Begijnhof (Haarlem): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
poetsje
Regel 3:
[[Bestand:Gevelsteen Goudsmidskamer.jpeg|thumb|Gevelsteen van de Goudsmidskamer]]
 
Het '''[[Begijnhof]]''' in [[Haarlem]] dateert uit 1262 toen [[pastoor]] Arent van Sassenheim zijn huis, erf en boomgaard afstond aan een gemeenschap van [[begijn]]en. Het begijnhof was geen [[klooster (gebouw)|klooster]] of [[hofje]] maar een gemeenschap van vrouwen die een religieus en kuis leven leidden. Het was omgeven door een muur met poort en bestond uit ongeveer vijftig woningen, vijf [[convent]]en (gemeenschappelijke woningen) voor onvermogende begijnen, een kerk, een bakhuis, slachthuis en poorthuis. De huidige [[Waalse Kerk (Haarlem)|Waalse Kerk]] aan het Begijnhof nummer 30 was toentertijd het gebedshuis van de begijnen.
 
== Brand en beeldenstorm ==
Bij de grote brand van Haarlem in 1576 ging het begijnhof in vlammen op. Van het oorspronkelijke begijnhof is nog ééneen huis en de kerk bewaard gebleven, alle andere gebouwen zijn van na 1576. Twee jaar na de grote brand, op 29 mei 1578, vond de [[Haarlemse Noon]] plaats, een opstand van protestanten tegen katholiekenhet katholicisme. De [[beeldenstorm]] raasde al vanaf 1566 over Holland maar was tot dan toe aan Haarlem voorbijgegaan. De Haarlemse Noon wordt gezien als verlate beeldenstorm. Tijdens de Noon bestormden soldaten van de [[Willem van Oranje|Prins van Oranje]] de [[Grote of Sint-Bavokerk|Bavokerk]] op de [[Grote Markt (Haarlem)|Grote Markt]], het begin van de [[reformatieReformatie]] in Haarlem. Tot 1578 telde Haarlem negentien [[Rooms-katholieke Kerk|rooms-katholieke]] kloosters en het begijnhof. Na de reformatie werd het uitdragen van het katholieke geloof verboden, het interieur van de kerken vernield en alle kerkelijke goederen verbeurd verklaard. De kloosterlingen en begijnen zochten hun toevluchtheil elders, voor de [[Mis|katholieke eredienst]] maakte men in het ondergrondsevervolg engebruik invan [[schuilkerk]]en.
 
== Zie ookKerken ==
Tegenwoordig zijn er inIn het Begijnhof staan drie kerken, de [[Waalse kerk (Haarlem)|Waalse Kerk]] aan het Begijnhof 30, de baptistengemeente [[Begijnhofkapel (Haarlem)|Begijnhofkapel]] aan het Begijnhof 10 en de katholieke [[Sint-Josephkerk (Haarlem)|Sint Josephkerk]] aan de Jansstraat 41.
 
=== HugenotenÉglise Wallonne ===
{{Zie hoofdartikel|Waalse Kerk (Haarlem)}}
De [[Waalse kerk (Haarlem)|Waalse Kerk]] (Église Wallonne) was voor de reformatieReformatie een katholieke kerk met de naam Begijnhofkapel. Het is de oudste kerk van Haarlem, gebouwd in 1348. Omdat Haarlem zwaar geleden had onder het [[Beleg van Haarlem (1572-1573)|beleg]] door de Spanjaarden schonken de [[Staten van Holland]] in 1586 alle door hen geconfisqueerde katholieke bezittingen aan de stad Haarlem als compensatie voor de schade. Het stadsbestuur van Haarlem wees de voormalige Begijnhofkapel toe aan de Franstalige protestanten[[calvinist]]en, uit het Franse taalgebied vanwege hun geloof gevluchte [[hugenoten]], die er vanaf 1590 diensten hielden in hun eigen taal. Een [[Waalse kerk|Waalse kerk]] is een calvinistische kerk.
 
=== St. Josephkerk ===
{{Zie hoofdartikel|Sint-Josephkerk (Haarlem)}}
De andere kerk, de katholieke St. Josephkerk, is gebouwd tussen 1841 en 1843 en ingewijd op 31 mei 1843. Dankzij de hernieuwde [[vrijheid van godsdienst]] en met een nieuwe kerk konden katholieken op het Begijnhof weer hun geloof belijden. De kerk is ontworpen door architect H. Dansdorp die een ontwerp maakte in [[neo-classicisme|neo-classicistische]] stijl met gekroonde zuilen, frontons, pilasters, bogen, stucwerk en marmer. Op 7 juli 1853 verhief [[Paus Pius IX]] de Sint Josephkerk tot [[kathedraal]] van het [[bisdom]] Haarlem. In 1856 werd de kerk in de lengte en in de breedte vergroot, met op het priesterkoor eikenhouten kanunnikenbanken. Inmiddels is de St. Josephkerk weer een gewone kerk, want de kathedraal van Haarlem is sinds 2 mei 1948 de [[Kathedrale Basiliek Sint Bavo|Kathedraal Sint Bavo]] aan de Leidsevaart 146.
 
== Goudsmidskamer ==
In het Begijnhof is ook de voormalige [[goudsmid|Goudsmidskamer]] te vinden aan het Goudsmitspleintje.Het pand werd vanaf 1612 gehuurd door het [[Gilde (beroepsgroep)|goudsmidsgilde]]. De historische functie is nog te herkennen aan de gouden beker op de gevelsteen van het pand, die de beker van [[Sint Eloy]] voorstelt, de bescherm[[heilig]]e van het gilde. Na de reformatie iswas er ook lange tijd een katholieke schuilkerk gevestigd geweest.
 
== Prostitutie ==
TegenwoordigHet Begijnhof is hetal Begijnhofeeuwenlang het [[Prostitutie in Haarlem|prostitutiegebied]] van Haarlem]]. Er gaat een verhaal dat veel [[zuster (religie)|nonnen]]begijnen na de [[reformatie]]Reformatie voor de [[prostitutie]] kozen omdat dat voor hen de enige manier was om in leven te blijven. Waarschijnlijker is echter dat de begijnen elders hun heil zochten, waarna anderen van het Begijnhof een prostitutiegebied maakten.
 
== Zie ook ==
* [[Prostitutie in Haarlem]]
 
{{Coor title dms|52|22|57|N|4|38|20|E|scale:3125}}