Natuurmuseum Fryslân: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Omzetting sjabloon op verzoek van toevoeger
k +type
Regel 16:
| conservator =
| medewerkers =
| bezoekers = 48 000 (2010)
| lid van =
| openingstijden = Dinsdag t/m zondag, 11.00 - 17.00 uur
Regel 25:
 
== Weeshuis ==
Het museum is gevestigd in een voormalig [[weeshuis]]. Het ''Nieuw Stadsweeshuis'' heeft van [[1675]] tot [[1953]] als weeshuis gefunctioneerd. In de hoogtijdagen woonden er driehonderd weeskinderen. Ze hadden als bijnaam ‘de blauwe wezen’, vanwege hun blauwe weeshuiskledij, in de kleur van het stedelijk [[Wapen (heraldiek)|wapenschild]]. De jongens werkten in de timmerwerkplaats en de meisjes in de naaikamer, het spinvertrek of als dienstmeisje. Ondanks inkomsten daar uit was de financiële positie begin [[negentiende eeuw]] zorgelijk. In [[1823]] overleed in [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]] Jacob Baljée, oud-inwoner van het weeshuis. Hij had in [[Nederlands-Indië|Indië]] grote rijkdom vergaard en liet bij [[Testament (akte)|testament]] al zijn bezit aan het weeshuis na. Hiermee kwam abrupt een eind aan de financiële problemen. Doordat in de twintigste eeuw de opvoeding in weeshuizen steeds minder populair werd en er bovendien minder ouderloze kinderen waren, woonden er in 1953 nog maar acht wezen in het pand dat om die reden werd gesloten.
 
Ook nu nog zijn er ‘[[Blauw weeskind|blauwe weeskind]]eren’ in het museum te vinden, nu in de vorm van de gelijknamige vlindersoort. De voogdenkamer is de enige ruimte die nog helemaal authentiek is. In een entourage van wapenschilden en historische schilderijen vergaderden hier de [[bestuur]]ders van het weeshuis. Om de geschiedenis van het weeshuis levend te houden, kunnen kinderen tegenwoordig een biologieles volgen in het weeshuisschooltje. Gekleed in kleding van rond 1900 en met een strenge juf voor de klas, leren ze hier schrijven met [[Griffel (schrijfstift)|griffel]] en [[Lei (schrijfplank)|lei]].
Regel 32:
[[Bestand:Walviszaal.jpg|thumb|left| Walviszaal]]
Het natuurmuseum is in 1923 ontstaan vanuit particulier initiatief. De belangrijkste initiatiefnemer toen was Gerrit 'Fûgeltsje' Bosch. In de eerste jaren van haar bestaan had het museum nog geen vaste huisvesting. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] kwam het museum terecht in de Heerestraat in Leeuwarden, waar het tot 1987 was gevestigd.
Sinds dat jaar is het natuurmuseum ondergebracht in het voormalige weeshuis aan het Schoenmakersperk te Leeuwarden. Het pand was onder andere gebruikt door de kinderopvang maar werd door een grote brand in 1984 grotendeels verwoest.
 
De gemeente gaf stadsarchitect Hans Heijdeman opdracht het pand te restaureren en te verbouwen voor gebruik als natuurmuseum. De bestaande toegangspoort uit 1534, met aan weerszijden de voogdenkamers, bood echter voor een ontvangstgedeelte te weinig ruimte. Huisvesting van het museum in het voormalig Nieuw Stadsweeshuis bleek alleen mogelijk door in de westgevel een nieuw entree te realiseren. De in de stijl van het [[Vlaams]] [[Maniërisme]] gebouwde gevel kreeg centraal een [[Blauwe hardsteen|hardstenen]] [[Bordes (verhoogde stoep)|bordes]] met een aansluitende hal waarin een monumentale [[marmer]]en trapopgang werd geplaatst. Voor de museumbezoekers is op de overdekte [[Binnenplaats (bouw)|binnenplaats]] een vrijstaand [[Theehuis|theepaviljoen]] opgenomen. De binnenplaats is verder ingericht als tuin met een vijver, waarvan het deel onder water in de kelder zichtbaar is en onderdeel vormt van de presentatie ''Friesland onder water''.
Regel 51:
Enkele hoogtepunten in het museum zijn:
* Het 15 meter lange [[skelet]] van een [[potvis]], die in 1994 op [[Ameland (eiland)|Ameland]] aanspoelde.
* Het [[Naturaliënkabinet|reiskabinet]] van de Friese [[kapitein Severein]], waarin allerlei herinneringen zijn verzameld van zijn [[wereldreis|wereldreizen]].
* 'Friesland onder Water' toont het leven op de bodem van een boeren[[Sloot (watergang)|sloot]].
* De 14 meter lange [[Draak (fabeldier)|draak]] Li-Ming die op de zolder van het museum huist.
Regel 63:
 
{{Commonscat|Natuurmuseum Fryslân}}
{{Coor title dms|53|12|14|N|5|47|44|E|scaletype:landmark_scale:3125}}
 
{{DEFAULTSORT:Natuurmuseum Fryslan}}