Lodewijk Thomson: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+infobox, clean-up, andere foto's
Regel 1:
{{Infobox militair persoon
[[Bestand:Thomson, LWJK.jpg|right|thumb|300px|Lodewijk Thomson als kapitein der infanterie]]
| naam = Lodewijk Thomson
'''Lodewijk Willem Johan Karel Thomson''' ([[Voorschoten]], [[11 juni]] [[1869]] – [[Durrës (stad)|Durrës]]/Durazzo ([[Albanië]]), [[15 juni]] [[1914]]) was een [[Nederland]]s militair bevelhebber en [[politicus]]. Hij is vooral bekend geworden als de eerste Nederlandse militair die op een [[vredesmissie]] is gesneuveld.
| afbeelding = Thomson, LWJK.jpg
[[Bestand:Thomson, LWJK.jpg|right|thumb|300px| onderschrift = Lodewijk Thomson als kapitein der infanterie]] in 1905
| bijnaam =
| geboorteplaats = [[Voorschoten]]
| geboortedatum = [[11 juni]] [[1869]]
| sterfplaats = [[Durrës (stad)|Durrës]]
| sterfdatum = [[15 juni]] [[1914]]
| begraven = [[Zuiderbegraafplaats (Groningen)|Zuiderbegraafplaats]] te [[Groningen]]
| religie =
| partij = {{NL}}|
| onderdeel = [[Koninklijke Landmacht]]
| dienstjaren = 1888-1905, 1912-1914
| rang = [[Bestand:Nl-landmacht-majoor.svg|20px]] [[Majoor]]
| eenheid =
| leiding =
| veldslagen-naam =
| veldslagen = [[Balkanoorlogen]]
| onderscheidingen = [[Militaire Willems-Orde]]<br />[[Orde van Oranje-Nassau]]
| anderwerk = [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamerlid]]
{{Link| portaal| = KNIL}}
}}
'''Lodewijk Willem Johan Karel Thomson''' ([[Voorschoten]], [[11 juni]] [[1869]] [[Durrës (stad)|Durrës]]/Durazzo ([[Albanië]]), [[15 juni]] [[1914]]) was een [[Nederland]]s militair bevelhebber en [[politicus]]. Hij is vooral bekend geworden als de eerste Nederlandse militair die op een [[vredesmissie]] is gesneuveld.
 
=== Levensloop ===
Lodewijk Thomson was lid van een [[Thomson (geslacht)|Engels, later Nederlands patricisch geslacht]] en een kind van Bernard Heidenreich Thomson (1838-1898), [[officier van gezondheid]], en diens eerste vrouw Maria Wilhelmina Pompe van Meerdervoort (1842-1884) en stamt uit een van oorsprong Engels geslacht. Zijn grootvader was [[Jan Jacob Thomson (1784-1858)|Jan Jacob Thomson]], luitenant-kolonel en ridder Militaire Willems-Orde.<ref>''[[Nederland's Patriciaat]]'' 20 (1931), p. 273-274.</ref> In [[1888]] studeerde Thomson af aan de [[Koninklijke Militaire Academie]] en in [[1891]] begon hij aan een opleiding als cartograaf. Als eerste luitenant der infanterie vertrok hij in 1893 naar [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]], waar hij betrokken is geweest bij de gevechten in [[Atjeh]]. Op [[29 november]] [[1895]] trouwde hij in [[Arnhem]] met Henriëtte Lambertina Slotemaker (1869-1926) (In het gezin werden twee dochters geboren; een dochter is jong overleden). In [[1896]] keerde hij terug naar Nederland en werd gedetacheerd bij de le-Reconvalescenten-Compagnie van het [[Korps Koloniale Reserve]] te [[Zutphen (stad)|Zutphen]]. In [[1900]] verbleef Thomson enige tijd in Zuid-Afrika als militair attaché van de Nederlandse regering gedurende de [[Tweede Boerenoorlog|Boerenoorlog]]. Waarschijnlijk wegens zijn efficiënte aanpak van de bewaking van het spoor tijdens de [[spoorwegstakingen van 1903]] werd hij nog datzelfde jaar bevorderd tot kapitein.
[[Bestand:Lodewijk Thomson, Las recentcadet.JPGjpg|thumb|left|200px|Lodewijk Thomson als 1e luitenantcadet]]
*In [[1888]] studeerde Thomson af aan de [[Koninklijke Militaire Academie]]. In [[1891]] begon hij aan een opleiding als cartograaf.
*In [[1893]] vertrok Thomson met de rang van eerste luitenant der infanterie naar [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]]. In de Oost is Thomson betrokken geweest bij de gevechten in [[Atjeh]].
*Op [[29 november]] [[1895]] trouwde hij in [[Arnhem]] met Henriëtte Lambertina Slotemaker (1869-1926) (In het gezin werden twee dochters geboren; een dochter is jong overleden).
*In [[1896]] keerde hij terug naar Nederland en werd gedetacheerd bij de le-Reconvalescenten-Compagnie van het [[Korps Koloniale Reserve]] te [[Zutphen (stad)|Zutphen]].
*In [[1900]] verbleef Thomson enige tijd in Zuid-Afrika als militair attaché van de Nederlandse regering gedurende de [[Tweede Boerenoorlog|Boerenoorlog]].
* Waarschijnlijk wegens zijn efficiënte aanpak van de bewaking van het spoor tijdens de [[spoorwegstakingen van 1903]] werd hij nog datzelfde jaar bevorderd tot kapitein.
[[Bestand:Thomson, L recent.JPG|thumb|left|200px|Lodewijk Thomson als 1e luitenant]]
 
