Flavonoïde: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
k Algemene verbeteringen via Wikipedia:Wikiproject/Check Wikipedia. met AWB |
||
Regel 1:
[[Bestand:1,3-diphenylpropane.svg|200px|thumb|Basisstructuur van een flavonoïde.]]
'''Flavonoïden''' zijn een uitgebreide groep [[Stikstof (element)|stikstofvrije]] [[organische verbinding]]en met een typisch basisskelet die wijdverbreid zijn in het plantenrijk.
Flavonoïden komen vooral voor in geneeskrachtige kruiden, fruit, groenten, zaden, noten en op planten gebaseerde dranken zoals thee en wijn.<ref name="PMID10924197">{{en}}Pietta PG. Flavonoids as antioxidants. (2000) J Nat Prod 63:1035-1042. PMID 10924197.</ref> Zo komen ze veel voor in [[bosbes]]sen, maar ook in [[bloem (plant)|bloemen]], [[vrucht (plant)|vruchten]], [[bes (vrucht)|bessen]], [[Cacaoboon|cacao]] en [[groente]]n. [[Druif (vrucht)|Druiven]] bevatten 100 tot 135 milligram flavonoïden per 100 gram fruit. Flavonoïden dragen ook in belangrijke mate bij aan de smaak van voedingsmiddelen.<ref name="PMID12055336">{{en}}Ross JA, Kasum CM. [http://dx.doi.org/10.1146/annurev.nutr.22.111401.144957 Dietary flavonoids: bioavailability, metabolic effects, and safety.] (2002) Annu Rev Nutr 22:19-34. PMID 12055336.</ref> Zo hebben ze bijvoorbeeld een grote invloed op de kleur en het aroma van rode [[wijn]].
Flavonoïden spelen een belangrijke rol in de plantenstofwisseling, voornamelijk als groeiregulatoren en bij de bescherming tegen ultraviolet licht, oxidatie en hitte. Door hun meestal bittere smaak helpen ze plantenetende insecten af te schrikken, maar omgekeerd helpen ze ook bij de [[bestuiving]], door via de felle kleuren juist bepaalde insecten aan te trekken. Flavonoïden worden tot de [[secundaire plantenstoffen]] gerekend.
Flavonoïden zijn pigmentstoffen (kleurstoffen) en zijn daarom in veel gevallen verantwoordelijk voor de felle kleuren van veel fruit, groenten en bloemen, maar ook van de [[herfstkleuren]] van bladeren. De naam flavonoïde is afkomstig van het Latijnse woord "flavus" (geel), en verwijst naar het gebruik van plantenstoffen voor het geel verven van wol, zijde of katoen. Flavonoïden kunnen echter veel meer kleuren bezitten dan alleen geel. De kleuren kunnen uiteenlopen van geel tot rood en donkerpaars.
Regel 13:
Bijna alle fruit, groenten, kruiden (o.a. die van de [[Japanse notenboom]] (Ginkgo)) en [[specerij]]en bevatten flavonoïden. Ze worden ook aangetroffen in ander voedsel, zoals gedroogde bonen (ze zijn verantwoordelijk voor de kleur van rode en [[Zwarte boon|zwarte bonen]]) en granen (waar de kleur als gevolg van flavonoïden meestal geel is). In het algemeen kan gesteld worden dat de meest kleurrijke componenten van het voedsel, zoals de [[schil]] van fruit, de hoogste concentraties flavonoïden bevatten. Uitzondering is de witte pulpachtige massa tussen vrucht en schil bij [[citrusvrucht]]en, die zeer rijk is aan flavonoïden, terwijl de schil en het citrusfruit zelf veel lagere concentraties bevatten.
Het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) geeft tabellen uit met de gehaltes van flavonoïden<ref name="USDAProanthocyanidin2004">{{en}}USDA Database for the Proanthocyanidin Content of Selected Foods – 2004 (http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/Data/PA/PA.html)</ref> en [[
Producten die van bovengenoemde producten worden gemaakt (zoals [[wijn]], die van [[Druif (vrucht)|druiven]] afkomstig is) bevatten meestal een grote variëteit aan flavonoïden.
