Statenkwartier (Maastricht): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Geschiedenis en naamgeving: kleine letters |
tekstaanvullingen; paragraafindeling uitgebreid en gewijzigd (tekst + afbeeldingen bij elkaar); gallery gesplitst + formaat vergroot |
||
Regel 30:
In de 19e eeuw ontwikkelde zich het noordelijk deel van de wijk (het huidige [[Koninklijke Sphinx|Sphinx]]terrein) tot wat wellicht de bakermat van de [[industriële revolutie in Nederland]] genoemd kan worden. Daar bouwde [[Petrus Regout]] vanaf 1820 in snel tempo een groot industrieel complex op, met onder andere een glas- en kristalfabriek, een aardewerkfabriek, een meniefabriek, een potasfabriek, een spijkerfabriek en een geweerfabriek.
== Architectuur en stedenbouw ==▼
In het Statenkwartier bevinden zich een groot aantal bezienswaardigheden. In het noordelijk deel van de wijk overheerst het industriële erfgoed. Op het terrein van de Sphinxfabrieken staan voorbeelden van de ontwikkeling van fabrieksgebouwen uit verschillende perioden. Zo staat de voormalige fabriekspoort uit 1865 er nog, de zogenaamde ''Moulières'' uit 1875 en het [[Eiffelgebouw]] uit 1929-1941.▼
In het zuidelijk deel van de wijk overheersen de kloosters en de aan kloosters gerelateerde scholencomplexen. Voorbeelden van monumentale religieuze gebouwen:▼
* [[Sint-Andrieskerk (Maastricht)|Sint-Andrieskerk]] (14e/15e eeuw)▼
* de [[Beyart]] (15e-eeuwse ruïne van kloosterkerk en laat-19e-eeuws klooster van de ''[[Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria|Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis]]'')▼
* de [[Cellebroederskapel]], 16e-eeuwse gotische kapel (met fraai Bivignat-orgel)▼
* [[Kloosterkapel Zusters Ursulinen (Maastricht)|Ursulinenkapel]] (neogotische kerk van [[Johannes Kayser]])▼
* [[Synagoge (Maastricht)|Synagoge Maastricht]] (1840)▼
* Hof van Tilly (18e-eeuws stadspaleis, nu in gebruik bij de [[Universiteit Maastricht]])▼
* [[Huis Soiron]] (rijk gedecoreerd 18e-eeuws herenhuis van architect [[Mathias Soiron]], thans UM)▼
* Sint-Servatiusschool (1912, waarschijnlijk ontworpen door [[Pierre Cuypers]])▼
Andere monumenten zijn het 17e-eeuwse Misericordehuisje, het Hofje van de Twaalf Apostelen en de Sint-Lidwinakliniek ([[Alphons Boosten]], [[Nieuwe Bouwen]]). Verder zijn met name aan de Boschstraat, de Bogaardenstraat, de Grote Gracht en de Brusselsestraat talloze monumentale herenhuizen te bewonderen.▼
Op het gebied van de moderne architectuur kunnen genoemd worden de woningcomplexen aan het Charles Voscour van de Belgische architect [[Charles Vandenhove]], het Miséricordeplein van Harry Gulikers en het 'V-House' van [[Wiel Arets]] in de Batterijstraat.▼
== Voorzieningen ==
Kenmerkend voor de wijk is de relatief eenzijdige bevolkingssamenstelling. Er wonen veel studenten, alleenstaanden, ouderen, gehandicapten, etc. Gezinnen met kinderen zijn er weinig te vinden. Desalniettemin kent de wijk goede onderwijsvoorzieningen. Zo is er een [[rooms-katholiek]]e basisschool (Sint-Aloysiusschool) en een [[Montessorionderwijs|Montessoribasisschool]]. Ook zijn er een aantal onderdelen van de [[Universiteit Maastricht]] gevestigd.
In het Statenkwartier zijn enkele bovenlokale culturele voorzieningen gevestigd, zoals het filmhuis [[Lumière Cinema]], het Lösstheater, muziekpodium [[Intro in situ]], Kumulus (centrum voor kunstzinnige vorming) en Marres (centrum voor hedendaagse kunst). In de [[Kloosterkapel Zusters Ursulinen (Maastricht)|kloosterkapel van de zusters ursulinen]] is een museum voor heiligenbeelden gevestigd. De oude brandweerkazerne aan de Capucijnenstraat functioneert als 'broedplaats' voor kunstenaars. Het Citycentrum (met onder andere een rechtswinkel) en het [[Nederlandse Vereniging tot Integratie van Homoseksualiteit COC|COC]] liggen centraal in de wijk. Verder is er de sociëteit van de Maastrichtse studentenvereniging [[SV Circumflex|Circumflex]] gevestigd, evenals die van de christelijke studentenvereniging Lux ad Mosam.▼
Voor een aantal basisvoorzieningen zijn de bewoners van het Statenkwartier aangewezen op de nabijgelegen Binnenstad en het winkelcentrum Brusselsepoort. De voornaamste winkelstraten in de wijk, de Boschstraat, de Grote Gracht en de Brusselsestraat, fuctioneren als zogenaamde 'aanloopstraten' van het kernwinkelcentrum, maar kampen sinds enkele jaren met leegstand.▼
▲Voor een aantal basisvoorzieningen zijn de bewoners van het Statenkwartier aangewezen op de
▲In het Statenkwartier zijn enkele bovenlokale culturele voorzieningen gevestigd, zoals het filmhuis [[Lumière Cinema]], het Lösstheater, muziekpodium [[Intro in situ]], Kumulus (centrum voor kunstzinnige vorming) en Marres (centrum voor hedendaagse kunst). De oude brandweerkazerne aan de Capucijnenstraat functioneert als 'broedplaats' voor kunstenaars. Het Citycentrum (met onder andere een rechtswinkel) en het [[Nederlandse Vereniging tot Integratie van Homoseksualiteit COC|COC]] liggen centraal in de wijk. Verder is er de sociëteit van de Maastrichtse studentenvereniging [[SV Circumflex|Circumflex]] gevestigd, evenals die van de christelijke studentenvereniging Lux ad Mosam.
