Carl Peter Thunberg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Ned08jaluc (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Ned08jaluc (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 11:
==Jeugd en opleiding==
Carl Peter Thunberg werd in de [[Zweden|Zweedse]] stad [[Jönköping (stad)|Jönköping]] geboren. Hij studeerde medicijnen en natuurfilosofie aan de [[Universiteit van Uppsala]], waar de Zweedse arts en plantkundige [[Carolus Linnaeus]] onderwijs gaf. Hij verdedigde zijn dissertatie in het jaar 1767. Het doctoraat ontving hij toen hij al in Zuid-Afrika was. Na zijn reis werd hij hoogleraar in de medicijnen en de natuurfilosofie aan de Universiteit in Uppsala, wat hij bleef tot zijn overlijden.
Linné wilde zijn [[Systema naturae|taxonomiesysteem]] wereldwijd uittesten. Daarom stimuleerde hij Thunberg en andere studenten om op wetenschappelijke expedities te gaan. Thunberg verliet Zweden in 1770 om in Parijs verder te studeren. Onderweg bezocht hij de Nederlandse steden Leiden en Amsterdam, waar bekenden van Linné hem welkom heetten. Daar ontmoette Thunberg ook de Nederlandse botanist en arts [[Johannes Burman]], die hem toegang tot de Verenigde Oost-Indische Compagnie ([[Verenigde Oost-Indische Compagnie|VOC]]) verschafte, om met deze organisatie overzeese koloniën en het Nederlandse handelspunt in Japan te bezoeken. Zijn opdracht was daar specimens voor de botanische tuin van Leiden te verzamelen. In december 1771 voer een schip van de VOC, waar Thunberg als chirurg was aangesteld, uit de haven. De eerste reisbestemming was de kaap van Afrika <ref>Skuncke: ''Carl Peter Thunberg. Botanist and Physician''. p.41-53</ref>.
 
==Op doorreis in Zuid-Afrika en Java==
Regel 20:
 
==Op bezoek in Japan==
De VOC stelde Thunberg aan als chirurg op de Japanse vestiging. Daar begeleidde hij een compagnieschip naar de [[Japan|Japanse]] havenstad [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]] in augustus 1775. Nu had hij een stabiel inkomen maar als 'allochtoon' was hij ruimtelijkín zijn doen en laten beperkt omdat Nederlanders voornamelijk op het kleine, kunstmatige eiland [[Deshima]] voor de baai van Nagasaki blijven moesten blijven. Nochtans ruilde Thunberg zijn kennis in geneeskunde voor nieuwe specimens met weetgierige tolken. Bovendien mocht hij als artschirurgijn de compagniehet Opperhoofd van de Compagnie begeleiden op de verplichte lange reis naar het hof van [[Edo (Japan)|Edo]]. De artsThunberg gebruikte deze kans om planten te verzamelen en de omgeving te observeren. Daarenboven ontmoette hij Japanse geleerden van de zogeheten Nederlandse wetenschappen ([[rangaku]]) die benieuwdnieuwsgierig waren naar Europese kennis. Ook na zijn terugkeer in Zweden hield hij contact met hen.<ref>Peter Rietbergen: "Becoming famous in the eighteenth century Carl-Peter Thunberg (1743-1828) between Sweden, the Netherlands and Japan" p.52-60</ref>
 
[[File:Vorgebirge der guten Hoffnung.tif|thumb|left|Illustratie van de [[Kaap de Goede Hoop]] in de Duitse vertaling van het reisverhaal ]]
 
==Terugkeer naar Europa==
Thunberg verliet Japan in november 1776. Op terugreis bezocht hij Java nog een keer. Daarna reisde hij naar het huidige [[Sri Lanka]], toen [[Ceylon (VOC-gebied)|Ceylon]], waar hij zes maanden verbleef. Tijdens dezedit visiteverblijf maaktekwam hij enigein uitstappende engelegenheid konom zonog veleveel meer planten te verzamelen. Hij landdevertrok ook opnieuwweer innaar Zuid-Afrika, maar trokreisde al na twee weken verder naar Amsterdam.
Voordat hij naarin Zweden terugkwamarriveerde, ging Thunberg nog naar LondonLonden. Daar maakte hij kennis met de Britse natuurvorser Sir [[Joseph Banks]] en de Duitse naturalist [[Johann Reinhold Forster]], welkedie alle twee medereizigers van de Britse vorseronderzoeker [[James Cook]] waren. Forster toonde hem zijn collecties van de Cook expedities. Thunberg zag in London ook de Japanse collectie van de Duitse naturalist [[Engelbert Kaempfer]] uit het eind van de zeventiende eeuw.
Terug in Zweden in maart 1779, vernam hij dat Linnaeus een jaar eerder was overleden. Hij werd tot slot professor op de Universiteit in Uppsala. De ervaringen tijdens zijn zevenjarige tocht publiceerde hij in een reisverhaal. Tevens schreef hij een wetenschappelijk boek over Japanse planten en een andere over de Zuid-Afrikaanse flora. <ref>Skuncke: ''Carl Peter Thunberg. Botanist and Physician''. p.160-188</ref>