Zuiderzeetramweg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nieuwe pagina aangemaakt met 'De '''Zuiderzeetramweg''' was een stoomtramlijn op normaalspoor van Hattemerbroek via Elburg naar Nunspeet (plaats)|Nunspe...'
 
kopjes
Regel 1:
De '''Zuiderzeetramweg''' was een [[stoomtram]]lijn op [[normaalspoor]] van [[Hattemerbroek]] via [[Elburg (stad)|Elburg]] naar [[Nunspeet (plaats)|Nunspeet]] met en zijtak van [[Wezep]] naar [[De Zande]] heeft gelopen en die van 1908 tot 1931 in bedrijf is geweest. De [[Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij|NCS]] kreeg in 1907 de concessie. Zij voerde deze concessie uit middels haar dochter [[Nederlandsche Buurtspoorweg-Maatschappij|NBM]]. De trams over deze lijn starten in [[station Zwolle]] en [[Station Kampen Zuid (1913-1934)|Station Kampen Zuid]] op het reguliere spoor. In 1908 werd de lijn (Zwolle-)Hattemerbroek-Nunspeet geopend. Vanuit Zwolle ging de tram over de IJssel met de [[Spoorbrug Zwolle|spoorbrug]] om bij Hattemerbroek op op de eigen tramlijn te komen. Deze tramlijn volgde grotendeels de [[Zuiderzeestraatweg]]. in Elburg was de [[Remise (openbaar vervoer)|remise]] van de tramlijn. Hier doorsneed de lijn de wallen van het stadje. In Nunspeet was was er een aan sluiting op het reguliere spoor. In 1914 werd de lijn (Kampen-)De Zande-Wezep geopend. De tram uit Kampen startte op de [[Spoorlijn Hattem - Kampen Zuid|spoorlijn richting Hattem]] en takte in de Zande af richting Wezep, de [[Kamperstraatweg]] volgend. Bij [[IJsselvliedt]] takte ze aan op de tramlijn naar Nunspeet.
== Vervoer ==
 
In totaal waren er ongeveer 60 haltes. Deze waren doorgaans aangegeven met witgeverfde band om een boom met een nummer.<ref>Fokke Bakker, Tom Bergstra: De Zuiderzeestoomtram. De tramlijn Nunspeet-Elburg-Zwolle, 1908-1931 en de zijlijn naar Kampen. Uitgeverij Pirola Schoorl. 1987. ISBN 906455062. blz. 71</ref>. Een enkel halte had een haltepaal. Een plaats als Oldebroek had een eigen station. Er waren slechts enkele verplichte stops, meestal stopte de tram op verzoek.
 
Wat betreft het goederenvervoer er 5 bedrijfsaansluitingen: Verffabriek De Veluwe in Nunspeet, Vereeniging Landbouwbelang Oldebroek, Zuivelfabriek Altena in Doornspijk, Landbouwvereniging Doornspijk en Zuivelfabriek Kamperveen. Om deze laatste aansluiting te kunnen bedienen was er een draaischijf aangelegd. <ref name ="Dijkers">A. Dijkers: De goederenwagens der Nederlandse tramwegen. Schuyt en co 1996 Boeknummer 27 in de serie van de NVBS, ISBN 9060974042, blz. 136-137</ref>.
== Materieel ==
 
De locomotieven NCS 1-5 waren gebouwd door [[Backer en Rueb]] in 1908 en hadden het uiterlijk van de klassieke tramlocomotieven van deze fabrikant met hun over de hele locomotief gebouwde kast. Ze behoorden tot grotere exemplaren van dit type. Ze kregen na de overname in 1919 van de exploitatie door SS van de NCS-lijnen de nummers 26-30 en bij NS hadden ze nummers 41-45.
Locomotief NCS 6 was gebouwd door Hohenzollern. Deze kende al enige geschiedenis voordat de machine bij de Zuiderzeetram terecht kwam. Hij was gebouwd als vuurloos stoommotorrijtuig bij de paardentramlijn Utrecht-Zeist, waar de NCS het in 1903 als proef in dienst stelde. Het onderstel werd door werkplaats van de NCS in Utrecht verbouwd tot de stoomlocomomtief voor de Zuiderzeestoomtram. De locomotief is maar weinig ingezet.<ref>Ir. S. Overbosch: De stoomlocomotieven der Nederlandse tramwegen. Uitgeverij Stam. Tweede druk. 1957. blz. 116-117.</ref>
Regel 11:
 
De Zuiderzeestoomtram beschikte over 8 vierassige [[Spoorwegrijtuig |rijtuigen]] waarvan er 4 gebouwd waren door De Groot en 2 door Allen. Deze rijtuigen waren van de klasse BC. De 2 rijtuigen die gebouwd waren door Van der Zypen & Charlier hadden slechts een C (derde klasse) afdeling. De lijn heeft de beschikking gehad over 6 twee-assige rijtuigen. De oudste was gebouwd bij Herbrand in Köln-Deutz en had al de nodige verbouwingen achter de rug toen deze bij de Zuiderzeetram terechtkwam. Daar werd deze nauwelijks gebruikt. De 5 overigen zijn gebouwd door Van der Zypen & Charlier in 1908. Daarnaast beschikte de lijn over zes post-bagagerijtuigen, 10 gesloten goederenwagens, 15 twee-assige open platte goederenwagens en 5 vierassige open goederenwagens. Tenslotte beschikte de lijn over 5 veewagens.
== Exploitatie ==
 
De lijn kwam in de eerste vijf jaren uit de kosten maar dat ontwikkelde zich negatief. Na 1915 werd er verlies gemaakt.<ref>Fokke Bakker, Tom Bergstra: De Zuiderzeestoomtram. De Tramlijn Nunspeet-Elburg-Zwolle, 1908-1931 en de zijlijn naar Kampen. Uitgeverij Pirola Schoorl. 1987. ISBN 906455062. blz. 121-128</ref>. In 1919 werd de exploitatie samen met de andere van van de NCS overgenomen door [[Staatsspoorwegen|SS]]. In de 20 jaren ging het vervoer achteruit. De lijn naar Kampen was altijd sterk verliesgevend geweest. In 1931 werd de lijn dan ook opgeheven. De verbinding naar verffabriek de Veluwe in Nunspeet bleef daarna voortbestaan als [[Raccordement|bedrijfsraccordement]].<ref name="Dijkers" ></ref>
{{Appendix}}