Chinees schrift: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Bloksma (overleg | bijdragen)
k →‎Complexiteit van het schrift: Hopelijk een typefout: es stond "karakters" ipv "streepjes" (strokes).
redig/gram/spelling/typo/spreektaal (populair taalgebruik)/synoniemen/zinsbouw en woordvolgorde (syntaxis)
Regel 32:
'''Hanzi''' ([[Internationaal Fonetisch Alfabet|IPA]]: [ han tsɨ ]) betekent letterlijk 'Chinees karakter' in het [[Standaardmandarijn]]. Deze karakters worden gebruikt om de [[Chinese talen]] mee te schrijven. Hanzi is onder te verdelen in [[Traditionele Chinese karakters|traditionele]] en [[Vereenvoudigde Chinese karakters|vereenvoudigde]] karakters.
 
Chinese tekens worden vaakdoorgaans ingedeeld in 5 categorieën:
*ideogrammen (ideeweergave): 下 = onder, 上 = boven
*pictogrammen (beeldweergave): 月 = maan, 日 = zon
Regel 39:
**vb: 女 (radicaal: ‘vrouw’ + 马 (fonetisch element ‘ma’ (paard)) = 妈 ‘moeder’
**uitleg: de [[radicaal (Chinees schrift)|radicaal]] geeft de betekenis weer (een vrouw), het fonetisch element ‘ma’ geeft de uitspraak weer van het samengestelde teken 妈 (‘màa’).
*leenkarakters: voor abstracte woorden neemt men een al bestaand karakter en diensde bijbehorende uitspraak over
**vb: 象(olifant) wordt ook gebruikt voor “lijken/gelijken op”
 
DeHet meestegrootste tekensdeel dievan vandaagde wordengebruikte gebruiktkarakters zijn fonogrammen (~90%).
 
== Complexiteit van het schrift ==
[[Bestand:JinwenShisongding.jpg|thumb|Chinese tekens op een inscriptie uit ca. 900 voor Christus]]
Er zijn in de loop der tijd zo'n 56.000 unieke Hanzi-tekens geïdentificeerd, maar een goed opgeleide, belezen Chinees kent er gemiddeld maar zo'n 7000. Om een Chinese krant te kunnen lezen hebdient jemen er zo'nongeveer 3000 nodig,karakters ente zelfskennen. metMet een vocabulaire van zo'n 1500 tekens is de strekking nog te volgen.
 
Chinezen leerden/leren hun schrift van oudsher door elk nieuw karakter 100 keer te schrijven, maar het is moeilijk om het te blijven onthouden. Een groot aantal Chinezen zal bijvoorbeeld ‘niezen’ (打喷嚏 [[pinyin]]: [dǎ pēn tì] in het Chinees) niet kunnen opschrijvenschrijven, omdat ‘niezen’ nu eenmaal een woord is dat praktischvrijwel nooitniet wordtin geschreven taal voorkomt. Daar komt nog eens bij dat 喷 [pēn] 12 streepjes telt, 嚏 [tì] 17, en dat net de moeilijkste van de twee (嚏 [tì]) alleen voorkomt in verband met niezen (en juist over dat onderwerp wordenbestaat niet bepaaldveel boeken vol geschrevendocumentatie).
 
De complexiteit van dit schrift zorgt ervoor dat veel mensen in de [[Volksrepubliek China]] en de overzeese gebiedsdelen waar de [[Chinese talen]] worden gesproken het niet goed beheersen. Volgens het [[CIA World Factbook]] kan 14% van de Chinezen [[analfabeet|niet lezen of schrijven]].
 
Het Chinese schrift werd [[Vereenvoudigd Chinees|vereenvoudigd]] in 1949 o.l.v. [[Mao Zedong]] door middel van:
*vermindering van het aantal karakters in een teken;
*aantal tekens verwijderd uit de taal;
*verschillende ingewikkelde tekens vervangen door één eenvoudige.
 
Overigens is deze spellingswijze alleen in de Volksrepubliek China en [[Singapore]] doorgevoerd; in [[Hongkong]], op Taiwan, bij gebruik in het [[Japans]], en in Chinese gemeenschappen in het buitenland wordt het oude schrift gebruikt.
 
Een teken staat meestal niet gelijk aan een woord: de meeste woorden bestaan uit twee of meer tekens. Om de betekenis van het hele woord te begrijpen, is het meestal niet genoeg om alleen de betekenis van elk van de twee tekens te weten. Zo is 经 boek, 济 is helpen, maar de combinatie 经济 isbetekent economie.
 
== Transliteratie ==
Hanzi kunnen ook worden [[Transliteratie|getranslitereerd]] in het [[Latijns alfabet]]. Dit gebeurt door middel van een transliteratiesysteem, genaamdnamelijk [[Hanyu pinyin]]. Hanyu pinyin werd in de jaren vijftig van de [[20e eeuw]] door de [[Volksrepubliek China]] zelf ontwikkeld, in tegenstelling tot andere systemen om de Chinese taal in het Latijns alfabet weer te geven. Voorgangers van dit systeem zijn [[Wade-Giles]] en [[Yale (romanisatie)|Yale]].
 
Hanyu pinyin wordt ook geschreven als gewoon pinyin. Deze letters mag men niet op z'n Engels of Nederlands of welke taal dan ook uitspreken. Ze moeten op z'n Chinees uitgesproken worden. Voorbeelden: