Neoclassicistische architectuur: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
taal
Regel 26:
 
==België en Nederland==
In de Zuidelijke Nederlanden waren de laat-18e-eeuwse bouwwerken van [[Laurent-Benoît Dewez]] (onder andere het [[Kasteel van Seneffe]]) van grote invloed op de ontwikkeling van het neoclassicisme. De Fransman [[Charles De Wailly]] bouwde in deze periode het [[Kasteel van Laken]] en een theater bij het Kasteel van Seneffe. Ook in het onafhankelijk geworden Koninkrijk België droegen een aantal architecten, waaronder [[Pierre Bruno Bourla]], [[Tieleman Franciscus Suys]] en [[Lodewijk Roelandt]], het klassieke idioom een warm hart toe. De stijl is vooral zichtbaar op het [[Martelarenplein (Brussel)|Martelarenplein]] en in het regeringsdistrict van de Belgische hoofdstad. Ook elders getuigen impossanteimposante bouwwerken van de populariteit van het neoclassicisme in het jonge koninkrijk, zoals bijvoorbeeld de [[Koninklijke Opera (Gent)|Gentse Opera]], de [[Aula Academica|aula van de universiteit]] en het [[Oud Gerechtsgebouw (Gent)|Oud Gerechtsgebouw]] in dezelfde stad, de [[Bourlaschouwburg]] in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], de [[Opéra Royal de Wallonie|Opera van Luik]] en het Casino van [[Spa (stad)|Spa]]. De [[Koninklijke Muntschouwburg]] in Brussel van [[Joseph Poelaert]] kan gezien worden als een laat voorbeeld van deze stijl.
 
In Nederland verrezen naar verhouding weinig bouwwerken in neoklassieke stijl. De [[Beurs van Zocher]] op de Dam in Amsterdam werd al rond 1900 gesloopt. Het [[Stadhuis van Groningen]] en het gebouw [[Felix Meritis]] in Amsterdam, beide ontworpen door [[Jacob Otten Husly]], zijn zeldzame voorbeelden van vroeg neoclassicisme in Nederland. Het [[Paviljoen Welgelegen]] in [[Haarlem]] geldt als een puur voorbeeld van de stijl. Van het [[Paleis Soestdijk]] zijn alleen de later gebouwde zijvleugels neoclassicistisch. De [[Paleis van Justitie (Amsterdam)|Paleizen van Justitie van Amsterdam]], [[Blijmarkt (Zwolle)|Zwolle]] en [[Paleis van Justitie (Leeuwarden)|Leeuwarden]], alsmede het [[Stadhuis van Utrecht]] behoren eveneens tot deze stijl.
Regel 67:
In het [[Pools-Litouwse Gemenebest]] getuigen laat-classicistische gebouwen als het [[Łazienkipaleis]] en het [[Królikarnia]] in [[Warschau]] van Frans-Italiaanse invloeden. Enkele gebouwen op het landgoed [[Natolin]] duiden op Duitse invloeden. De Italiaan [[Antonio Corazzi]] ontwierp onder andere het [[Staszicpaleis]] en het Teatr Wielki in Warschau. Andere belangrijke neoclassicistische bouwwerken in Polen zijn de Tempel van de Sibille in [[Puławy]]en de [[Alexanderkerk (Warschau)|Alexanderkerk]] in Warschau. De [[Polen|Pools]]-[[Litouwen|Litouwse]] neoclassicistische architect [[Laurynas Gucevičius]] bouwde vooral in [[Vilnius]], onder andere de kathedraal, het presidentiële paleis en het Verkiai Paleis (thans Litouwse Academie van Wetenschappen).
 
In Rusland vonden eind 18e, begin 19e eeuw een groot aantal buitenlandse architecten emplooi. [[Catharina II van Rusland|Catherina de Grote]] haalde de Italiaanse bouwmeester [[Giacomo Quarenghi]] naar [[Sint-Petersburg]], die er onder andere het gebouw van de [[Russische Academie van Wetenschappen]], het Hermitage Theater en de keizerlijke manègemanege bouwde. Verder ontwierp Quarenghi het [[Catharinapaleis (Moskou)|Catharinapaleis]] in Moskou, het Alexanderpaleis in [[Tsarskoje Selo]] en was hij mede-architect van het Pella Paleis (door Catharina's zoon gesloopt). Ook de Schot [[Charles Cameron (architect)|Charles Cameron]] kreeg van de tsarina alle ruimte om impossanteimposante bouwwerken neer te zetten, zoals het Pavlovsk Paleis nabij Sint-Petersburg (samen met Carlo Rossi en anderen), het Alexanderpaleis in [[Tsarskoje Selo]] en - samen met Starov - de [[Sofiakathedraal (Poesjkin)|Sofiakathedraal]] in [[Poesjkin (stad)|Poesjkin]].
 
De zoon van Catherina, [[Paul I van Rusland]], was geen liefhebber van het neoclassicisme. Toch bleven Italiaanse en Franse architecten zowel in Sint-Petersburg als elders in deze stijl werken. [[Carlo Rossi (architect)|Carlo Rossi]] ontwierp het [[Paleisplein]] in Sint-Petersburg en bouwde er het Anichkov Paleis, het Alexandrinsky Theater, de [[Russische Nationale Bibliotheek]] en het [[Russisch Museum]]. In Moskou bouwde hij het Maly Theater. De [[Sardinië|Sardijnse]] architect [[Francesco Boffo]] werkte voornamelijk in [[Odessa (stad)|Odessa]], waar hij onder andere het Vorontsov Paleis realiseerde. De uit [[Ticino (kanton)|Ticino]] afkomstige architecten [[Domenico Gilardi]] en [[Luigi Rusca]] werkten in Moskou en diverse andere steden in Rusland en [[Oekraïne]]. De Fransman [[Joseph Bové]] kreeg, samen met Gilardi, de leiding over de heropbouw van Moskou na de [[Brand van Moskou (1812)|Grote Brand van 1812]]. Zijn landgenoten [[Jean-François Thomas de Thomon]] en [[Auguste de Montferrand]] werkten vooral in Sint-Petersburg. De eerste bouwde er onder andere de Beurs en ontwierp monumenten in [[Poltava]] en Pavlovsk; de laatste was de architect van de Sint-[[Izaäkkathedraal]], het Lobanov-Rostovsky Paleis en de Alexanderzuil op het [[Paleisplein]]. In [[Nizjni Novgorod]] bouwde hij de [[Transfiguratiekathedraal (Nizjni Novgorod)|Transfiguratiekathedraal]] en een groot, niet meer bestaand beurscomplex, de [[Makarjevmarkt]]. De Duitser [[Leo von Klenze]] bouwde in opdracht van [[Nicolaas I van Rusland|Tsaar Nicolaas I]] de indrukwekkende [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Nieuwe Hermitage]] in Sint-Petersburg.