Dissociatie (psychologie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
-cat |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 2:
'''Dissociatie''', een term uit de [[psychologie]] en [[psychiatrie]], is een geestesgesteldheid waarin bepaalde gedachten, emoties, waarnemingen of herinneringen buiten het bewustzijn worden geplaatst, tijdelijk niet 'oproepbaar' zijn of minder samenhang vertonen.
Letterlijk betekent dissociatie 'ontkoppeling' of 'uiteenvallen'. Het is een zeer alledaags verschijnsel: iedereen verliest bijvoorbeeld wel eens de aandacht voor zijn omgeving als hij zeer geconcentreerd met iets bezig is en iedereen heeft wel eens een dagdroom. In deze zin is het gewoon een mechanisme om tot rust te komen, een [[afweermechanisme]]
== Highway hypnosis ==
Een veel voorkomende vorm is het fenomeen waarbij iemand op de '[[automatische piloot]]' een auto bestuurt, maar opeens bijna thuis is en een groot deel van de weg onbewust heeft afgelegd. Men schrikt als het ware wakker, terwijl men al wakker was en zelfs auto reed. Ook het helemaal opgaan in een boek, film, TV-programma of muziek [[Richard Wagner]]; [[dance]] zijn voorbeelden. Dissociatie komt ook voor als gevolg van vermoeidheid. Dit kan zowel lichamelijke vermoeidheid zijn, maar ook in periodes van grote psychische spanning kan er dissociatie optreden.
== Religieuze trance ==
In vrijwel alle godsdiensten komt trance voor. Het "schommelen" tijdens het gebed van de Joden, het rondjes draaien van de [[derwishen]] in de [[Islam]] het telkens herhalen van een mantra, het "vallen in de Geest" in sommige stromingen inde [[Pinksterbeweging]], en [[vasten]] in vrijwel alle godsdiensten, zijn voorbeelden, van hoe dat soms beawust wordt opgewekt.
== Dissocidatieve stoornissen ==
Dissociatie kan een onderdeel zijn van een [[psychische aandoening]]. Als dissociatie hiervan het belangrijkste kenmerk is, spreekt men van dissociatieve aandoeningen of [[dissociatieve stoornis]]sen. Als een persoon in een ernstig bedreigende situatie komt, niet kan vluchten en niet kan vechten, dan kan de menselijke geest zich tijdelijk onttrekken aan de realiteit die onacceptabel is. Bij herinneringen aan ernstige gebeurtenissen jaren later, kan ook dissociatie optreden, het even 'weg' zijn om te voorkomen dat men het herinnert. Dissociatie komt onder meer voor als symptoom van [[posttraumatische stressstoornis]] (PTSS).
De geestesgesteldheid werd als eerste beschreven door de Franse psychiater [[Pierre Janet]]. Janet nam de verhalen over [[incest]] die zijn patiëntes hem vertelden, serieus. Hij gebruikte hypnose om de weg gedissocieerde herinneringen naar boven te halen. Hierin verschilde hij van zijn tijdgenoot [[Sigmund Freud]] ,die met de techniek van [[vrije associatie]] werkte, en de verhalen van vrouwen als fantasieën beschouwde, die hij analyseerde met de [[psychoanalyse]].<ref>Freuds verleidingstheorie; Incest, trauma, hysterie, Albach, Francine, 1993, proefschrift tere verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam, uitgave Petra, Midddelburg, 1993</ref> Ook de "grote hysterische aanval"", zoals [[Charcot]] die destijds demonstreerde,was waarschijnlijk een dissociatief verschijnsel.
== Hypnose ==
[[Hypnose]] is het opwekken van een dissociatieve trance. De doeleinden zijn tweeërlei;
* variëté en show. De hypnotiseur laat bijvoorbeeld een vrijwilliger zich gedragen als een huisdier enzovoort. Er bestaan nogal wat, onder andere ethishe, bezwaren hiertegen.
* psychotherapie. Tegen traumatische herinneringen kan het behulpzaam zijn de gebeurtenissen onder hypnose te laten beleven en eventueel te wijzigen, te reframen.
Het vermogen onder hypnose gebracht te worden, verschilt van mens tot mens. Meisjes van een jaar of negen en getraumatiseerde
Met hypnose is het het mogelijk, het gedrag, de klachten end voorkeur en smaak ook buiten de hypnose te beïnvloeden.<ref>De psychotherapeutische inteerventie deel II; 1978, Loghum Slaterus bladz 12-94</ref>
Een andere betekenis van het begrip dissociatie komt men tenslotte tegen in de [[neuropsychologie]]. Hier heeft het betrekking op verschillende onderzoekstechnieken om vast te stellen welke hersengebieden betrokken zijn bij specifieke gedragsstoornissen.
== Zie ook ==
* [[Dissociatieve identiteitsstoornis]]
* [[Emotionele afzondering]]
{{Appendix}}
[[Categorie:Dissociatieve stoornis| ]]
[[Categorie:Psychologie]]
[[Categorie:Psychopathologisch symptoom]]
Een andere betekenis van het begrip dissociatie komt men tenslotte tegen in de [[neuropsychologie]]. Hier heeft het betrekking op verschillende onderzoekstechnieken om vast te stellen welke hersengebieden betrokken zijn bij specifieke gedragsstoornissen.
| |||