Plautdietsch: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Tabelfix
Regel 17:
==Verspreiding==
In de loop van vier eeuwen hebben mennonieten zich in kleine aantallen gevestigd in uithoeken in alle windstreken en over verschillende continenten, waar zij meestal in afgesloten dorpsgemeenschappen leven en strikt aan hun eigen tradities vasthouden. Zij ontlenen hun identiteit voor een belangrijk deel aan hun eigen taal. Deze werd ook op dorpsschooltjes gebruikt, hoewel daar het Hoogduits van de Bijbel werd onderwezen. Daar wordt veel aandacht besteed aan schoonschrijven, borduren, gedichten declameren en liederen zingen, waarbij het Plautdietsch een grote rol speelt. Er worden nog steeds bijbels, zangbundels, kinderliedboekjes, woordenboeken en niet te vergeten kookboeken in het Plautdietsch uitgegeven.
Na 18031789 trok een deel van de menisten uit het Weichseldelta naar de Oekraïne (zie [[Rusland-Duitsers]]), omdat de Pruisische regering niet langer een vrijstelling van dienstplicht toestond, en vervolgens verspreidde hun Plautdietsch zich vandaar over de halve wereld. Eerst door de vestiging van nieuwe kolonies, vanuit de overbevolkte oude kolonies in de Oekraïne, in westelijk [[Siberië]]. Na 1870 door emigratie vanuit Rusland naar Amerika, omdat de vrijstelling van militaire, nu Russische, dienstplicht werd ingetrokken. Na 1920 door emigratie vanwege vervolging en onteigening in het kader van de Sovjetisering, en na 1945 opnieuw uit de Sovjet-Unie met Amerikaanse hulp. Tenslotte na 1990 naar Duitsland en vandaar voor een deel verder naar Amerika.
 
Veel mennonieten vestigden zich in [[Noord-Amerika]] (in het bijzonder [[Canada]]) en [[Latijns-Amerika]] (met name [[ParaguayMexico (land)|Mexico]], [[UruguayParaguay]], [[Bolivia]], [[Belize (land)|Belize]], en[[Brazilië]], [[MexicoArgentinië]] (land)|Mexicoen [[Uruguay]],<ref>[http://linguistlist.org/forms/langs/LLDescription.cfm?code=pdt ''The Linguist List''] - Eastern Michigan University</ref>); van de laatsten leven de meesten in plattelandskolonies en hebben [[Spaans]]e en [[Portugees|Portugese]] woorden opgenomen in hun eigen taal. Er zijn thans in totaal ongeveer 400.000 sprekers van het Plautdietsch, te verdelen over vier ongeveer even grote groepen: Canada (met name in [[Manitoba]] en [[Saskatchewan]]) en de [[Verenigde Staten]]; [[Duitsland]]; [[Kazachstan]] en Latijns-Amerika (Mexico, Paraguay, Bolivia, [[Brazilië]] en [[Belize (land)|Belize]]). Er zijn twee hoofddialecten, die teruggaan op twee kolonies in de Oekraïne, de oude en de nieuwe. Veel jongere Russische mennonieten in Canada en de Verenigde Staten spreken tegenwoordig alleen Engels.
 
==Tekstvoorbeeld==