<gallery perrow=4>▼
▲== Architectuur en stedenbouw ==
In het Statenkwartier bevinden zich een groot aantal [[rijksmonument]]en en andere bezienswaardigheden.
=== Religieus erfgoed ===
▲In het zuidelijk deel van de wijk overheersen de kloosters en de aan kloosters gerelateerde scholencomplexen. Voorbeelden van monumentale religieuze gebouwen:
▲* de [[Beyart]],
* de [[Franciscanen in Maastricht#Kapucijnenklooster|Kapucijnenkerk]], eenvoudige 17e-eeuwse kloosterkapel en kloosterrestant
▲* [[Kloosterkapel Zusters Ursulinen (Maastricht)|Ursulinenkapel]],
* [[Franciscanen in Maastricht#Klooster van de Franciscanessen-missionarissen van Maria|Franciscanessenkapel]], neoclassicistische kapel aan de Capucijnengang (verbouwd tot appartementen)
* Miséricordekapel, eenvoudige neogotische kapel aan het Miséricordeplein
▲* [[Synagoge (Maastricht)|Synagoge Maastricht]], eenvoudige bakstenen bouwwerk uit
▲* [[Sint-Andrieskerk (Maastricht)|Sint-Andrieskerk]], gotische kloosterkerk (14e/15e eeuw)
<gallery widths="160" heights="160">
Bestand:Maastricht - rijksmonument 26947 - Cellebroedersstraat - kapel 20100821.jpg|Cellebroederskapel
Bestand:Maastricht-Statenkwartier, Capucijnenstraat, Ursulinenkerk02.
Bestand:Maastricht, St-Andrieskerk20.JPG|Sint-Andrieskerk
Bestand:Capucijnengang Synagoge.JPG|Synagoge
=== Onderwijsgebouwen ===
In de omgeving van de [[Grote Gracht (Maastricht)|Grote Gracht]] zijn enkele monumentale scholen te vinden. Ook een tweetal ''[[Stadspaleis|hôtels particuliers]]'' aan deze straat hebben thans een onderwijsfunctie.
* [[Porta Mosana College#Ursulinenscholen|Ursulinenlyceum]] (later Jeanne d'Arc College), [[Expressionistische architectuur|expressionistisch]] schoolgebouw van baksteen aan de Grote Gracht (Marres en Sandhövel, 1926)
* Ursulinenkweekschool, uitbreiding ursulinenscholen met [[kalksteen]]gevel aan de Capucijnenstraat ([[Alphons Boosten]], 1933)
* Stella Maris College, uitbreiding Ursulinenlyceum met kalksteengevel aan de Grote Gracht (Alphons Boosten, 1938)
▲* [[Huis Soiron]],
▲Andere monumenten zijn het 17e-eeuwse Misericordehuisje
<gallery widths="160" heights="160">
Bestand:GroteGracht37.jpg|Ursulinenlyceum
Bestand:Maastricht - rijksmonument 27014 - Grote Gracht 82 20100718.jpg|Huis Soiron
Bestand:Maastricht - rijksmonument 27017 - Hof van Tilly - Grote Gracht 90-92 20100516.jpg|Poortgebouw Hof van Tilly
Bestand:Bogaardenstraat 1.JPG|Huis der twaalf apostelen
</gallery>
=== Industrieel erfgoed, moderne architectuur ===
▲
▲De Sint-Lidwinakliniek van [[Alphons Boosten]] op het Beyart-terrein is een voorbeeld van het [[Nieuwe Bouwen]]. De voormalige brandweerkazerne aan de Capucijnenstraat is een [[Functionalisme (architectuur)|functionalistisch]] gebouw uit de jaren 1950. Op het gebied van de
<gallery widths="160" heights="160">
Bestand:20140525 Maastricht Hoge Fronten 23.JPG|Eiffegebouw
Bestand:Maastricht 2012 Vml. gebouw Brandweer 1.JPG|Brandweerkazerne
Bestand:CharlesVoscour.jpg|Charles Voscour
Bestand:Maastricht, Batterijstraat, V-House.jpg|V-House, Batterijstraat
</gallery>
| |||