Markt (Maastricht): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
link verplaatst naar hoofdtekst; afbeelding verplaatst/toegevoegd
Regel 39:
 
De meeste huizen aan de Markt zijn in de 17e en 18e eeuw gebouwd. In veel gevallen betrof het '[[Verstening (bouwkunde)|verstening]]' van bestaande middeleeuwse huizen. Voorbeelden zijn de hoekpanden Markt-[[Hoenderstraat (Maastricht)|Hoenderstraat]] en Markt-Heilige Geest, waar de stenen invulling van het [[Vakwerk (wandconstructie)|vakwerkbouwskelet]] in beide gevallen duidelijk zichtbaar is. Veel huizen rondom de Markt vallen op door monumentale, (deels) [[Blauwe hardsteen|hardstenen]] gevels en hoge daken.
 
[[Bestand:Zicht op de Markt met rechts het stadhuis - Maastricht - 20389952 - RCE.jpg|thumb|left|De Markt als parkeerplaats in de jaren '70. Op de achtergrond het "gat in de Markt"]]
 
===20e-21e eeuw===
De Markt veranderde in 1930 drastisch van aanzicht door de bouw van de [[Wilhelminabrug (Maastricht)|Wilhelminabrug]]. Om het verkeer vanaf de nieuwe brug te laten doorstromen, sloopte men de bebouwing tussen de Markt en de [[Maas]], waardoor twee straten en drie bouwblokken compleet werden weggevaagd. Ter plekke van de verdwenen Kwadevliegenstraat en de Drieëmmerstraat werd een nieuwe, brede straat aangelegd, de Stadhuisstraat. AanHet weerszijdengebied vanlag jarenlang braak.

[[Bestand:Zicht op de StadhuisstraatMarkt verrezenmet rechts het stadhuis - Maastricht - 20389952 - RCE.jpg|thumb|left|De Markt als parkeerplaats in de jaren '70. Op de achtergrond het 'gat in de Markt']]
Pas aan het eind van de jaren '50, begin jaren '60 verrezen aan weerszijden van de Stadhuisstraat grote kantoorgebouwen: het stadskantoor van de gemeente Maastricht en een kantoor van [[Rijkswaterstaat]]. Het laatste werd enkele jaren later eveneens door de gemeentelijke organisatie in gebruik genomen. In dezelfde periode werd een deel van de nabije Gubbelstraat gesloopt om plaats te maken voor een vijf lagen tellende, bovengrondse parkeergarage. De drie gebouwen in [[Functionalisme (architectuur)|functionalistische stijl]] waren jarenlang gehate objecten in het Maastrichtse stadsbeeld.
 
Aan het eind van de twintigste eeuw stond de gemeente voor de keuze om de kantoren aan de Stadhuisstraat drastisch te renoveren of nieuwbouw te plegen. De behoefte om de stedebouwkundige fouten uit het verleden te herstellen en het gat in de oostelijke Marktwand te dichten, gecombineerd met de weerstand die de architectuur van de gebouwen opriep, gaf de doorslag en men besloot tot sloop en nieuwbouw. Van 2002 tot 2007 werd het grootschalige nieuwbouwcomplex [[Mosae Forum]] naar plannen van [[Jo Coenen]] en [[Bruno Albert]] gerealiseerd, waardoor het "Marktgat" thans deels is gedicht. In Mosae Forum zijn naast de gemeentekantoren een winkelcentrum en een grote ondergrondse parkeergarage opgenomen. Door de opheffing van de Stadhuisstraat moest de aanlanding van de Wilhelminabrug bij die gelegenheid worden gewijzigd, zodat het verkeer naar de Maasboulevard in plaats van de Markt kon worden geleid. De Markt werd daarna [[autoluw]] ingericht, waarbij alle bovengrondse parkeerplaatsen verdwenen. Door de strategische aanplant van bomen werd het oorspronkelijke inrichtingsplan van Pieter Post alsnog uitgevoerd.
 
