Shinya Yamanaka: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Uitbreiding biografie
Regel 1:
{{Infobox Nobelprijswinnaar
| naam = ShinyaShin’ya Yamanaka
| periode = [[4 september]] [[1962]]
| afbeelding =Shinya Yamanaka, 20130224.jpg
Regel 10:
| typeprijs = [[Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde|Fysiologie of Geneeskunde]]
| jaar = 2012
| reden = "Voor de ontdekking dat volwassen cellen geherprogrammeerd kunnen worden tot pluripotente stamcellen die alle cellen kunnen vormen in het menselijk lichaam"
| met = [[John Gurdon]]
| voor = [[Bruce Beutler]]<br /> [[Jules Hoffmann]]<br />[[Ralph Steinman]]
| op = [[James Rothman]]<br /> [[Randy Schekman]]<br /> [[Thomas Südhof]]
| portaal = Geneeskunde
}}
'''ShinyaShin’ya Yamanaka''' ([[Japans]]: 山中 伸弥, ''Yamanaka Shin’ya'') ([[Higashiōsaka]], [[4 september]] [[1962]] ) is een [[Japan|Japans]] [[stamcel]]- en [[ontwikkelingsbiologie]]onderzoeker.
 
In 2012 kreeg hij samen met [[John Gurdon]] de [[Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde]] voor de ontdekking dat volwassen [[cel (biologie)|cellen]] geherprogrammeerd kunnen worden tot [[pluripotent]]e [[stamcel]]len die alle cellen kunnen vormen in het menselijk lichaam.
 
== Biografie ==
{{Commonscat}}
Yamanaka studeerde aan de [[Universiteit van Kobe]] waar hij aanvankelijk een opleiding volgde om orthopedisch chirurg te worden. Echter tijdens zijn studie maakte hij de overstap naar fundamenteel onderzoek. In 1993 promoveerde hij aan de [[Universiteit van Osaka]]. Vervolgens was hij werkzaam bij het Gladstone-instituut in de Verenigde Staten en het Nara Institute of Science in Japan. Naast zijn werkzaamheden voor Gladstone is hij ook hoogleraar celbiologie aan de [[Universiteit van Kioto]].
 
== Werk ==
Voortbouwend op het eerder werk van Gurdon publiceerde Yamanaka in 2006 een eenvoudig recept waarmee het mogelijk werd om volwassen cellen weer te laten terugkeren naar het embryonale stadium. Zijn onderzoek begon toen hij zich richtte op pluripotente cellen, embryonale stamcellen die na de bevruchting van de eicel ontstaan en die in staat zijn om alle celtypen van het lichaam te vormen.
 
In 2006 slaagde hij en zijn onderzoeksteam erin om geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPS-cellen) te maken door het herprogrammeren van volwassen cellen van vezelvormende cellen (''[[fibroblast]]en'') uit muizen. Deze iPS-cellen waren vervolgens, net als "gewone" pluripotente stamcellen, in staat om elke willekeurige lichaamscel te worden.<ref>{{Citeer journal |author=K. Takahashi, S. Yamanaka |year=2006 |title=Induction of Pluripotent Stem Cells from Mouse Embryonic and Adult Fibroblast Cultures by Defined Factors |journal=Cell |volume=126 |issue=4 |pages=663-676 |doi=10.1016/j.cell.2006.07.024}}</ref> Later wisten hij en zijn team ook om iPS-cellen voort te brengen uit menselijke volwassen fibroblasten.
 
Het voordeel van deze door Yamanaka ontwikkelde methode is dat deze als alternatief voor embryonaal stamcelonderzoek kan worden gebruikt waardoor er geen stamcellen meer nodig zijn die afkomstig zijn van geaborteerde embryo’s.
 
== Erkenning ==
Naast de Nobelprijs mocht Yamanaka ook de [[Albert Lasker Award for Basic Medical Research]] (2009), de [[Kyoto-prijs]] en de Balzam Prize in 2010 in ontvangst nemen. In 2012 werd hij onderscheiden met de Millennium Technologie Prijs voor zijn werk rondom stamcellen. Hierbij deelde hij de 1,2 miljoen euro geldprijs met [[Linus Torvalds]], de maker van de Linux-kernel.
 
{{Appendix}}
{{Navigatie winnaars van de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde}}
{{Commonscat}}
{{Beginnetje|wetenschap & technologie|2=2012|3=10|4=08}}
 
{{DEFAULTSORT:Yamanaka, ShinuaShinya}}
[[Categorie:Winnaar van de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde]]
[[Categorie:Japans medicus]]