Rossiejskieje zjeleznye dorogi: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Edoderoobot (overleg | bijdragen)
k https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Te_beoordelen_categorie%C3%ABn/Toegevoegd_2014_week_23&action=edit&section=T-8, replaced: [[Categorie:Sovjet-Russisch bedrijf → [[Categorie:Bedrijf in de Sovjet-Unie met AWB
sp, opmaak, link, stijl
Regel 16:
}}
 
De '''Rossiejskieje zjeleznye dorogi''' (RZjD) is de spoorwegmaatschappij in Rusland ([[Russisch]]: Российские железные дороги; ''Ross<u>ie</u>jskieje zjel<u>e</u>znje dor<u>o</u>gi''). ofHet '''RZjD'''Russische (РЖД)spoorwegnetwerk zijnis met een totale lengte van 87.157&nbsp;km ([[2002]]) dehet op een nummerna tweegrootste in de wereld.
 
== Geschiedenis ==
Regel 38:
De eerste [[Rusland|Russische]] stoomlocomotief werd gebouwd in het jaar [[1834]] door Jefim (vader) en Miron (zoon) Tsjerepanov, in de Vyjsk-fabriek in [[Nizjni Tagil]] ([[Oeral (gebergte)|Oeral]]). Technisch gezien bleek deze machine een succes te zijn. Speciaal voor proefritten werd er een 859,5 meter lang spoor aangelegd, met de eigenaardige [[spoorwijdte]] van 1645&nbsp;mm die te wijten was aan oude Russische maateenheden. De stoomloc ([[asindeling]] 1-1-0) kon 3,3 ton erts met een snelheid van 13–16&nbsp;km/h vervoeren. Gezien het succes bouwden vader en zoon een tweede machine, die iets groter was. Ook het vermogen nam toe, van 30 naar 40 pk. De tweede loc was in staat om 16,4 ton erts met snelheid van 16&nbsp;km/h te vervoeren, een grote vooruitgang ten opzichte van de eerste machine. Toch kwam, onder druk van de paardentransportondernemers, het geplande ongeveer 3&nbsp;km lange werkspoor voor het ertsvervoer niet tot stand. Ook het proefspoor en de [[locomotief (spoorwegmaterieel)|locomotief]] zelf werden gesloopt.
 
Ondanks deze tegenspoed was de spoorwegbouw niet te stoppen, en inIn het jaar [[1835]] werd begonnen met de aanleg van de eerste openbare [[spoorweg]]. Dat werd ook de eerste staatsspoorweg. De Oostenrijkse ingenieur die de leiding over dit project had, vond dat het normaalspoor te smal was om hoge snelheden en comfort te verzekeren. Daarom liet hij een spoorlijn met een [[spoorwijdte]] van 6 voet, ofwel 1829&nbsp;mm bouwen.
 
Stoomlocomotieven, waarvan het ontwerp, met een paar aanpassingen, op normaalspoorlocomotieven gebaseerd werd, werden besteld in [[Engeland]] (6 stuks) en in [[België]] (1 stuk). De stoomlocomotieven werden 'stoomboten voor het droge' genoemd. Het speciale woord 'parovoz' (stoomrijder) werd pas later ingevoerd.
Regel 52:
Op het einde van negentiende eeuw werd begonnen met de aanleg van de [[trans-Siberische spoorlijn]]. Sinds [[1901]] konden treinen over deze spoorlijn [[Vladivostok]] bereiken, hoewel eerst nog via [[Volksrepubliek China|China]]. Het enorme [[Siberië]], dat tot dan toe bijna onbewoond was, met uitzondering van inheemse nomadenstammen en Russische handelsposten, werd in snel tempo gekoloniseerd. Iedereen die zich daar kwam vestigen, kreeg gratis een groot stuk grond en werd voor enkele jaren vrijgesteld van belastingen. Dankzij de trans-Siberische spoorweg ontstonden er talloze dorpen en steden, waaronder de miljoenenstad [[Novosibirsk]], voordien slechts een klein naamloos dorpje.
 
