Sarin (zenuwgas): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kleuske (overleg | bijdragen)
Bron? Gewezel? Versie 40118617 van 48xgamil (overleg) ongedaan gemaakt.
k redactie
Regel 70:
'''Sarin''' is een van de gevaarlijkste [[zenuwgas]]sen. Het behoort tot de klasse der [[organofosforverbinding]]en die interfereren met de signaaloverdracht bij de overgang van de [[zenuw]] naar de [[spiercel]] (de [[motorische eindplaat]]) door het [[enzym]] [[acetylcholinesterase]], dat verantwoordelijk is voor de afbraak van [[acetylcholine]], onomkeerbaar te blokkeren, waardoor het slachtoffer verlamd raakt. De dodelijke dosis van het materiaal voor de mens is waarschijnlijk minder dan een milligram (de [[LD50|LD<sub>50</sub>-waarde]] voor [[inhalatie]] bij de mens ligt op 0,09 mg per kubieke meter). Andere vergelijkbare zenuwgassen zijn [[soman]], [[tabun]] en [[VX]].
 
Sarin is chemisch een vrij instabiele chemische [[verbinding die(chemie)|verbinding]]. vooralVooral als hijze in onzuivere vorm wordt opgeslagen, ontleedt deze verbinding vrij snel ontleedt en zijnverliest werkingdan verliesthaar werking. Het gas kan worden gebruikt als binair chemisch wapen: sarin wordt dan ''[[in situ]]'' gevormd wanneer twee op zichzelf minder gevaarlijke stoffen gemengd worden. Deze [[precursor]]s zijn [[methylfosfonzuurdifluoride]] en een mengsel van [[2-propanol]] en [[2-propylamine]]. De laatste stof dient om het bij de reactie vrijkomende [[waterstoffluoride]] te [[Neutralisatiereactie|neutraliseren]].
 
Sarin is berucht geworden door de [[Sarin-gasaanval in de metro van Tokio|terroristische aanslag]] door de [[Aum Shinrikyo]]-[[sekte]] in [[Japan]] op [[20 maart]] [[1995]]. Op meerdere plaatsen in de [[metro van Tokio]] werd sarin vrijgelaten, met 12 doden en 1034 gewonden als gevolg.
Regel 78:
Het zenuwgas sarin was als eerste ontwikkeld door het laboratorium van [[IG Farben]] in [[Duitsland]] in [[1938]], met als hoofdonderzoeker Gerhard Schrader.<ref>[http://www.echeat.com/essay.php?t=26378 Nerve Agents: Tabun, Sarin, and Soman IV]</ref> Deze onderzoeker was een vooraanstaand [[Chemisch bestrijdingsmiddel|pesticide]]specialist. In 1936 begon hij met een zoektocht naar een krachtiger pesticide in de vorm van organofosforverbinding. In 1936 was hij geslaagd in het ontwikkelen van [[tabun]]. De Amerikanen gaven het de naam GA, omdat het de eerste in de G-serie zenuwgassen zou worden. Na de mogelijkheden van het gas te hebben gezien, ging Schrader verder en twee jaar later ontdekte hij sarin (ook bekend als GB). Later zouden de gassen [[soman]] (GD) en cyclosarin (GF) ook nog worden ontwikkeld.<ref>[http://www.sc-ems.com/ems/NuclearBiologicalChemical/Sarin/sarin.htm History of nerve agents] sc-ems</ref>
 
In 1939 gaf het laboratorium de gegevens van de zenuwgassen aan het Duitse leger, en die heeftdat het tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] in productie heeft genomen voor de [[Chemische wapens|chemische oorlogvoering]]. Tijdens de oorlog hebben de Duitsers tussen 500 kg en 10 ton sarin geproduceerd, maar het is nooit ingezet tijdens de oorlog. Na de oorlog namen de [[Verenigde Staten]] en de [[Sovjet-Unie]] het produceren van sarin over en maakten het zo tot hun standaardwapen voor chemische oorlogvoering.
 
=== Incidenten ===
Regel 89:
Het [[El Al]]-vrachtvliegtuig dat in [[1992]] bij de [[Bijlmerramp]] neerstortte had een volgens gifgasdeskundigen grote hoeveelheid (ongeveer 190 liter) [[dimethylmethylfosfonaat]] aan boord, die bestemd was voor het [[Israel Institute for Biological Research]] in [[Ness Ziona]]. Dit is de voornaamste staatsinstelling van Israël voor onderzoek naar de werking van gifgassen. Daarnaast waren nog twee van de drie andere componenten voor de bereiding van sarin aan boord van het toestel gebracht ([[waterstoffluoride]] en [[isopropanol]]).<ref name="NRC 30-09-1998 gifgas">[http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/1998/09/30/Vp/01.html Grondstof gifgas in Boeing El Al], NRC Handelsblad, 30 september 1998</ref><ref>[http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/1998/09/30/Vp/02.html El Al-zending genoeg voor 270 kilo zenuwgas Sarin], NRC Handelsblad, 30 september 1998</ref>
 
Op [[16 september]] [[2013]] werd in een VN-rapport bevestigd dat bij de aanslag op [[21 augustus]] [[2013]] tijdens de [[Syrische Burgeroorlog|burgeroorlog]] in [[Syrië]] sarin iswas gebruikt tegen burgers, maar er werd niet vermeld wie achter de chemische aanval zitzat.<ref>[http://www.deredactie.be/permalink/1.1730979 VN-rapport bevestigt gebruik saringas in Syrië], [[deredactie.be]], 16 september 2013</ref>
 
== Synthese ==