Henri Duparc: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Opgelost met behulp van WP:CW - Code 032: Dubbel pipe-teken gevonden in een link (v1.29b)
opmaak, redactie
Regel 30:
'''Marie-Eugène-Henri Fouques-Duparc''' ([[Parijs]], [[21 januari]] [[1848]], [[Mont-de-Marsan]], [[Landes (departement)|Landes]], [[12 februari]] [[1933]]), meestal '''Henri Duparc''' genoemd, was een [[Frans]]e [[componist]].
 
== Levensloop ==
Duparc studeerde als kind al [[piano (instrument)|piano]] bij [[César Franck]] aan het Jezuïeten College in het Vaugirard district en was later een van de eerste compositieleerlingen van Franck. Hij zat in militaire dienst gedurende de [[Frans-Pruissische_oorlog|Frans-Pruissische Oorlog]], en aansluitend trouwde hij [[Ellen MacSwinney]] uit [[Schotland]] op 9 november 1871. In hetzelfde jaar richtte hij met musici die behoorden tot zijn vriendenkring, waaronder [[Camille Saint-Saëns]] en [[Romain Bussine]], de ''[[Société nationale de musique]]'' op, waarvan hij zelf secretaris werd.
 
In 1878 initieerde hij een serie concerten onder de naam ''concerts de musique moderne''. Enige reizen voerden hem naar [[Duitsland]] met als drijfveer de muziek van [[Richard Wagner]] te leren kennen, en diens opera's bij te wonen. Rond 1880 begon hij lichamelijk achteruit te gaan, vanwege een zenuwziekte ("[[neurasthenie]]"), die hem vanaf 1885 het componeren belemmerde en hem tot zijn dood in 1933 parten bleef spelen. Duparc onderging in 1924 een operatie aan zijn oog wegens groene staar, die mislukte, waardoor hij gedeeltelijk blind werd. Door zijn onfortuinlijke ziektes werd hij vergeten, maar Duparc vond troost in zijn rotsvaste katholieke geloof. <ref>Bron: Gerrit Slagmolen: ''Muzieklexicon'', Bruna 1974</ref> Duparc is begraven op het beroemde kerkhof [[Père Lachaise]] in Parijs. Een plein in het 17e arrondissement in Parijs, nabij de 'Rue de Levis' is als eerbetoon naar hem vernoemd.
 
==Vernietiging Werken ==
Duparc vernietigde veel van zijn werken, en liet slechts een veertigtal stukken na. In een markante brief aan zijn goede vriend en componist [[Jean Cras]], over de vernietiging van een incomplete opera uit 1922, schreef Duparc:
 
Regel 41 ⟶ 42:
::"''Na 25 jaar in een prachtige droom te hebben geleefd, komt het hele idee van muzikale conceptie me - ik herhaal het voor je - walgelijk voor. De andere reden van deze vernietiging, die ik niet betreur, is de gehele morele transformatie welke God op me heeft uitgeoefend sinds mijn 20ste en die in een enkele minuut mijn hele afgelopen leven verlaten heeft. Vandaar, dat Roussalka (de opera) geen enkele verbinding met mijn nieuwe leven meer heeft en derhalve niet dient te bestaan.''"
 
==Herontdekking==
Duparc werd eigenlijk als componist herontdekt rond 1960, toen er grote belangstelling ontstond voor de geschiedenis van de recente Franse muziek, die mede [[musicologie|musicologisch]] nogal veel vernieuwingen had gebracht.
 
De stijl van Duparcs muziek is enerzijds een schoolvoorbeeld van de Frans-romantische traditie, anderzijds dankzij de toonschilderingen en het [[coloriet]] tevens vooruitblikkend op het impressionisme en de modernere stromingen. Duparc is het meest bekend geworden door zijn 17 liederen op teksten van onder andere [[Charles Baudelaire|Baudelaire]], [[Théophile Gautier|Gautier]], [[Leconte de Lisle]], en [[Goethe]]. Deze liederen zijn exemplarisch als vorm van het Lied en worden door velen gezien als topcompositiesbehorend tot de top in hun genre.<ref>Bron: Engelse Wikipedia</ref>
==Stijl==
De stijl van Duparcs muziek is enerzijds een schoolvoorbeeld van de Frans-romantische traditie, anderzijds dankzij de toonschilderingen en het [[coloriet]] tevens vooruitblikkend op het impressionisme en de modernere stromingen. Duparc is het meest bekend geworden door zijn 17 liederen op teksten van onder andere [[Charles Baudelaire|Baudelaire]], [[Théophile Gautier|Gautier]], [[Leconte de Lisle]], en [[Goethe]]. Deze liederen zijn exemplarisch als vorm van het Lied en worden door velen gezien als topcomposities.<ref>Bron: Engelse Wikipedia</ref>
 
