|
[[Bestand:Handtiegelpresse von 1811.jpg|thumb|Degelpers, 1811]]
Een '''drukpers''' was oorspronkelijk een handmatig werktuig dat gebruikt werd om [[Tekstsoort|teksten]] of [[Illustratie|afbeeldingen]] in oplage te vermenigvuldigen. De oudste drukpersen maakten immers afbeeldingen voor speelkaarten. Deze dateren van omstreeks 1050 in China. De oudste Europese drukpersen bestaan sinds ongeveer 1350 in Oostenrijk, ofwel Wenen ofwel Salzburg.
In Zuid-Duitsland werd ca. 1450 voor het eerst gebruikgemaakt van losse letters om teksten te vormen die dan afgedrukt konden worden. De man die beroemd werd met deze innovatie, die bekend werd als de [[boekdrukkunst]], is [[Johannes Gutenberg]]. Zijn beroemdste werk is de [[Gutenbergbijbel]]. Zuid-Duitsland, Basel en Venetië waren de belangrijkste centra voor gedrukte werken in de periode 1470-1550. Er waren vele verschillende drukkers actief en de onderwerpen van de werken liepen zeer uiteen.
De drukpers heeft de verspreiding van informatie een nieuwe dimensie gegeven. Voorheen waren alle boeken handgeschreven en dit was zeer kostbaar en tijdrovend. Maar weinigen hadden een bibliotheek. Om het in context te plaatsen: de beroemde bibliotheek in Alexandrië had 'maar' 4.000 boeken ofwel handschriften.
De drukpers maakte informatie breed toegankelijk. De renaissance heeft een extra impuls gekregen door de uitgaven van klassieke werken voor een breed publiek. In deze periode was Latijn een gangbare taal voor publicaties. Thomas More schreef 'Utopia' in het Latijn. Ook [[Desiderius Erasmus|Erasmus]] schreef zijn 'Laus Stultitia', '[[Lof der zotheid]]', in middeleeuws Latijn, niet het klassiek Latijn. De volgende stap was om in de volkstaal te schrijven zoals [[Dante Alighieri|Dante]] reeds had gedaan met zijn [[Divina Commedia]]. Erasmus liet zijn boeken drukken in [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]].
Het oudste type drukpers in Europa is de [[degelpers]]. Deze bestaat uit een stellage van een onderplaat waar de [[drukvorm]] op ligt en een bovenplaat (''degel''). De drukvorm wordt met de hand [[inkt|ingeïnkt]]. Vervolgens wordt er een vel papier op de drukvorm gelegd. De degel kan met behulp van een spindel omlaag gedraaid worden tot op de [[drukvorm]]. Door het aandraaien van de degel tegen het papier wordt de afdruk tot stand gebracht. De oudste Europese drukpersen zijn te bewonderen in het [[Plantin-Moretusmuseum]] in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]].
In de loop der eeuwen is de degel gemoderniseerd. Later werden [[cilinderpers]]en en [[rotatiepers]]en ontwikkeld waardoor de productiesnelheden enorm toenamen.<BR>
In de twintigste eeuw kwam het [[vlakdruk|offset]]procedé in zwang. Daarnaast bestaan er persen voor [[foliedruk]], [[diepdruk]], [[zeefdruk]] en [[tampondruk]].
== Galerij ==
<gallery>
European Output of Printed Books ca. 1450–1800.png|Production des livres imprimés jusqu'à 1800<ref>Buringh, Eltjo; van Zanden, Jan Luiten: "Charting the “Rise of the West”: Manuscripts and Printed Books in Europe, A Long-Term Perspective from the Sixth through Eighteenth Centuries", ''The Journal of Economic History'', Vol. 69, No. 2 (2009), pp. 409–445 (417, table 2)</ref>
Printing towns incunabula.svg|Imprimeries au XV siècle<ref name="ISTC">[http://www.bl.uk/catalogues/istc/ ''Incunabula Short Title Catalogue''], consulté le 2 mars 2011</ref>
Incunabula distribution by region.png|Proportion des livres imprimés au XV siècle par région<ref name="ISTC"/>
Incunabula distribution by language.png|Proportion des livres imprimés au XV siècle par langue<ref name="ISTC"/>
</gallery>
== Referenties ==
{{References}}
== Zie ook ==
* [[druktechniek]]
* [[boekdrukkunst]]
* [[Vrijheid van drukpers]]
{{Commonscat|Printing presses}}
[[Categorie:Druktechniek]]
[[Categorie:Kopiëren]]
| 