Knoop (snelheid): verschil tussen versies

De '''knoop''' is een [[Natuurkundige grootheden en eenheden|eenheid]] van [[snelheid]] die veel gebruikt wordt in de [[scheepvaart]] en in de gemotoriseerde [[luchtvaart]]. Een knoop is een [[zeemijl]] per uur. Een zeemijl is gedefinieerd als precies 1852 meter. Een knoop is dus een [[snelheid]] van {{nowrap|1,852  km/h}} of {{nowrap|0,5144... m/s}}. Daar een knoop al een snelheid (afgelegde afstand per tijdseenheid) is, is het foutief te spreken van 'knopen per uur'.

Vroeger werd op [[zeilschip|zeilschepen]] de snelheid gemeten door een houtblok of plankje, "[[log (scheepvaart)|log]]" genaamd, aan een lijn overboord te gooien. De log bleef tamelijk onbeweeglijk in het water liggen, terwijl de boot doorvoer en de lijn afrolde. Door te meten hoeveel van de lijn in een bepaalde tijd afgerold werd, kon de snelheid van het schip bepaald worden. Aanvankelijk werd de lijn apart opgemeten, later werden er op regelmatige afstanden knopen in gelegd, zodat de afgerolde lengte eenvoudiger bepaald kon worden. Uiteindelijk werd de afstand tussen de knopen genormaliseerd op 47 [[voet (lengtemaat)|voet]] en 3 [[inch]]es (14,4 4018 meter), wat met een standaardglas ([[zandloper]]) van 28 seconden rechtstreeks de snelheid in knopen gaf {{nowrap|({{vbreuk|14,4 / 4018|28 }}× 3,6 {{=}} 1,851485166 km/h)}}. De telgegevens werden gerapporteerd aan de bootsman, die ze noteerde in het [[logboek]]. De stuurman kon dan met deze gegevens navigeren.

De snelheid werd dus eigenlijk gemeten in knopen per glas, of 14,4  meter per 28  seconden. Dat is inderdaad ongeveer {{nowrap|1,851 852 km/h}}. Toch wordt deze eenheid van snelheid niet 'knopen per glas' maar 'knoop' genoemd.