==Werken==
[[Bestand:Duparc 1858.jpg|thumb|left|Duparc, 10 jaar, in 1858.]]
[[Bestand:Duparc 1870.jpg|thumb|Duparc in uniform gedurende de Frans-Pruissische Oorlog in 1870.]]
[[Bestand:Henri_Duparc.jpg|thumb|142px|Henri Duparc op middelbare leeftijd]]
{| class="wikitable sortable"
|+ <big>'''Catalogus van werken van Henri Duparc'''</big>
|-
! width="70px" |Jaar
Regel 59 ⟶ 57:
! width="300px" |Soort Werk
|-
| 1863-65 || ''Six Rêveries pour piano'' || Gedrukt, maar niet uitgegeven. Private collectiePrivécollectie van Mme. d'Armagnac, dochter van Duparc. || Piano solo
|-
| 1867 || ''Sonate pour violoncelle et piano'' || Première in 1948. Private collectiePrivécollectie van Mme. d'Armagnac, dochter van Duparc. || Cello & piano
|-
| 1867-69 || ''Feuilles volantes'', ''pour piano'' || || Piano solo
Regel 89 ⟶ 87:
| 1871 || ''La vague et la cloche'' || Tekst van [[François Coppée]]. Uitgegeven in 1873. || Zangstem & piano (Georkestreerd)
|-
| 1872 || ''Suite d'orchestre'' || (Verloren gegaan). || Orkest SuiteOrkestsuite
|-
| 1872-82 || ''Phidylé'' || Tekst van [[Charles Leconte de Lisle|Leconte de Lisle]]. Uitgegeven in 1889 || Zangstem & piano (Georkestreerd, 1891-92)
|-
| 1873 || ''Laendler'', ''suite de valses pour orchestre'' || (Vernietigd). || Orkest SuiteOrkestsuite
|-
| 1873 || ''Laendler'' (versie voor 2 piano's) || || Twee piano's
|-
| 1874 || ''Poème nocturne'': <br />''I. Aux étoiles - II. Lutins et follets - III. Duo: L’aurore'' || DitDe deeldelen mistII en III ontbreken, enkel:alleen ''I. Aux étoiles'' is bewaard. <br />Première in Paris op 11 april 1874 bij de Société Nationale de Musique Moderne. || Orkestwerk
|-
| 1874 || ''Elégie'' || Tekst van Ellen MacSwinny(?) (vrouw van Duparc) naar [[Thomas Moore]]. || Zangstem & piano
Regel 113 ⟶ 111:
| 1879 || ''Le manoir de Rosemonde'' || Tekst van Robert de Bonniéres || Zangstem & piano (Georkestreerd, 1912)
|-
| 1879-95 || ''Roussalka, opéra en trois actes'' || Onvoltooid. Gebaseerd op ''[[Rusalka (toneelstuk)|Русалки (Rusalka)]]'', een dramatisch gedicht van [[Aleksandr Poesjkin]]. (Vernietigd). || Opera in 3 acten
|-
| 1880 || ''Sérénade'' || Tekst van Gabriel Marc. Uitgegeven 1882. || Zangstem & piano
|-
| 1882 || ''Benedicat vobis Dominus'' || [[Motet]] voor 3 gemendgegemengde stemmen en orgel (of piano). || Kerkmuziek
|-
| 1883 || ''Testament'' || Tekst van [[Paul Armand Silvestre]]. Uitgegeven in 1898. || Zangstem & piano (Georkestreerd, 1900-02)
Regel 127 ⟶ 125:
| 1892 || ''Danse lente'' || Deel uit [[Rusalka (opera)|''Roussalka'']]. Kopie door [[Ernest Ansermet]]. Bewaard door Éditions Salabert. || Orkestwerk
|-
| 1903 || Transcriptie van 2 orgelwerken van [[Johann Sebastian Bach|J.S. Bach]]:|| <br />''PreludePreludium en fuguefuga in e klein '' ("Kathedraal"), BWV 513<br />''PreludePreludium en fuga in a klein'' ("De Grote"), BWV 543 || || Twee piano's
|-
| 1908 || Transcriptie van 6 orgelwerken van César Franck || || Twee piano's