Weekmaker: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k tekst over diverse onderzoeken + referenties toegevoegd |
k onderzoek + referenties toegevoegd. |
||
Regel 2:
Als een [[thermoplast]] zo stevig is dat er weinig meer mee gedaan kan worden, wordt er een weekmaker aan toegevoegd, om het zacht en minder bros (breekbaar) te maken. Met andere woorden, de [[glasovergang]] (''T''<sub>g</sub>) wordt verlaagd waardoor de mechanische en fysische eigenschappen van het polymeer meer rubberachtig worden.
Circa 85% van alle toegepaste weekmakers behoort tot de familie van de ftalaatweekmakers. Deze ftalaatweekmakers staan al 20 jaar onder druk vanwege de vermeende negatieve effecten op het milieu en de volksgezondheid. Weekmakers kunnen bijvoorbeeld [[Ester (scheikunde)|ester]]s of [[vet]]ten zijn, zoals [[bis(2-ethylhexyl)ftalaat|di(ethylhexyl)ftalaat]] (DEHP),
== Mogelijke gezondheidsrisico's ==
Veel weekmakers, met name ftalaten, worden ervan verdacht bij vrijkomen uit de kunststoffen schadelijke effecten op de gezondheid te hebben. Dit is dan vooral relevant bij materialen die als verpakking voor bijvoorbeeld voedingsmiddelen dienen. Ook het gebruik van weekmakers in medische hulpmiddelen en in kinderspeelgoed is bron van zorg. Omdat de weekmakers vaak gecombineerd en in veel verschillende concentraties voorkomen in de te onderzoeken bloed- of urinemonsters, wordt in de meeste onderzoeken geconcludeerd dat verder onderzoek wenselijk is. Een kleine selectie uit het onderzoek:
*
* Onderzoek in 2009 naar de schadelijkheid van ftalaten in voedingsmiddelen en medische producten wees uit dat het risico op schadelijke effecten laag is.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19235623 Kamrin MA. ''Phthalate risks, phthalate regulation, and public health: a review''.]</ref>
* Weekmakers worden ook gebruikt in [[bloedinfuus]]zakken, die zijn gemaakt van een PVC met een [[ftaalzuur]]-ester. Onderzoek in 1981 wees uit dat 25% van de onderzochte bloedproducten verontreinigd was met weekmakers. Dit bleek erg afhankelijk te zijn van de bewaartemperatuur en bewaarperiode.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7245717 Cole RS, Tocchi M, Wye E, Villeneuve DC, Rock G. Contamination of commercial blood products by di-2-ethylhexyl phthalate and mono-2-ethylhexyl phthalate.]</ref> De industrie wijst soms op de positieve invloed van PVC op de houdbaarheid van het bloed. Dit is in onderzoek echter niet aangetoond.<ref>[http://medischcontact.artsennet.nl/archief-6/Tijdschriftartikel/68019/Een-infuus-zonder-weekmakers.htm Croonen H. ''Een infuus zonder weekmakers'' (Medisch Contact no. 45, nov. 2009)]</ref>
* Onderzoek op ratten in 1982 wees uit dat het toedienen van dimethoxyethyl ftalaat (DMEP) aan een moederrat schadelijke gevolgen heeft voor de [[foetus]]. Misgeboorte, ondergewicht en misvormingen van hersenen en skelet werden vastgesteld.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1569010/ Parkhie MR, Webb M, Norcross MA. ''Dimethoxyethyl phthalate: embryopathy, teratogenicity, fetal metabolism and the role of zinc in the rat.'']</ref> Daarom is de blootstelling van de menselijke foetus en zuigelingen aan ftalaten via blootstelling van de moeder een punt van zorg.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17604388 Frederiksen H1, Skakkebaek NE, Andersson AM. ''Metabolism of phthalates in humans.'']</ref><br />
* In [[juli 2004]] kwamen weekmakers in het nieuws vanwege de grote hoeveelheden die gebruikt worden in zogenaamde [[scoubidou]]touwtjes en de mogelijke risico's bij het kauwen op de touwtjes door kleine kinderen. Er is geen medisch bewijs van schadelijkheid voor de gezondheid.{{Bron?||2012|05|17}}
* Uit onderzoek van de [[Voedsel_en_Waren_Autoriteit | Voedsel en Waren Autoriteit (VWA)]]<ref>[http://www.vwa.nl/actueel/bestanden/bestand/2201038 Bijlage 2 Advies Weekmakers Erotica]</ref> bleek ook dat vibrators en dildo’s die als weekmakers ftalaten of nonylfenol bevatten, alleen een gezondheidsrisico hebben bij gebruik gedurende meer dan 10 uur per week.
