Pentatoniek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 21:
== Hemitonisch of anhemitonisch ==
Concrete voorbeelden van pentatoniek zijn (met [[stamtoon|stamtonen]] genoteerd):
De eerste vier voorbeelden zijn '''anhemitonische pentatonische''' toonladders, dat wil zeggen dat [[secunde|kleine secunden]] (halve toonafstanden) erin ontbreken. ▼
Het vijfde tot en
(N.B. Voor anhemitonisch is ook het woord enhemitonisch in gebruik.)▼
===Anhemitonisch===
* '''C-D-E-G-A-c''' (afgeleid van C-majeur)
* '''A-c-d-e-g''' (afgeleid van a-authentiek mineur)
* '''G-A-c-d-e-g''' (afgeleid vanuit de [[kerktoonsoorten|modale]] G-mixolydische en g-dorische toonladder)
* '''D-E-G-A-c-d''' (afgeleid vanuit de modale d-dorische en d-eolische toonladder)
===Hemitonisch===
* '''C-E-F-G-B-c''' (afgeleid van C-majeur)
* '''D-E-F-A-B-d''' (afgeleid van d dorisch)
* '''A-B-c-e-f-a''' (afgeleid van a-mineur harmonisch, pentatonische mineurreeks, met zowel mineurterts als verlaagde sext)
* '''B-c-d-f-g-b''' (afgeleid van b locrisch)
===Stemming===
▲De eerste vier voorbeelden zijn '''anhemitonische pentatonische''' toonladders, dat wil zeggen dat [[secunde|kleine secunden]] (halve toonafstanden) erin ontbreken.
In niet-westerse pentatoniek zijn de intervallen soms licht afwijkend van grootte. Zo kunnen er in de pentatonische reeks [[microtonaliteit|microtonale]] verbuigingen van tonen voorkomen. Een voorbeeld:
▲Het vijfde en zesde voorbeeld is '''hemitonisch pentatonisch''', waarbij wel kleine secunden aanwezig zijn. In dit voorbeeld zijn dit E-F en B-c in voorbeeld 5 en E-F in voorbeeld 6.
* '''C-D-↓E-G-↓A-c''' (met een E en A die tussen grote en kleine terts en sext op de C worden geïntoneerd, hier aangegeven met het pijltje neerwaarts ↓)
▲(N.B. Voor anhemitonisch is ook het woord enhemitonisch in gebruik.)
==Voorbeelden==
| |||