Versie van 1 dec 2014 18:54 bewerken EvilFreD (overleg \| bijdragen) 47.040 bewerkingen Onjuist hoofdlettergebruik ← Oudere bewerking		Versie van 5 mrt 2015 23:28 bewerken ongedaan maken Hannolans (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 62.010 bewerkingen kopjes aangebracht, afkorting PB voluitgeschreven Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:Persoonsbewijs.jpg\|thumb\|270px\|Binnenzijde van een persoonsbewijs.]] Het '''persoonsbewijs''' (PB) was een [[identiteitskaart]] die op aandringen van de Duitse bezetter in de [[Tweede Wereldoorlog]] werd ingevoerd door de Nederlandse secretarissen-generaal. In april [[1941]] werden alle Nederlanders van veertien jaar en ouder verplicht tot het bezit van een persoonsbewijs. ==Achtergrond== ~~In april [[1941]] werden alle Nederlanders van veertien jaar en ouder verplicht tot het bezit van een persoonsbewijs.~~ Het persoonsbewijs was ontwikkeld door de Nederlandse ambtenaar [[Jacobus Lambertus Lentz]]. In samenwerking met de Duitse bezetter wist Lentz een document te ontwikkelen dat het beste persoonsbewijs van Europa genoemd kon worden. Het is het Nederlandse verzet eigenlijk nooit gelukt om dit persoonsbewijs goed te vervalsen en na te maken. Dit had mede te maken met de inktsoort die voor het PBpersoonsbewijs werd gebruikt: onder een [[kwarts]]lamp werd de inkt onzichtbaar. Ook reageerde het karton van het PBpersoonsbewijs met [[aceton]], waardoor veranderingen in de geschreven tekst direct opvielen~~. Om het kopiëren moeilijker te maken werd bovendien een schaduwbestand van het PB bijgehouden, zodat vervalste nummers zouden opvallen (deze nummers staan geheel bovenaan het PB)~~. Verder was het niet mogelijk om de pasfoto in het PBpersoonsbewijs te verwijderen. Hierdoor werd een doorzichtige zegel aan de achterkant verbroken, waarop een vingerafdruk stond. De lijm van de zegel was buitengewoon moeilijk te verbreken, zonder dat de zegel ook verbrak. De vingerafdruk op de achterkant van de pasfoto moest weer overeenkomen met de vingerafdruk aan de linkerkant. Vervalsingen met een pasfoto waren daarom vrijwel uitgesloten.▼ ==Schaduwarchief== ▲Het persoonsbewijs was ontwikkeld door de Nederlandse ambtenaar [[Jacobus Lambertus Lentz]]. In samenwerking met de Duitse bezetter wist Lentz een document te ontwikkelen dat het beste persoonsbewijs van Europa genoemd kon worden. Het is het Nederlandse verzet eigenlijk nooit gelukt om dit persoonsbewijs goed te vervalsen en na te maken. Dit had mede te maken met de inktsoort die voor het PB werd gebruikt: onder een [[kwarts]]lamp werd de inkt onzichtbaar. Ook reageerde het karton van het PB met [[aceton]], waardoor veranderingen in de geschreven tekst direct opvielen. Om het kopiëren moeilijker te maken werd bovendien een schaduwbestand van het PB bijgehouden, zodat vervalste nummers zouden opvallen (deze nummers staan geheel bovenaan het PB). Verder was het niet mogelijk om de pasfoto in het PB te verwijderen. Hierdoor werd een doorzichtige zegel aan de achterkant verbroken, waarop een vingerafdruk stond. De lijm van de zegel was buitengewoon moeilijk te verbreken, zonder dat de zegel ook verbrak. De vingerafdruk op de achterkant van de pasfoto moest weer overeenkomen met de vingerafdruk aan de linkerkant. Vervalsingen met een pasfoto waren daarom vrijwel uitgesloten. Om het kopiëren moeilijker te maken werd bovendien een schaduwbestand van het persoonsbewijs bijgehouden, zodat vervalste nummers zouden opvallen (deze nummers staan geheel bovenaan het persoonsbewijs). Wilde men een perfecte vervalsing maken, dan moesten de corresponderende nummers in het PBpersoonsbewijs overeenkomen met de nummers in een archief dat in [[Huize Kleykamp]] in Den Haag werd bewaard. Dit archief werd door de Duitsers vaak geraadpleegd. Op verzoek van het Nederlandse verzet werd dit archief op 11 april 1944 om 15:00 uur gebombardeerd door de geallieerden. Het ambtelijk personeel was nog aan het werk toen het bombardement begon. Er vielen 59 doden, waaronder ook een aantal Nederlanders die aan het verzet hand-en-spandiensten verleenden. ==Invloed== Dit bewijs verschafte de Duitse bezetter een krachtig administratief middel voor zijn onderdrukkingspolitiek. [[Loe de Jong]] typeert het persoonsbewijs als "een onmisbaar hulpmiddel voor het vervolgingsbeleid van de Duitse bezetter" ''(Koninkrijk, deel 5, pag. 434)''. Het persoonsbewijs verschafte de Duitse bezetter een krachtig administratief middel voor zijn onderdrukkingspolitiek. [[Loe de Jong]] typeert het persoonsbewijs als "een onmisbaar hulpmiddel voor het vervolgingsbeleid van de Duitse bezetter" ''(Koninkrijk, deel 5, pag. 434)''. Vooral bij de jodenvervolging en bij de tewerkstelling in Duitsland bleek iedere keer weer de onschatbare betekenis van het persoonsbewijs. Voor de [[Schutzstaffel\|SS]] vormde het persoonsbewijs een bijna perfect administratief instrument ter arrestatie van verzetsmensen. Het systeem van persoonsbewijzen heeft duizenden mensen het leven gekost omdat het opsporing en arrestatie aanzienlijk vereenvoudigde. ~~Voor de [[Schutzstaffel\|SS]] vormde het persoonsbewijs een bijna perfect administratief instrument ter arrestatie van verzetsmensen.~~ ==Kenmerken== ~~Het systeem van persoonsbewijzen heeft duizenden mensen het leven gekost omdat het opsporing en arrestatie aanzienlijk vereenvoudigde.~~ Het bewijs had op de voorkant een pasfoto. Andere gegevens die het bevatte waren:

Persoonsbewijs: verschil tussen versies