Aristarchus van Samos: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 77.172.83.242 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Handige Harrie
Regel 3:
== Natuurwetenschappelijke ideeën ==
=== Relatieve afstand Aarde-Maan en Aarde-Zon ===
Het enige van Aristarchos bewaard gebleven werk is ''Περὶ μεγεθῶν καὶ ἀποστημάτων [ἡλίου καὶ σελήνης])'' (''Over de afmetingen en afstanden [van de Zon en de Maan]''). Het lijkt uit te gaan van een [[geocentrisch wereldbeeld]]. In dit werk probeerde Aristarchus te bewijzen dat de afstand van de [[Zonzon]] tot de [[Aarde (planeet)|aarde]] 20 keer zo groot is als van de [[Maanmaan]] tot de Aardeaarde.
 
Hij berekende het als volgt: bij halve Maanmaan is de [[hoek (meetkunde)|hoek]] Zon-Maan-Aarde 90°. Op hetzelfde moment mat hij de hoek Maan-Aarde-Zon. Dit lukte niet goed, want die hoek is moeilijk te meten, zie uitleg bij tekening. Aristarchus kon zo de '''relatieve''' lengten van de [[zijde (meetkunde)|zijde]]n Aarde-Maan en Aarde-Zon berekenen. Uit citaten van latere geleerden weten we dat hij [[Heliocentrische theorie|heliocentrische]] ideeën had.
 
=== Middellijn van aarde en maan ===
Ook vergeleek hij in datzelfde boek de [[middellijn]] van de Aarde met de middellijn van de Maanmaan. Die was af te leiden uit de [[schaduw]] van de Aarde op de Maanmaan bij [[maansverduistering]]en. Door die schaduw te bekijken, meende hij te zien dat de Aardeaarde drie keer zo groot is als de Maanmaan, een redelijk goede benadering.
 
=== Aarde draait om de zon ===
[[Bestand: Aristarchos.gif|thumb|400px|Aristarchus' redenering. Niet op schaal: de zon zou veel verder naar rechts moeten staan om goede verhoudingen te krijgen. Dit betekent dat hoek C ook vrijwel 90 graden is. Dit maakt duidelijk waardoor het voor Aristarchos zo moeilijk was de juiste verhoudingen te verkrijgen.]]
De Zonzon staat veelis verder weg van de Aarde dan de Maanmaan en is aanzienlijk groter dan de Aardeaarde en de Maan.- Aristarchos kwam eruit op uitzeven datkeer.{{Bron?|Eerder destaat [[diameter]] vandat de Zonafstand ongeveer 7'''twintig''' keer zo groot is. alsOmdat debeide diameterlichamen vaner deeven Aardegroot (inuitzien, werkelijkheid iszouden de diametertwee vangetallen degelijk Zonmoeten ruimzijn|2014|12|10}} 100In keerwerkelijkheid zois groothet alsongeveer die500 vankeer. de Aarde). Op grond hiervan kwam hij tot de conclusie dat de Aardeaarde om de Zonzon draait.
 
Dus volgens hem was de [[Zonzon]] het centrum van het heelal, bewoog de [[Aarde (planeet)|aarde]] in één jaar om de Zonzon en in één dag om haar eigen as en was de [[Sfeer (wiskunde)|sfeer]] van de [[sterrenhemel]] onbeweeglijk. Omdat de steren geen zichtbare [[parallax]] vertoonden, veronderstelde hij dat de sterren zeer ver weg waren. Ook meende hij dat de Maanmaan geen [[licht]] uitzond, maar slechts het zonlicht [[reflectie (straling)|reflecteerde]]. Het is echter niet zeker of hij het [[heliocentrisme]] slechts als [[hypothese]] overwoog of als bewezen propageerde zoals [[Seleucus van Seleucia]] later deed. De [[Stoïcisme|stoïcijnse]] filosoof [[Cleanthes]] meent dat de Grieken Aristarchus wegens goddeloosheid hadden moeten veroordelen. Dit zegt [[Plutarchus]] in zijn essay ''Over het schijnbare gezicht in de bol van de maan'' uit ''Moralia''.<ref>Plutarchus, [http://www.sacred-texts.com/cla/plu/pte/pte08.htm#fr_223 p. 223].</ref>
 
== Anaxagoras en Kepler ==