Gerard David: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Jean-Pierre Remy (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 23:
 
====Nativiteit voor 1480 ====
Een van de vroege werken toegeschreven aan David is een paneeltje met de voorstelling van de geboorte van Christus<ref>[http://www.metmuseum.org/Collections/search-the-collections/436100 geboorte van Christus]</ref> dat bewaard wordt in het [[Metropolitan Museum of Art]] in [[New York City|New York]] en deel uitmaakt van de Friedsam Collection. Het is een werk, olie op paneel, van voor 1480 dus voor Gerard David zich in Brugge had gevestigd. Het bestaat uit slechts één paneeltje van 47&nbsp;op&nbsp;34&nbsp;cm dat de geboorte van Christus en de aanbidding van de herders voorstelt. De naïeve personages en de poppen-hoofden van Maria en de engelen doen denken aan de Noord-Nederlandse voorbeelden die Gerard moet gekend hebben van zijn opleiding, maar de compositie met de mooie landschappen en de eenvoudige architectuur, die schatplichtig is aan het werk van Dirk Bouts, doen al aan zijn later werk denken.<ref>Maryan W. Ainsworth, 1998, p.&nbsp;131.</ref> Een kopie van dit werk is terug te vinden in een miniatuur met het kerstgebeuren<ref>[http://www.moleiro.com/fr/livres-d-heures/le-breviaire-disabelle-la-catholique/miniatura/872 miniatuur met het kerstgebeuren]</ref> in het [[Breviarium van Isabella van Castilië]] op f29r waarvan wordt aangenomen dat ze ook door David werd geschilderd in de 1480er jaren.<ref>Hans J. Van Miegroet, Gerard David, Antwerpen 1989, Mercatorfonds, pp.327-328.</ref>
 
==== ''Triptiek met Johannes en Franciscus'' ====
Van de periode omstreeks zijn vestiging in Brugge kennen we twee panelen van een [[Triptiek (schilderij)|triptiek]] die [[Johannes de Doper]] en [[Franciscus van Assisi|Franciscus]] die de [[Stigmata (religie)|Stigmata]] ontvangt voorstellen.<ref>[http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/32.100.40bc]</ref> Ze maken eveneens deel uit van de hoger genoemde Friedsam Collection.<ref>De paneeltjes werden in het begin van de 20e eeuw toegevoegd aan de hierboven behandelde nativiteit, maar maakten er oorspronkelijk geen deel van uit.</ref> De combinatie van deze twee heiligen was vrij uitzonderlijk voor Vlaanderen. Deze paneeltjes (ca. 45&nbsp;x&nbsp;15&nbsp;cm) tonen duidelijk de invloed van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck.<ref name=mieke/> De figuren zijn gracieuzer geworden en het gelaat wordt veel beter uitgewerkt. Het landschap is aangepast aan de heilige, met Sint-Jan in de wildernis en Sint Franciscus in een Italiaans heuvellandschap met zijn abdij op de achtergrond.
 
==== ''Kruisiging'' ====
Regel 36:
[[Bestand:David Diptych The Judgment of Cambyses.jpg|{{largethumb}}|''Het Oordeel van Cambyses'', ca.1498, Groeningemuseum, Brugge]]
==== ''Het Oordeel van Cambyses'' ====
David kreeg van de stad Brugge de opdracht voor het tweeluik ''[[Het Oordeel van Cambyses]]'' dat zich nu bevindt in het Groeningemuseum in Brugge.<ref>[http://vlaamseprimitieven.vlaamsekunstcollectie.be/nl/collectie/oordeel-van-cambyses]</ref> Soms wordt beweerd dat dit werk moest dienen om de bestraffing van corrupte schepenen van de stad Brugge te illustreren. Dit verhaal steunt op een thesis van Weale, de man die David uit de vergeethoek haalde onder meer door zijn studie van de Brugse archieven.<ref>W. H. James Weale, Gérard David, in Le Beffroie (Brugge), I, 186, pp. 223-224.</ref> Maar dit verhaal is vrij onwaarschijnlijk omdat hetzelfde thema werd geschilderd door [[Rogier van der Weyden]] voor het Brusselse stadhuis en door Dirk Bouts voor het Leuvense. Trouwens, toen het paneel besteld werd waren de in 1488 afgestelde schepenen al lang in eer hersteld en terug aan de macht. Het is dus weinig waarschijnlijk dat ze een werk zouden besteld hebben voor de schepenzaal, waarin hun houding werd gelaakt. De bestraffing van Sisamnes door [[Cambyses II|Cambyses]] was op het einde van de 15e eeuw vrij bekend en wordt in de 16e eeuw een populair thema.<ref>M. Baes-Dondeyne, D. De Vos, De Vlaamse Primitieven, Corpus van de vijftiende-eeuwse schilderkunst in de zuidelijke Nederlanden, Groeningemuseum Brugge, Brussel 1981, pp.108-109.</ref> Na de reiniging en restauratie van het werk in 1979 toonde het paneel terug het levendige oorspronkelijke maar wat koele coloriet dat typisch is voor Gerard David in zijn vroegere werken. Op de achtergrond van het werk ziet men [[putto|putti]] die bloemenslingers dragen en twee medaillons die beroemde [[camee]]ën van de [[Medici]] afbeelden. Dit deed Weale er toe besluiten dat David [[Florence (stad)|Florence]] was geweest wat achteraf niet correct bleek te zijn. David heeft zich waarschijnlijk gebaseerd op bronzen kopieën van de cameeën die in zijn tijd hier beschikbaar waren. Het toont wel dat David de Italiaanse kunst kende.
 
[[Bestand:Gerard David - Triptych of Jan Des Trompes - WGA6031.jpg|{{largethumb}}|''Altaarstuk van St.-Jan de Doper'' (1502-1508), Groeningemuseum, Brugge]]