==Beschrijving erfgoed==
===Rijksmonumenten===
[[Bestand:MaquetteMarktMaas2.jpg|{{largethumb}}|De maquette van het Maas-Marktproject met [[Stadhuis van Maastricht|stadhuis]] en [[Mosae Forum]]]]
*{{Zie ook|Zie ook [[Lijst van rijksmonumenten in Maastricht/Markt]]}}
 
===Architectuur===
Midden op de Markt staat het 17e-eeuwse [[Stadhuis van Maastricht|stadhuis]] dat nog steeds dienst doet als [[gemeentehuis]] van Maastricht, hoewel de meeste gemeentelijke diensten sinds 2007 in [[Mosae Forum]] gehuisvest zijn. Ook de raadszaal en de publieksbalies hebben een onderkomen in het nieuwe complex gevonden. Het [[college van burgemeester en wethouders]] echter zetelt in het oude stadhuis, dat tevens voor representatieve doeleinden wordt gebruikt. Het stadhuis van Maastricht geldt als een hoogtepunt in het oeuvre van [[Pieter Post (architect)|Pieter Post]] en een belangrijk voorbeeld van het [[Hollands Classicisme]].
 
Aan de Markt bevinden zich maar liefst 62 [[rijksmonument]]en. Met name de westelijke Marktwand telt een groot aantal monumentale gevels in [[Lodewijk XV-stijl|Lodewijk XV-]] of [[Lodewijk XVI-stijl]]. Enkele herenhuizen zijn ontworpen door de laat-18e-eeuwse architect [[Mathias Soiron]], die tevens diverse interieurs vernieuwde. Het pand Markt 55, op de hoek van de [[Hoenderstraat (Maastricht)|Hoenderstraat]], heeft een fraaie, hardstenen Lodewijk-XV-pui.
 
[[Bestand:MaquetteMarktMaas2.jpg|{{largethumb}}|De maquette van het Maas-Marktproject met [[Stadhuis van Maastricht|stadhuis]] en [[Mosae Forum]]]]
Het complex [[Mosae Forum]] is een voorbeeld van moderne architectuur, waarbij getracht is de nieuwbouw te laten aansluiten bij de monumentale omgeving. Het masterplan en het grijze, noordelijke bouwdeel zijn van de hand van de in Maastricht woonachtige architect [[Jo Coenen]]. Het lichtbruine, zuidelijke gebouw is ontworpen door de [[Luik (stad)|Luikse]] architect [[Bruno Albert]].
===Moderne architectuur===
Het complex [[Mosae Forum]], onderdeel van het Maas-Marktproject, is een voorbeeld van moderne architectuur, waarbij getracht is de nieuwbouw te laten aansluiten bij de monumentale omgeving. Het masterplan en het grijze, noordelijke bouwdeel zijn van de hand van de in Maastricht woonachtige architect [[Jo Coenen]]. Het lichtbruine, zuidelijke gebouw is ontworpen door de [[Luik (stad)|Luikse]] architect [[Bruno Albert]].
 
===Beelden, straatmeubilair===
Regel 79 ⟶ 81:
* Bij de herinrichting van de Markt en omgeving in 2006 werd bijna 1,8 hectare [[natuursteen]] verwerkt: ruim 12.500 m² platines ([[kasseien]]), 1500 m² Chinese pandangtegels, 1250 m² Zweedse keien, 1250 m² klein Zweeds plaveisel, 1250 m² klein Portugees plaveisel en 2000 meter trottoirband van Belgische [[Blauwe hardsteen|hardsteen]].
* Het Mooswief is het symbool van het [[Carnaval in Maastricht|Maastrichts carnaval]]. Op de eerste dag van het carnaval wordt op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]] een replicapop van het beeld omhooggetakeld. Het beeld op de Markt krijgt bij die gelegenheid een krans van groenten omgehangen.
 
==Zie ook==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Maastricht/Markt]]
 
==Fotogalerij==
Regel 94 ⟶ 93:
Bestand:Maart zu Maastricht.JPG|Vrijdagmarkt
</gallery>
 
{{Commonscat|Markt (Maastricht)}}
{{Appendix||2=
'''Bronnen'''
Regel 102 ⟶ 101:
{{References}}
}}
{{Commonscat|Markt (Maastricht)}}
{{Sjabloon:Navigatie straten Maastricht-Centrum}}
{{Coor title dms|50|51|5|N|5|41|26|E|type:landmark_scale:4000_region:NL}}