Tang Taizong: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k fix |
uitbreiding |
||
Regel 44:
'''Tang Taizong''' (zijn persoonlijke naam was '''Li Shimin''') ([[598]] – [[10 juli]] [[649]]) was de tweede keizer van de [[Chinese keizerrijk|Chinese]] [[Tang-dynastie]]. Hij regeerde van 626 tot 649.
==Achtergrond==
Li Shimin was de tweede zoon van [[Tang Gaozu|Li Yuan]] (566-635), de stichter van de Tang-dynastie. De Li-clan was een aristocratische familie van gemengde [[Han-Chinezen|Chinese]], [[Xianbei]] en [[Turken|Turkse]] afkomst. Li Yuan was vanaf 615 garnizoenscommandant in [[Taiyuan]], in het noorden van China. Onder het bewind van keizer [[Sui Yangdi|Yangdi]] (569-618) begon de macht van de [[Sui-dynastie]] te desintegreren. Overal in het rijk brak rebellie uit. In 617 kwam ook Li Yuan in opstand en bezette hij samen met zijn zonen Li Jiancheng (de oudste) en Li Shimin de Sui-hoofdstad Daxingcheng (het latere [[Chang'an (stad)| Chang'an]]). Het jaar daarop riep Li Yuan zich uit tot eerste keizer van de nieuwe Tang-dynastie. Als keizer staat Li Yuan bekend onder zijn [[Chinese namen#Tempelnaam (miao hao)|tempelnaam]] [[Tang Gaozu|Gaozu]].
Het duurde tot ongeveer 624 totdat Gaozu de macht over het hele rijk had veroverd. Li Shimin onderscheidde zich in deze machtsstrijd als een bekwaam legeraanvoerder. In 621 veroverde Li Shimin de tweede hoofdstad van het rijk, [[Luoyang]], op de voormalige Sui-generaal Wang Shichong. De macht van de nieuwe dynastie werd vervolgens vanaf 623 bedreigd door invallen van de [[Rijk der Göktürken|Göktürken]]. Gaozu probeerde zonder veel succes deze invallers af te kopen.
Gaozu had zijn oudste zoon Li Jiancheng (589-626) als troonopvolger aangewezen, maar in 626 pleegde Li Shimin een paleiscoup. Li Shimin zette zijn vader gevangen en doodde zijn twee broers. Onder de tempelnaam Taizong ('Grote Voorouder') besteeg hij zelf de troon.
==Regering==
In zijn eerste regeringsjaren probeerde Taizong de ongunstige indruk die zijn gewelddadige machtsgreep had opgewekt te compenseren door zich als een voorbeeldige [[confucianisme|confuciaanse]] heerser te presenteren. Hij omringde zich met bekwame, in de confuciaanse leer geschoolde bestuurders uit vooraanstaande families. Taizong blies het [[Chinees examenstelsel|examenstelsel]] nieuw leven in om zich te verzekeren van talentvolle bestuurders. Voorts richtte hij verschillende instituten op ter bevordering van de [[geschiedschrijving]], de [[kalligrafie]] en de [[literatuur]]. Hoewel Taizong geen aanhanger van het [[boeddhisme]] was, werd de beroemde [[monnik]] [[Xuanzang]] (602-664) na diens terugkeer van zijn veertienjarige bedevaart naar India met alle egards ontvangen. Xuanzang schreef aan het hof zijn befaamde geschrift ''Da Tang Xiyu ji'' ("Reisverslag van de streken ten westen van het Tang-keizerrijk").
==Expansie==
Taizong kon profiteren van de verdeeldheid onder de Göktürken. Hun rijk was uiteengevallen in een oostelijke en westelijke helft. Taizong wist in de periode 627-630 het oostelijke rijk te vernietigen en in te lijven bij het Chinese rijk. Na een jarenlange oorlog tegen de westelijke Göktürken werd ook hun gebied in Centraal-Azië in 642 ingelijfd bij het Chinese rijk. Taizong heerste hierdoor over het grootste Chinese rijk sinds de [[Han-dynastie]].
Regel 57 ⟶ 62:
{{Appendix|1=Literatuur|2=
* Lewis, Mark Edward (2009) ''China's Cosmopolitan Empire. The Tang Dynasty'' Harvard: Harvard University Press
* Makeham, John (2014) ''China. De Chinese beschavingen van de prehistorie en de dynastieën tot en met de laatste keizer'' Kerkdriel: Librero
}}
[[Categorie:Keizer van China]]
| |||