=== Politieke carrière ===
WegensIn conflicten1905 werd hem mogelijk de grond dermate heet onder de voeten, dat hijwas zichThomson voor de [[Liberale Unie]] verkiesbaar stelde voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 1905|Tweede Kamerverkiezingen van 1905]] voor het district Leeuwarden. Bij deze verkiezingen versloeg hij, na herstemming, de socialist [[Floor Wibaut|Wibaut]] (na herstemming). Vier jaar later versloeg hij [[Pieter Jelles Troelstra]] (ook weer na herstemming). In [[1913]] kwam deze laatste dan toch ten koste van Thomson in de Kamer. Lodewijk Thomson was defensiespecialist in de Kamer en was voorstander van democratisering in het leger. Samen met [[Johan Hendrik Ram|Ram]] en [[Gilles Jan Willem Cornelis Hermanus Graafland|Graafland]] redigeerde Thomson de ''Militaire Gids. Orgaan voor weermacht en natie'' (1882-, de Erven F. Bohn). Dit tijdschrift stond een nieuwere richting in het leger voor en voerde geregeld hevige polemieken met de [[Militaire Spectator]].
 
=== Albanië ===
[[File:Thomson, luitenant generaal. Doodgeschoten door opstandelingen.jpg|thumb|right|300px|Eerste luitenant Thomson]]
Naar aanleiding van de verkiezingen van [[1912]] in het [[Ottomaanse Rijk]], die door de [[Jonge Turken]] op frauduleuze wijze gewonnen werden met 215 van de 222 zetels in het parlement, brak in [[Albanië]] een revolutie uit. Dit leidde tot de roep om meer autonomie. Doordat in 1912 de [[Eerste Balkanoorlog]] uitbrak, als gevolg waarvan de Ottomaanse bezittingen in [[Europa (werelddeel)|Europa]] (met uitzondering van [[Thracië]]) verloren gingen, konden de Albanezen niets anders doen dan de onafhankelijkheid uitroepen. De Europese grote mogendheden wezen vervolgens [[Wilhelm zu Wied]], een achterneef van koningin [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]], aan als vorst van Albanië.
 
Op 1 augustus vroeg de door de mogendheden ingestelde Internationale Controle Commissie aan [[Nederland]] om een gendarmeriekorps op te zetten en daar officieren voor te leveren, om zo de orde in Albanië te herstellen. Albanië was een regelrecht kruitvat waar binnenlandse groeperingen elkaar naar het leven stonden en buitenlandse mogendheden, zoals Italië en Turkije, klaar stonden om het land in te pikken. Op verzoek van minister van Oorlog [[Hendrikus Colijn|Colijn]] ging Thomson, inmiddels bevorderd tot majoor, samen met kolonel [[Willem de Veer]], naar Albanië.
 
[[Bestand:Thomson, L recent.JPG|thumb|Thomson als eerste luitenant]]
Thomson en zijn meerdere De Veer waren botsende persoonlijkheden. Toch bleven ze samenwerken, totdat er op 21 mei 1914 een stuk verscheen in ''De Nieuwe Courant'', waarin De Veer ervan werd beschuldigd een bevel van een hoge gezantenconferentie te hebben genegeerd door, buiten medeweten van Thomson, de minister van Binnenlandse Zaken Essad Pasha te hebben toegestaan een eigen politiemacht op te richten. De Veer had dit nu juist niet gewild, maar niet veel later werd Thomson ''Directeur de la force armée'', waarmee hij De Veer was voorbijgestreefd. Deze eiste dat Thomson op erewoord zou verklaren dat hij niet het brein achter de beschuldigingen in ''De Nieuwe Courant'' was. Thomson gaf dat erewoord niet. De Veer was zo ontdaan dat hij zelfs het ontslag eiste van bevelvoerder Thomson, in een brandbrief op 6 juni aan de minister van Oorlog. Daar kwam het echter niet van. De Veer ging op verlof.<ref>[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/501076/1997/04/21/Een-Nederlandse-held-in-Albanie.dhtml Een Nederlandse held in Albanië]. [[De Volkskrant]], 21 april 1997</ref>
 
