Geschuttoren: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 24 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q558591
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Animated gun turret.gif|right|300px|thumb|Britse geschuttoren van na de Eerste Wereldoorlog. Wanneer u op de afbeelding klikt krijgt u bewegende beelden te zien.]]
[[FileBestand:Iowa 16 inch Gun-EN.svg|right|300px|thumb|Moderne Amerikaanse geschuttoren]]
[[FileBestand:Yamashiro reconstruction.jpg|right|300px|thumb|De gepantserde barbette van de [[Yamashiro (slagschip)|Yamashiro]] zonder de geschuttoren]]
Een '''geschuttoren''' of '''geschutstoren''' is het onderdeel van een [[schip (transportmiddel)|schip]], [[fort (vesting)|fort]] of [[tank (voertuig)|tank]] waarin zich het [[Kanon (geschut)|geschut]] bevindt. De eerste geschuttorens konden niet draaien, later werden zij [[hydraulica|hydraulisch]] of met behulp van stoom zo gericht dat de kanonnen de vijand onder vuur konden nemen. De [[geschutskoepel]] van een 20e-eeuws fort kon zelfs worden opgetild en weer worden ingetrokken.
 
Aan het einde van de 19e eeuw verdwenen de masten met zeilen en werd de voorstuwing overgenomen door stoommachines. Het dek kwam vrij en de zwaarste kanonnen werden midscheeps opgesteld. Ze werden opgesteld in draaibare torens en zo kon naar bak- of stuurboord worden gevuurd. Grote achterlaadkanonnen kwamen omstreeks 1880 in gebruik. De eerste [[Dreadnought (scheepstype)|Dreadnought]]s werden in 1906 uitgerust met geschut met een [[Kaliber (wapen)|kaliber]] van 12 [[inch]], dat is 30,5 centimeter. In de torens kunnen maximaal vier kanonnen worden geplaatst,
De [[geschutskoepel]] is door de geschuttoren verbonden met de diep in het schip gelegen magazijnen waarin het kruit (de voortdrijvende lading waarmee de [[granaat (munitie)|granaat]] uit de schietbuis wordt gedreven), en de granaten worden bewaard. Deze worden om veiligheidsredenen pas op het laatste ogenblik met een lift naar boven gebracht.
 
De [[geschutskoepel]] is door de geschuttoren verbonden met de diep in het schip gelegen magazijnen waarin het kruit (de voortdrijvende lading waarmee de [[granaat (munitie)|granaat]] uit de schietbuis wordt gedreven), en de granaten worden bewaard. Deze worden om veiligheidsredenen pas op het laatste ogenblik met een lift naar boven gebracht. De scheiding tussen lift en [[geschutskoepel]] is een Duitse uitvinding.
De scheiding tussen lift en [[geschutskoepel]] is een Duitse uitvinding.
 
Dat een dergelijk gepantserd luik een schip kon redden bleek in de [[Zeeslag bij Jutland]]. Tijdens deze zeeslag gingen de Britse [[slagkruiser]]s (licht gepantserde snelle slagschepen) [[HMS Indefatigable]], [[HMS Queen Mary]] en [[HMS Invincible (1907)|HMS Invincible]] onder Duits vuur achter elkaar in reusachtige explosies ten onder.
Regel 12:
De Britse slagkruiser Indefatigable werd geraakt door een voltreffer en explodeerde: 1015 officieren en manschappen kwamen om en er waren slechts twee overlevenden. Ook de Britse slagkruiser Queen Mary explodeerde; van de 1275 opvarenden overleefden er slechts negen. Bijna alle kanonnen van de Duitse slagkruiser Von der Tann buiten gevecht gesteld. De Seydlitz stond in brand en maakte water, de Derfflinger en de Lützow waren eveneens zwaar beschadigd. Toch overleefden de Duitse slagkruisers de zeeslag. Aan het einde van het gevecht trof een granaat van de Derfflinger de Britse slagkruiser Invincible, waarna "the mother of all battle-cruisers" de lucht in vloog; van de bezetting van 1037 man werden slechts 6 overlevenden opgevist.
 
De grootste en zwaarste geschuttorens waren die van de Japanse [[Slagschip|slagschepen]] [[Yamato (slagschip)|Yamato]] en [[Musashi (slagschip)|Musashi]] met 65 centimeter dikke bepantsering en drie 46 cm (18.,1 inch) kanonnen. Dit waren de zwaarste kanonnen die ooit op een schip werden geplaatst. Elk van de kanonnen woog 147 ton en was 21 meter lang. Dit geschut schoot een pantserdoorborend projectiel 42 kilometer ver weg. Het gewicht van een drielingstoren was 2.7742774 ton. Ter vergelijking, een Nederlands fregat zoals de [[Hr. Ms. Van Speijk (1967)]], nu de [[Indonesië|Indonesische]] Slamet Riyadi volgeladen, weegt 2.835volgeladen 2835 ton. Dergelijke kanonnen konden een maal per minuut worden afgevuurd. De moderne Amerikaanse 16"/50 kaliber Mark 7 kanonnen op de [[Iowa-klasse |USS Iowa]] konden tweemaal per minuut worden afgevuurd.
 
De geschuttorens van de gepantserde schepen draaiden binnen een zware stalen barbette. De torens staan los in het schip en wanneer een schip kapseist vallen de geschuttorens uit deze ring. Dat is onder andere bij de [[Bismarck (slagschip)|Bismarck]] gebeurd. Een geschuttoren van de [[Tirpitz (slagschip)|Tirpitz]] werd in 1944 uit het schip gelanceerd door een ontploffing in het daarondergelegen magazijn.
Regel 18:
Het watergekoelde 100 millimeter geschut van moderne Franse oorlogsschepen vuurt volledig automatisch en radargestuurd 90 granaten per minuut af.
 
Voor de zware geschuttorens van de kruisers en slagschepen waren honderden matrozen in touw. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werden geschutskoepels ontwikkeld die zeer snel en volledig geautomatiseerd vuur gaven. De bepantsering kwam te vervallen.
 
[[Categorie:Artillerie]]