Geschiedenis van de westerse filosofie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
wlink naar Ideeënleer voor Plato |
|||
Regel 44:
In de [[14e eeuw|veertiende eeuw]] ontstond de Renaissance in [[Italië]] en verbreidde zich over West- en Centraal-Europa. Dit was een wedergeboorte van het erfgoed uit de [[klassieke oudheid]] met een sterk werelds karakter.<ref name="renaissance">[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Renaissance_%2814e-16e_eeuw%29&oldid=4345419 Renaissance (14e-16e eeuw)]</ref> In deze periode ontstaat het [[Renaissance-humanisme|humanisme]] waarin de rede en de verantwoordelijkheid en vrijheid van de mens centraal staan. Eén van de bekendste humanisten is de Nederlander Desiderius Erasmus. Hij geeft de [[Tekstkritiek van de Bijbel|Griekse tekst]] uit van het [[Nieuwe Testament]], daarvoor beschikte hij over een [[Byzantijnse tekst]]. Deze versie zou later, uitgegeven door Elzevir, de [[Textus Receptus]] gaan heten. (Daarvoor las men uitsluitend de [[Vulgaat|Latijnse vertaling]] en vertalingen daarvan) . Verder schrijft hij in ''[[Lof der Zotheid]]'' kritisch over kerk en wetenschap.
In de [[16e eeuw|zestiende]] en [[17e eeuw|zeventiende eeuw]] was de kritische houding die de humanisten hebben ook te vinden bij wetenschappers als [[Galileo Galilei]].<ref name="renaissance"/> Over de vraag wat als grond van onze kennis kan dienen verschilden de wetenschappers en ook de filosofen sterk van mening. De [[empirisme|empiristen]], zoals [[Francis Bacon (wetenschapper, 1561)|Francis Bacon]] en [[David Hume]]<ref>[[Empirisme]] [http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Empirisme&oldid=4031807]</ref>, stelden dat alle ware kennis tot ervaring moet kunnen worden herleid, terwijl de [[rationalisme|rationalisten]], zoals [[René Descartes]] en [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Gottfried Leibniz]], stelden dat de mens beschikt over ideeën en zekerheden die niet aan ervaringen kunnen worden getoetst.<ref name="atotz">N. Groen en R. Veen, ''Filosofie. Personen en begrippen van A tot Z'', 1990/1999, ISBN 90-274-6776-5</ref> Met de woorden ''cogito ergo sum'' (Nederlands: 'ik denk dus ik besta') wordt duidelijk hoe belangrijk het verstand is voor Descartes: een mens kan aan alles twijfelen, maar zeker is dat hij twijfelt en dus bestaat.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ren%C3%A9_Descartes&oldid=4356797 René Descartes]</ref>
[[Bestand:Immanuel Kant (portrait).jpg|thumb|Gravure van [[Immanuel Kant]] door [[J.L. Raab]] in [[1781]]]]
| |||