Binnen de fruit-familie zijn met name de [[Bes (fruit)|bessen]] belangrijke leveranciers van de [[Anthocyaan|anthocyaninen]].
Regel 22:
==Rol in het menselijk lichaam==
In het menselijk lichaam zijn ze essentieel voor de stofwisseling van [[vitamine C]] en in het handhaven van de integriteit van de capillairwanden. Flavonoïden zijn krachtige antioxidanten.
===Kankerremmende werking===
Regel 29:
==Geschiedenis==
Flavonoïden zijn ontdekt door [[Albert Szent-Györgyi]], één van de belangrijkste chemici uit het begin van de twintigste eeuw. In [[1937]] kreeg hij de [[Nobelprijs voor de Geneeskunde]] voor zijn ontdekking en beschrijving van [[vitamine C]]. Het was tijdens het proces van isoleren van vitamine C dat Szent-Györgyi de flavonoïden ontdekte. Hij had een patiënt met bloedend [[tandvlees]] een vitamine C bereiding uit [[Citroen (vrucht)|citroen]] gegeven en had daarmee het bloeden tot staan gebracht. Toen het probleem zich opnieuw voordeed gaf Szent-Györgyi zijn patiënt zuivere vitamine C in de veronderstelling dat dat het resultaat zou verbeteren, maar het bleek lang niet zo effectief.
In [[1936]] isoleerden Szent-Györgyi en collega's een fractie uit de citroenschil die ze "[[citrine]]" noemden. Citrine bleek een complex te zijn van vitamine C met andere, "nog ongeïdentificeerde" stoffen. Toen uit experimenten bleek dat citrine in veel sterkere mate dan vitamine C het vermogen bezit om de vasculaire permeabiliteit te beïnvloeden noemde Szent-Györgyi dit complex [[vitamine P]],<ref name="SzentGyorgyi1936">{{en}}Rusznyak SP, Szent-Gyorgyi A. Vitamin P: flavonols as vitamins. (1936) Nature 138:27.</ref> waarbij P staat voor de [[permeabiliteit (scheikunde)|permeabiliteitsfactor]]. Het kapotgaan van vaatwandstructuren, waardoor ze zeer doorlaatbaar (permeabel) worden is één van de belangrijkste kenmerken van [[scheurbuik]]. Szent-Györgyi was ervan overtuigd een nieuw [[vitamine]] ontdekt te hebben.
Regel 60:
|style="text-align:center"|'''2-fenylchromen-<font color="red">4-on</font>'''
||[[Image:Black x.svg|20px|center]]||[[Image:Black x.svg|20px|center]]
||[[Image:
||[[Luteoline]], [[Apigenine]], [[Tangeritine]]
|-
Regel 66:
|style="text-align:center"|'''<font color="green">3-hydroxy</font>-2-fenylchromen-<font color="red">4-on</font>'''
||[[Image:Black check.svg|20px|center]]||[[Image:Black x.svg|20px|center]]
||[[Image:
||[[Quercetine]], [[Kaempferol]], [[Myricetine]], [[Fisetine]], [[Isorhamnetine]], [[Pachypodol]], [[Rhamnazine]]
|-
Regel 72:
|style="text-align:center"|'''<font color="blue">2,3-dihydro</font>-2-fenylchromen-<font color="red">4-on</font>'''
||[[Image:Black x.svg|20px|center]]||[[Image:Black check.svg|20px|center]]
||[[Image:
||[[Hesperedine]], [[Naringenine]], [[Eriodictyol]], [[Homoeriodictyol]]
|-
Regel 78:
|style="text-align:center"|'''<font color="green">3-hydroxy</font>-<font color="blue">2,3-dihydro</font>-2-fenylchromen-<font color="red">4-on</font>'''
||[[Image:Black check.svg|20px|center]]||[[Image:Black check.svg|20px|center]]
||[[Image:
||[[Taxifoline]] (of [[Dihydroquercetine]]), [[Dihydrokaempferol]]
|}
| |||