De spoorwegen liepen tijdens de [[Russische Revolutie (1917)|Russische Revolutie]] en de [[Russische Burgeroorlog|Burgeroorlog]] schade op, maar werden in snel tempo hersteld. Ook werden nieuwe spoorlijnen aangelegd. De belangrijkste was de in de jaren 20 en 30 gebouwde, 5000&nbsp;km lange [[Turkestan-Siberische spoorlijn]] die dwars door [[Centraal-Azië]] loopt. Ook het rollende materieel werd tijdens het [[Interbellum]] gemoderniseerd. In plaats van de oude Ov-locomotieven kwamen modernere machines, zoals type E en type SO. Snelle reizigerstreinen werden getrokken door Su-locomotieven. Er werden ook geheel nieuwe types van locomotieven ontwikkeld. In het jaar 1924 werd naar een ontwerp van ingenieur Gakkel de eerste diesellocomotief van Rusland gebouwd, waarschijnlijk ook de eerste van de wereld. Er werden ook meerdere prototypes gebouwd. Maar omdat de toenmalig Ministerminister der Verbindingswegen van de [[Sovjet-Unie|USSR]] een warm voorstander van stoomtractie was, raakten ze snel in de vergetelheid. Alle prototypes werden gesloopt, met uitzondering van de eerste, die bewaard gebleven is en nu te zien is in het spoorwegmuseum van Sint-Petersburg.
 
Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werden ook nieuwe types van locomotieven in gebruik genomen, waaronder het L-type. Ook vele als trofee genomen Duitse machines, vooral BR52, die tot TE omgedoopt werd, deden dienst. De laatste stoomlocomotief van Rusland werd gebouwd in 1956 en was van het type P36. Dat waren prestigemachines, de trots van de sovjetindustrie. Het was zelfs verboden om er foto's van te nemen. De laatste in Rusland gebouwde stoomlocomotief is te zien in het spoorwegmuseum van[[Spoorwegmuseum Sint-Petersburg]].
 
Men kan niet exact nagaan wanneer stoomtractie in Rusland verdween, want vele grote fabrieken hadden eigen [[spooraansluiting]]en en rollend materiaal. Ook bij de spoorwegen zelf bleven locomotieven vaak na officiële buitendienststelling nog actief als vervangloc, zware rangeerloc, en uiteindelijk als verwarmingsinstallatie. Men neemt aan dat tegen 1980 stoomtractie in Rusland zo goed als verdwenen was. Maar al in het jaar 1965 werden 85% van alle treindiensten door diesel- en elektrische locomotieven gereden.
Regel 62:
Vele naoorlogse Russische diesellocomotieven, zoals TGM, vertonen verwantschap met de Amerikaanse types van jaren 1940. Dit is te danken aan Amerikaanse Land-Lease locomotieven, die tijdens de Tweede Wereldoorlog als oorlogshulp door de [[Verenigde Staten|VS]] aan de USSR werden geleverd.
 
De enige grote spoorweg die na de Tweede Wereldoorlog gebouwd werd, is de [[spoorlijn Baikal-AmoermagistraalAmoer]] (BAM). Deze spoorlijn loopt evenwijdig aan de trans-Siberische Spoorweg, maar veel noordelijker. Ze werd gebouwd om de enorme natuurlijke rijkdommen van het noorden van Siberië toegankelijk te maken, maar ook om militaire redenen, daar de trans-Siberische spoorweg te dicht bij de [[Volksrepubliek China|Chinese]] grens lag.
 
=== Na de Sovjet-Unie ===
Regel 69:
In december 2004 werd bekend dat de Russische spoorwegen minimaal 60 [[hogesnelheidstrein]]en gaat aanschaffen bij een joint venture van [[Rail Systems#Treinstellen|Siemens]] (bouwer van de [[Siemens Velaro#Velaro RUS|ICE]]) en de Russische CJSC Transmashholding. De planning is dat de eerste prototypetrein eind 2007 zal worden opgeleverd. De eerste serie hogesnelheidstreinen zal vanaf 2009 in serieproductie komen en zal gaan rijden op de trajecten Moskou - Sint-Petersburg en Sint-Petersburg - Helsinki. De Russische spoorwegen zullen voor die tijd nog de spoorweginfrastructuur op dat traject moeten aanpassen, zodat er met maximumsnelheden van 250 tot 300&nbsp;km/h gereden kan worden. Later zullen op meer trajecten hogesnelheidstreinen komen te rijden met snelheden van 160 tot 200&nbsp;km/h (o.a. verbindingen van Moskou met Rostov aan de Don, Kiev en Jekaterinenburg).
 
Sinds 2007 zijn op verschillende trajecten gescheiden slaapcoupé'sslaapcoupés voor mannen en vrouwen ingevoerd, op verzoek van de laatsten.
 
== Externe links ==