maar eisten hetzelfde van de Sovjet-Unie, wat natuurlijk niet kon omdat Leningrad dan niet langer verdedigd zou zijn. Stalin creëerde een grensincident waarbij zeven granaten op een Russische legerbasis vielen en enkele militairen doodden. Finland ontkende onmiddellijk betrokkenheid en bood aan een onderzoekscommissie in te stellen; de Sovjet-Unie viel echter de volgende dag Finland binnen. Ondanks de ongelijke krachtsverhouding slaagde Finland erin om de Russische aanval af te slaan en onafhankelijkheid te bewaren. Wel werden Finse grensgebieden door de Russen ingenomen.<ref>Het Vaderland, september-oktober 1939.</ref>
 
Finland ging een bondgenootschap aan met [[Duitsland]] en nam deel aan [[Operatie Barbarossa]] en heroverde de verloren gegane gebieden op de Sovjets in de zgn. [[Vervolgoorlog]] (''Jatkosota''). Op 5 september 1944 sloot Finland vrede met de [[Sovjet-Unie]], waarbij de Finnen hun industriële hartland moesten afstaan met [[Fins-Karelië]] en de tweede stad van Finland, Viipuri (nu [[Vyborg]]), dat wil zeggen ongeveer een achtste van hun grondgebied, en waarbij de Sovjet-Unie de beschikking kreeg over de ijsvrije haven Petsamo (nu [[Petsjenga]]) aan de [[Noordelijke IJszee]]. Ook moesten herstelbetalingen gedaan worden in de vorm van industriële goederen. Hoewel de Vervolgoorlog met ingrijpende vredesvoorwaarden werd afgesloten kon Finland de onafhankelijkheid bewaren. Door het verlies van Fins-Karelië was Finland genoodzaakt om een achtste van de bevolking te verhuizen. De Sovjet-Unie liet dit gebied later weer bevolken met mensen uit verschillende gebieden, zoals de [[Oekraïense SSR]]. Tijdens de Winteroorlog, Vervolgoorlog en de periode na de Tweede Wereldoorlog werden ongeveer 70.000 kinderen geëvacueerd naar andere landen. Deze [[Finse oorlogskinderen]] werden vooral naar Zweden gestuurd om de situatie voor hun ouders makkelijker te maken die waren uitgestuurd om huizen te herbouwen in Karelië toen dat net was heroverd.