Precessie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Formule: "liggen" was hier een vreemd gekozen woord
→‎Precessie van de aardas: onduidelijke zin; komt niet door de verandering gedurende de geschiedenis maar door de inclinatie, ongeacht het feit dat die verandert
Regel 12:
== Precessie van de aardas ==
{{Zijbalk rotatie precessie en nutatie}}
<brDe aarde is te vergelijken met een tol die niet precies rechtop staat. />De aard[[Evenaar|equator]] maakt tegenwoordig een hoek van ongeveer 23,5 graden met de [[ecliptica (astronomie)|ecliptica]]. Gedurende de geologische geschiedenis schommelt diedeze [[inclinatie]] tussen 21,5 en 24,5 graden; tegenwoordig is de hoek ongeveer 23,5 graden. De [[zon]] oefent daardoor een [[kracht]] uit op het massaoverschot dat zich door de afplatting der [[aarde (planeet)|aarde]] rondom de [[evenaar]] bevindt. Deze kracht zal proberen de [[aardas]] loodrecht op de ecliptica te stellen. OmdatDoordat de aarde om haar as draait, is het resultaat dat de aardas zelf een kegel rondom de pool van de ecliptica beschrijft. Dit uit zich in een verplaatsing van de noordpool aan de hemel, zij beschrijft een [[cirkel]] van 23,5 graden rondom de pool van de ecliptica. De [[periode (natuurkunde)|periode]] van de precessie is 26.000 jaar. De precessieperiode zou volgens [[Milankovitch]] ook een rol spelen in de periodieke klimaatwisselingen van de aarde,; hij vond echter een periodiciteit van 23.000 jaar, wat te maken heeft met de ''precessie van het [[perihelium]]'', het verschijnsel dat de excentrische baan die de aarde om de zon beschrijft geleidelijk verdraait.
De aarde is te vergelijken met een tol die niet precies rechtop staat.
<br />De aard[[Evenaar|equator]] maakt tegenwoordig een hoek van ongeveer 23,5 graden met de [[ecliptica (astronomie)|ecliptica]]. Gedurende de geologische geschiedenis schommelt die [[inclinatie]] tussen 21,5 en 24,5 graden. De [[zon]] oefent daardoor een [[kracht]] uit op het massaoverschot dat zich door de afplatting der [[aarde (planeet)|aarde]] rondom de [[evenaar]] bevindt. Deze kracht zal proberen de [[aardas]] loodrecht op de ecliptica te stellen. Omdat de aarde om haar as draait, is het resultaat dat de aardas zelf een kegel rondom de pool van de ecliptica beschrijft. Dit uit zich in een verplaatsing van de noordpool aan de hemel, zij beschrijft een [[cirkel]] van 23,5 graden rondom de pool van de ecliptica. De [[periode (natuurkunde)|periode]] van de precessie is 26.000 jaar. De precessieperiode zou volgens [[Milankovitch]] ook een rol spelen in de periodieke klimaatwisselingen van de aarde, hij vond echter een periodiciteit van 23.000 jaar, wat te maken heeft met de ''precessie van het [[perihelium]]'', het verschijnsel dat de excentrische baan die de aarde om de zon beschrijft geleidelijk verdraait.
 
Op het ogenblik is de noordelijke hemelpool minder dan één graad van de ster [[Polaris]] (''alpha Ursae Minoris'') verwijderd; deze ster noemen we daarom (noord)de [[poolster]]. Omstreeks 2800 v.Chr. was [[Thuban]] (''alpha Draconis'') noordpoolsterde poolster, toekomstige noordelijke poolsterren zijn ''[[gamma Cephei|]]''gamma Cephei'']] (4145) en [[Adleramin]] (''alpha Cephei'', 7530), over 25&nbsp;770 jaar zal de hemelpool weer ongeveer met Polaris samenvallen.
 
De toekomstige zuidelijke poolsterren zullen zijn: ''[[Kiel (sterrenbeeld)|''omega Carinae'']]'' (in 5770), ''upsilon Carinae'' (6850), [[Turais]] (''iota Carinae'', 8075) en ''[[Zeilen (sterrenbeeld)|''delta Velorum]]'']] (9240).
 
De verandering van de plaats van de hemelpolen brengt ook een verschuiving van het [[lentepunt]] en het [[herfstpunt]] met zich mee: elk jaar gaat het lentepunt de [[zon]] 50 boogseconden tegemoet. Daardoor veranderen ook de [[declinatie (astronomie)|declinatie]] en [[rechte klimming]] van de [[ster (hemellichaam)|sterren]], omdat die ten opzichte van het lentepunt worden bepaald. Om de juiste plaats van een ster aan te kunnen geven, moet men weten voor welk tijdstip ([[Epoche (astronomie)|Epocheepoche]]) de opgegeven declinatie en rechte klimming ([[hemelcoördinaatHemelcoördinaat|coördinatenhemelcoördinaten]]) gelden en deze zo nodig met behulp van de precessie-tabellen corrigeren.
 
== Precessie van de equinoxen ==