Veel tunnels worden aangelegd voor het transport om een barrière te passeren: een berg, een waterweg, een [[autoweg]] of een [[spoorweg]]. In veel gevallen voorziet een tunnel dus in een [[ongelijkvloerse kruising]]. Voor zover een [[gelijkvloerse kruising]], waaronder een [[spoorwegovergang]], ook mogelijk zou zijn heeft een ongelijkvloerse kruising als voordelen veiligheid en gemak/tijdwinst. Vergeleken met een vaste [[brug (bouwwerk)|brug]] is het voordeel dat er geen hoogtebeperking is voor het kruisende verkeer, vergeleken met een [[beweegbare brug]] is het voordeel gemak/tijdwinst voor beide verkeersstromen. Tunnels worden daar gebouwd waar het terrein geen andere keuze laat, om het scheepvaartverkeer niet te verstoren (tunnel in plaats van brug), om de veiligheid te bevorderen, om tijdwinst te boeken (tunnel in plaats van [[bergpas]] of [[veerboot]]) en om omgevingshinder van [[verkeersinfrastructuur|infrastructuur]] te verminderen, zoals [[geluidshinder]] of uit economische overwegingen of planologische overwegingen. In de slappe Nederlandse bodem is het aanleggen van een tunnel zeer kostbaar hamaar vormt het veelal een innovatieve en technologische uitdaging.
Tunnels worden in de regel gebruikt door het weg- of spoorwegverkeer en door [[metro (vervoermiddel)|metro]]'s. Er zijn ook kleinere [[fietstunnel|fietsers-]] en voetgangerstunnels en enkele [[waterweg]]en voeren door tunnels. Ook zijn er tunnels speciaal voor dieren, zoals een [[amfibieën]]tunnel.
