Agnosticisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 212.88.235.66 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 212.123.164.44 |
|||
Regel 4:
== Etymologie ==
▲De term is afgeleid van het Griekse ''[[gnosis]]'' (kennis) met het voorvoegsel ''a-'' (niet, on-). Letterlijk is een ''agnost'' dus "iemand die geen kennis heeft", die zegt geen kennis te (kunnen) bezitten over de vraag of er een god is of niet.
Het ontstaan van het begrip "agnosticisme" is precies bekend: het werd voor het eerst gebruikt door de bioloog en voorvechter van het [[darwinisme|darwinistisch]] denken [[Thomas Henry Huxley]] (de grootvader van [[Aldous Huxley]], de schrijver) op een bijeenkomst van de ''Metaphysical Society'' in 1869 te [[Londen]]. Later legde hij in detail uit wat hij bedoelde met de term, onder andere in het essay ''Agnosticism'' (1889); Huxley beschrijft zichzelf als iemand die een redelijke sterke overtuiging heeft dat de vraag of er een God is of niet, "onoplosbaar" is, omdat het antwoord op die vraag volgens hem onkenbaar is.
Regel 17 ⟶ 16:
Als een andere oude agnost wordt wel [[Protagoras (filosoof)|Protagoras]] (ca. 490 - ca. 420 v.Chr.) gezien, één van de [[Sofistiek|sofisten]]. Hij achtte het onmogelijk om het bestaan van de [[Griekse mythologie|goden]] te bewijzen. Een bekend citaat van Protagoras is: ''Van de goden weet ik niets: niet dat ze bestaan en evenmin dat ze niet bestaan''.
== Verschil met atheïsme ==
[[Atheïsme]] is afwezigheid van een geloof in een god. Agnosticisme heeft geen betrekking op het geloof in een god, maar op de mogelijkheid om het bestaan of niet-bestaan van een god te kennen. Deze begrippen sluiten elkaar niet uit.<ref>{{en}} {{aut|A. Cline}}, [http://atheism.about.com/od/aboutagnosticism/a/atheism.htm 'Atheism vs. Agnosticism What's the Difference? Are they Alternatives to Each Other?'], ''atheism.about.com'', laatst geraadpleegd op 12 mei 2013</ref> Iemand kan vinden dat hij niet voldoende kennis over het wel of niet bestaan van een god heeft, en tegelijkertijd geen geloof in een god hebben: een agnostisch atheïst. Iemand anders kan een agnost zijn, maar terdege geloven in een god: een agnostisch theïst.
{{cquote|Tegelijkertijd kan een agnosticus vinden dat het bestaan van God, hoewel niet onmogelijk, zeer onwaarschijnlijk is; hij kan het zelfs zo onwaarschijnlijk vinden dat het niet de moeite waard is dit in de praktijk te overwegen. In dat geval is hij niet ver verwijderd van atheïsme.<ref>{{en}} {{aut|[[Bertrand Russell|B. Russell]]}}, [http://www.atheistempire.com/mm_dl/text/Russell,%20Bertrand%20-%20What%20is%20an%20Agnostic.pdf ''What is an Agnostic?''], 1953</ref>}}
Een voorbeeld van een agnostische atheïst is [[Robert Flint]], een voorbeeld van een agnostische theïst is de filosoof [[Søren Kierkegaard]]. Søren Kierkegaard geloofde dat het feitelijk onmogelijk was om kennis van god te hebben en dat mensen die theïsten willen zijn, dus moeten geloven: {{Cquote|''"If I am capable of grasping God objectively, I do not believe, but precisely because I cannot do this I must believe."''<ref>{{cite book | title=Concluding Unscientific Postscript to Philosophical Fragments | last=Kierkegaard | first=Søren | authorlink=Søren Kierkegaard}}</ref><br /><small>(Als ik in staat ben om God objectief te benaderen, geloof ik niet, maar juist omdat ik dit niet kan moet ik geloven.)|Søren Kierkegaard}}
Een andere vorm van het agnosticisme is het [[apatheïsme]] (een samentrekking van apathie en theïsme): apatheïsten stellen zich de vraag over het bestaan der goden niet.
Soms maakt men nog een onderscheid tussen zwakke en sterke agnosten. Een zwakke agnost beweert niet te weten of God bestaat. Een sterke agnost beweert niet alleen dat hij niet weet of God bestaat, maar dat bovendien niemand dat kan weten.<ref>{{en}} {{aut|A. Cline}}, [http://atheism.about.com/od/aboutagnosticism/a/strong_weak.htm 'Strong Agnosticism vs. Weak Agnosticism. Different agnostic perspectives'], ''atheism.about.com'', laatst geraadpleegd op 8 juli 2013.</ref>
{{Appendix}}
{{Commonscat|Agnosticism}}
[[Categorie:Filosofische stroming]]
[[Categorie:Religiekritiek]]
[[Categorie:Godsdienstfilosofie]]
| |||