Het '''Mesolithicummesolithicum''' (midden[[steentijd]]) is een aanduiding voor een cultuurperiode in Europa die begint na het aflopen van de laatste [[Weichselien|ijstijd]] ca. [[10e millennium v.Chr.|10.500 v.Chr.]] en eindigt wanneer een samenleving overschakelt op landbouw en veeteelt en tal van nieuwe technologieën ontwikkelt of overneemt ([[Neolithicumneolithicum]]). Jagen, vissen en verzamelen waren de middelen van bestaan van de mensen in Mesolithischemesolithische culturen, die doorgaans als rondtrekkende [[jager-verzamelaar|jager-verzamelaars]] leefden; nederzettingen zijn zeldzaam en meestal tijdelijk. Vondsten uit het Mesolithicummesolithicum tonen aan dat steenbewerkingstechnieken verfijnder werden en dat magisch-religieuze gebruiken veelvuldiger voorkwamen.
De term "Mesolithicummesolithicum" wordt overigens bij voorkeur niet gebruikt voor die gebieden waar de ijstijden geen grote invloed hadden, zoals Zuid- en Zuidoost-[[Europa (continent)|Europa]]. In die gebieden spreekt men liever van het [[Epipaleolithicumepipaleolithicum]] aangezien een zinnig criterium voor de overgang van [[Paleolithicumpaleolithicum]] naar Mesolithicummesolithicum ontbreekt. (Dat heeft onder andere te maken met het feit dat het einde van het Paleolithicumpaleolithicum niet wordt gedefinieerd door een verandering in de cultuur maar door het einde van de ijstijd). Sommige archeologen zien het Mesolithicummesolithicum dan ook als een voortzetting van het Paleolithicumpaleolithicum.
Het Mesolithicummesolithicum begint en eindigt niet overal tegelijkertijd; de landbouw verspreidde zich geleidelijk over Europa. In het Nabije Oosten volgde de [[Neolithischeneolithische revolutie]] vrij snel op het einde van de ijstijd; het Mesolithicummesolithicum is daar om die reden slechts lokaal gedefinieerd. In Nederland zijn bij archeologisch onderzoek sporen van Mesolithische culturen gevonden bij onder andere [[Swifterbantcultuur|Swifterbant]] en het [[Hoetmansmeer]]. Ook de [[boot van Pesse]] en het [[Mannetje van Willemstad]] zijn een product van het Mesolithicummesolithicum.
In het zuiden van [[Scandinavië]] konden Mesolithischemesolithische culturen door de overvloed aan vis en wild duizenden jaren naast zuidelijker Neolithischeneolithische culturen voortbestaan. De [[Fosna-Hensbackacultuur]] (ca. [[9e millennium v.Chr.|8300-7300 v.Chr.]]) in Zweden en Noorwegen maakte de overgang van Paleolithicumpaleolithicum naar Mesolithicummesolithicum en werd opgevolgd door de [[Nøstvet- en Lihultcultuur]]. Meer naar het zuiden, vooral in Denemarken en het zuiden van Zweden, volgden de [[Maglemosecultuur]] (vanaf ca. [[8e millennium v.Chr.|7500 v.Chr.]], verspreid over een groot deel van noordelijk Europa), de [[Kongemosecultuur]] en de [[Ertebøllecultuur]] elkaar op. Tussen [[4e millennium v.Chr.|4000 en 3200 v.Chr.]] namen de Neolithischeneolithische [[trechterbekercultuur]] en [[pitted-warecultuur]] hun plaats in.
== Begrafenis van Théviec - Museum van Toulouse ==
