Fraseologisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Verdere uitwerking. Artikel was nog chaotisch in de zin dat de verschillende typen op één hoop werden gegeooid |
||
Regel 1:
Een '''fraseologisme''', '''fraseem''', '''fraseologische eenheid''' of '''vaste verbinding''' is in de [[fraseologie]] een combinatie van twee of meer afzonderlijke woorden met een specifieke betekenis binnen het grotere geheel van de [[Zin (taalkunde)|zin]]. Een dergelijke verbinding vormt in het algemeen [[syntaxis (taalkunde)|syntactische]] eenheid en bestaat uit drie tot vijf à zes woorden. De [[redekundige ontleding|grammaticale]] functie komt vaak overeen met die van [[bijwoord]] of [[bijwoordelijke bepaling]]. Daarnaast nemen deze verbindingen soms ook de functie over van individuele woorden en [[woordsoort]]en.
Een fraseologische eenheid wordt door sommige taalkundigen (zoals [[Kunin A.V.]]) gedefinieerd als "een vaste woordcombinatie met een geheel of gedeeltelijk [[Overdrachtelijk|overdrachtelijke]] betekenis". Het gebruik ervan hangt tevens nauw samen met de [[beeldspraak]].
Regel 8:
*Het gebruik van een dergelijke collocatie wordt standaard, waarmee de verbinding tot een echte, vaste eenheid wordt. Men spreekt in dit verband ook wel van idiomatisering.
De betekenis van eenmaal vast geworden woordcombinaties verschilt vaak sterk van de betekenis van elk der samenstellende delen (i.e. de lexemen) afzonderlijk
==Typen==
Het eerste type fraseologismen bestaat uit een combinatie van een [[voorzetsel]] en een [[naamwoord]] of [[naamwoordgroep]]. Enkele willekeurige voorbeelden in het [[Nederlands]]: ''het zwarte goud'', ''aan de drank'', ''in mijn/zijn/haar ''(etc.)'' sas'', ''op de hoogte''.
Het tweede type heeft een [[werkwoord]] als basis. Dit werkwoord kan zoals gewoonlijk vervoegd naar gelang de context, maar voor de rest is de vaste verbinding onveranderlijk: ''de kool en de geit sparen'', ''eieren voor zijn geld kiezen'', ''de tafel dekken''
Het derde type betreft de zogeheten voorzetseluitdrukkingen. Dit zijn vaste verbindingen die in het algemeen met een [[voorzetsel]] beginnen terwijl hun grammaticale functie tevens overeenkomt met die van een individueel voorzetsel: ''aan de hand van'', ''in plats van'', ''door toedoen van''.
==Fraseologisering in historisch perspectief==
In veel [[Europese talen]]
== Fraseologismen op taaloverstijgend niveau ==
| |||