Synoniem (dierkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
navigatie erbij, scheve interwikilinks verwijderd
Regel 1:
In [[zoölogische nomenclatuur]] is een '''synoniem''' een [[Wetenschappelijke naam|naam]] die hetzelfde [[taxon]] aanduidt als een andere naam. Of anders gezegd: alle namen die betrekking hebben op één en hetzelfde taxon zijn samen de synoniemen van dat taxon. Van die namen is er, binnen een bepaalde rang ([[soort]], [[ondersoort]] etc.), en binnen een bepaalde opvatting (indeling in een {{Geslacht (biologie)|geslacht]]) maar één de geldige naam.
 
== Junior en senior ==
Er is veelal een onderscheid te maken tussen een ''junior synoniem'' en een ''senior synoniem'': het senior synoniem is dan de oudste naam van de twee. Omdat in de [[nomenclatuur]] de oudste naam in principe geldig is, is het senior synoniem meestal de geldige naam. Daar bestaan echter enkele uitzonderingen op.
 
== Objectief en subjectief ==
Een ander onderscheid is dat tussen ''objectieve'' en ''subjectieve'' synoniemen. Bij objectieve synoniemen is het [[type-exemplaar]] hetzelfde. Dat is bijvoorbeeld zo bij ''Mus megacephalus'' Fischer, 1814, ''Mus capito'' Olfers, 1818 en ''Mus cephalotes'' Desmarest, 1819. Die waren alle drie gebaseerd op [[Félix de Azara]]'s beschrijving uit 1801 van een rat uit Paraguay, zodat ze hetzelfde [[type-exemplaar]] hebben. Samen met ''[[Hylaeamys megacephalus]]'', de huidige naam, zijn deze drie namen objectieve synoniemen.
 
Bij ''subjectieve synoniemen'' is de synonymie gebaseerd op een taxonomische opvatting. Zo worden ''Oryzomys goeldi'' Thomas, 1897 uit Brazilië, ''Oryzomys modestus'' J.A. Allen, 1899 uit Venezuela en ''Oryzomys velutinus'' J.A. Allen & Chapman, 1899 uit Trinidad als synoniemen van ''Hylaeamys megacephalus'' gezien, omdat ze tegenwoordig geacht worden tot deze zelfde soort te horen. Er is lang niet altijd overeenstemming over taxonomische opvattingen, vandaar ook de aanduiding "subjectief". Dit is in het bijzonder het geval bij soorten met een groot verspreidingsgebied en bij ondersoorten. Zo is het goed mogelijk dat op termijn vele van de bijna 200 ondersoorten van de [[valleigoffer]] niet langer erkend zullen worden als aparte ondersoorten: de betreffende namen worden dan synoniemen.
 
Ook als een [[soort]] van het ene [[geslacht (biologie)|geslacht]] naar het andere wordt verplaatst, ontstaat een nieuw synoniem: toen de [[chimpansee]] (''Pan troglodytes'') van het geslacht ''[[Homo (geslacht)|Homo]]'' naar ''[[Chimpansees|Pan]]'' werd verplaatst, werd de eerdere naam (''Homo troglodytes'') een nieuw synoniem. Dergelijke synoniemen worden in lijsten echter vaak niet opgenomen, omdat ze [[zoölogie|zoölogisch]] niet veel betekenis hebben. Dat een dergelijk synoniem bestaat is vaak af te lezen aan de auteursaanduiding, omdat auteur en jaartal tussen haakjes staan. Taxonomisch zijn zulke namen wèl interessant omdat ze iets zeggen over de gedachte verwantschap met andere soorten en in het algemeen over de positie van het organisme in de stamboom van het leven, en de opvattingen die wetenschappers daar overdaarover hebben.
 
== Zie ook ==
* [[Synoniem (plantkunde)]]
 
{{Navigatie bijzondere namen in de taxonomie}}
 
[[Categorie:Zoölogische nomenclatuur]]
[[Categorie:Synoniem| Dierkunde]]
 
[[az:Sinonim (taksonomiya)]]
[[bn:প্রতিশব্দ (শ্রেণীবিন্যাসবিদ্যা)]]
[[ca:Sinònim (taxonomia)]]
[[cy:Cyfystyr (tacsonomeg)]]
[[da:Synonym (taksonomi)]]
[[de:Synonym (Taxonomie)]]
[[en:Synonym (taxonomy)]]
[[eo:Sinonimo (taksonomio)]]
[[es:Sinonimia (biología)]]
[[hu:Szinonímia (biológia)]]
[[it:Sinonimo (tassonomia)]]
[[ja:シノニム]]
[[ms:Sinonim (taksonomi)]]
[[pt:Sinonímia (taxonomia)]]
[[ru:Синоним (таксономия)]]
[[simple:Synonym (taxonomy)]]
[[sv:Synonym (biologi)]]
[[th:ชื่อพ้อง]]
[[uk:Синоніми у біологічній систематиці]]
[[vi:Tên đồng nghĩa (sinh vật học)]]
[[zh:異名]]