* Onderzoek op ratten uitgevoerd in 2007 toonde aan dat bepaalde weekmakers een negatieve invloed hadden op de ontwikkeling van de genitaliën van de ongeboren vrucht.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17654256 Lee BM, Koo HJ. ''Hershberger assay for antiandrogenic effects of phthalates.'']</ref>
* Onderzoek in 2013 onder 174 zwangere vrouwen wees uit dat er een [[correlatie]] was tussen de hoeveelheid weekmakers in het bloed van de zwangere vrouwen en het voorkomen van [[Genitaliën|genitale]] afwijkingen bij de 74 manlijke nakomelingen die zij kregen. De afwijkingen betroffen de afstand tussen [[Anus (anatomie)|anus]] en [[penis]] en de lengte van de penis.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24349678 ''Bustamante-Montes LP e.a. Prenatal exposure to phthalates is associated with decreased anogenital distance and penile size in male newborns.'']</ref> Ander onderzoek in 2015 toonde alleen een verband aan tussen het niveau van DEHP in het bloed van de zwangere vrouw en bepaalde afwijkingen bij de genitaliën van de manlijke nakomelingen. Tussen het niveau DEHP en afwijkingen bij vrouwelijke nakomelingen werd geen verband gevonden.<ref>Swan S.H. e.a. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25697839 ''First trimester phthalate exposure and anogenital distance in newborns.''] (2015)</ref> Weer een ander onderzoek (2009) vond alleen een verband tussen DBP en de gezondheid van de foetus. Andere ftalaten leken geen invloed te hebben.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18640725 Huang PC e.a. ''Association between prenatal exposure to phthalates and the health of newborns'' (2009).]</ref>
* Meer dan 80 onderzoeksverslagen over de invloed van weekmakers op de gezondheid zijn te vinden op de website van PubMed.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?LinkName=pubmed_pubmed&from_uid=24349678 Overzicht van onderzoeken naar de invloed van diverse weekmakers op de gezondheid van het nageslacht. (PubMed)]</ref>
* De European Council for Plasticisers and Intermediates (ECPI), een vereniging van fabrikanten van ftalaten, zet diverse kanttekeningen bij de geconstateerde gevaren van het gebruik van ftalaten.<ref>[http://www.plasticisers.org/en_GB/health/health-misconceptions Kanttekeningen van de ECPI bij de diverse onderzoeken naar de gezondheidseffecten van ftalaten]</ref>
* [[REACH]] is het systeem van registratie van chemicaliën van het [[Europees Chemicaliënagentschap]] dat onderdeel is van de Europese Commissie. Doel is het stroomlijnen van het wettelijk kader binnen de Europese Unie betreffende chemicaliën. REACH heeft richtlijnen uitgebracht betreffende het voorkomen van ftalaten in speelgoed.<ref>[http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/4241/attachments/1/translations/en/renditions/native Richtlijn 2009/48/EG betreffende de veiligheid van speelgoed]</ref> Er zijn in Europa echter nog geen richtlijnen opgesteld betreffende het gebruik van ftalaten bij medisch gerelateerde toepassingen.
=== Alternatieven ===
De "conservatieve" markt van ftalaten wordt gedomineerd door grote chemische concerns zoals [[BASF (chemieconcern)|BASF]], [[Exxon]], [[Bayer]], [[Eastman Kodak|Eastman]], [[Oxeno]] en [[Perstorp (bedrijf)|Perstorp]]. Omdat er mogelijke risico's kleven aan het gebruik van ftalaten voor gezondheid en milieu, maar ook onder druk van nieuwe regelgeving is er vraag ontstaan naar nieuwe, onomstreden, veilige en efficiënte weekmakers.
Er zijn een aantal alternatieven voor ftalaten als weekmakers, voornamelijk voor PVC, ontwikkeld, waaronder:
* een mengsel van alkylsulfonzure esters van [[fenol]] (merknaam: ''Mesamoll'' van Lanxess) met C<sub>10</sub>-C<sub>21</sub>-[[alkyl]]groepen;
Regel 21 ⟶ 26:
* esters van [[isosorbide]];
* trialkylesters van [[citroenzuur]], al dan niet voorzien van [[acetylgroep]]en, zoals acetyl-tri-''n''-butylcitraat, acetyl-tri-2-ethylhexylcitraat, [[tri-ethylcitraat]], [[tributylcitraat]] of tripentylcitraat.
Deze worden beschouwd
* In 2012 werd onderzoek verricht naar veilige vervangers van zowel PVC als DEHP in de zorg voor pasgeborenen. Het gebruik van PVC-vrije producten leek het meest veel belovend, maar gebrek aan voldoende gegevens maakt verder onderzoek noodzakelijk.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21311501 Van Vliet ED, Reitano EM, Chhabra JS, Bergen GP, Whyatt RM. ''A review of alternatives to di (2-ethylhexyl) phthalate-containing medical devices in the neonatal intensive care unit.'']</ref>
| |||