Bij de verdediging van de stad [[Durrës (stad)|Durrës]] op 15 juni 1914 werd overste Thomson om 05:50 uur door een geweerkogel getroffen. Dit had tot een slagaderlijke bloeding tot gevolg, waaraan hij binnen een half uur stierf. Over de plaats van inslag bestond onenigheid in de media: volgens de Italiaanse ''[[Corriere della Sera]]'' was Thomson in de borst getroffen, volgens ''[[The Times]]'' in zijn hals en volgens [[de Telegraaf]] in de schouder.<ref>[[Beno Hofman|Beno's stad]], [[OOG|OOG TV]], 13 oktober 1999.</ref> Bovendien kwam het schot niet uit de richting van de rebellen, maar uit de stad zelf, hetgeen stof tot speculaties gaf omtrent mogelijke Italiaanse betrokkenheid.<ref>[http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A011020020%3Ampeg21%3Ap027%3Aa0479 Op sokkel van Groninger prijkt Albanese held], Nieuwsblad van het Noorden, 15 augustus 1992.</ref>
 
Aanvankelijk werd Thomson begraven in Albanië<ref>[http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010547229%3Ampeg21%3Ap005%3Aa0086 Begrafenis Luit.-Kol. Thomson], De Tijd, 16 juli 1914.</ref>, maar na een paar weken, op 15 juli, werd hij onder grote publieke belangstelling herbegraven op de [[Zuiderbegraafplaats (Groningen)|Zuiderbegraafplaats]] in Groningen. Zijn weduwe ging niet in op het verzoek haar man in Den Haag te laten begraven. Tijdens de begrafenis woedde een hevig onweer, waarbij de bliksem naast de begraafplaats insloeg.
 
=== Reacties op Thomsons dood ===
Omdat de buitenlandse mogendheden geen garanties konden bieden voor de veiligheid van de Nederlandse officieren, besloot minister van Buitenlandse Zaken [[John Loudon]] om alle officieren uit Albanië terug te halen. In september 1914 verliet ook Wilhelm zu Wied de Balkanstaat. Door alle woelingen was het gebied waarover hij de facto heerste, beperkt tot de steden [[Vlorë (stad)|Vlora]] en Durrës.
 
== Nagedachtenis ==
==Decoraties en nagedachtenis==
[[Afbeelding:Borstbeeld_thomson.jpg|thumb|left|Borstbeeld van Thomson door [[August Falise]] aan de Hereweg te Groningen]]
[[File:Durrës - Lodewijk Thomson.JPG|thumb|Borstbeeld van Thomson in [[Durrës (stad)|Durrës]]]]
Thomson was [[ridder in de Militaire Willems-Orde]] (1887), ridder in de [[Orde van de Nederlandse Leeuw]] (1913), ridder in de [[Orde van Oranje-Nassau]] met de Zwaarden (1903), bezat de Zilveren Erepenning voor Verdienste jegens Openbare Verzamelingen (1912), het [[Ereteken voor Belangrijke Krijgsbedrijven]], het [[Onderscheidingsteken voor Langdurige Dienst als officier]], was officier in het [[Légion d'honneur|Legioen van Eer]] (1911), was officier in de [[Orde van de Verlosser]] (Balkanoorlog), bezat de Medaille voor de Grieks-Turkse oorlog 1912-1913, was Ridder in de [[Orde van het Zwaard]] (1913), ridder in de [[Orde van Danilo]] (Balkanoorlog), ridder in de [[Orde van de Zwarte Adelaar (Albanië)|Orde van de Zwarte Adelaar]] (1914), was ereburger van [[Durrës (stad)|Durres]] en bezat de [[Orde van de Gouden Adelaar (Kazachstan)|Gouden Adelaar Orde]] (postuum 28-3-2004).
 
Regel 38 ⟶ 53:
 
== Zie ook ==
* [[Jan Fabius (1888-1964)|Jan Fabius]].
{{Link portaal|KNIL}}
 
{{Commonscat}}
{{Appendix|2=
{{References}}