KGB (Sovjet-Unie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: Misbruikfilter: Leeghalen |
k Wijzigingen door 213.126.33.154 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 131.111.184.25 |
||
Regel 1:
{{Zie dp}}
[[Bestand:Emblema KGB.svg|thumb|117px|Symbool van de KGB]]
'''KGB''' is de afkorting van de [[Russisch]]e naam '''Komitet gosoedarstvennoj bezopasnosti''' (Комитет государственной безопасности), oftewel Comité voor Staatsveiligheid. De KGB was de belangrijkste [[geheime dienst]] van de [[Sovjet-Unie]]. In [[Wit-Rusland]] heeft de geheime dienst nog steeds de naam [[KGB (Wit-Rusland)|KGB]].
== Geschiedenis ==
De '''KGB''' werd onder deze naam opgericht in maart [[1954]] als het 'schild en zwaard' van de [[Communistische Partij van de Sovjet-Unie|communistische partij]] - wat ook in het embleem van de dienst tot uitdrukking kwam - en bestond tot het einde van de Sovjet-Unie in [[1991]]. De dienst, die een opvolger was van eerdere soortgelijke organisaties bekend onder de namen [[Tsjeka]], [[GPOe]], [[NKVD]] en [[MVD]], was belast met spionage, het ontfutselen van geheime informatie uit niet-communistische landen (met name de VS), de liquidatie van niet-communistische personen (uitgevoerd door Afdeling V, de ultrageheime afdeling voor moord en sabotage) en het uitbannen van anticommunistische elementen. Daarnaast was de KGB ook verantwoordelijk voor de veiligheid van partijfunctionarissen en staatslieden van de [[Sovjet-Unie|USSR]].
Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 werd de KGB vervangen door de FSK, die in [[1995]] weer werd vervangen door de [[Federalnaja sloezjba bezopasnosti|Federale Veiligheidsdienst]] (FSB), de huidige veiligheidsdienst van [[Rusland]]. De president van Rusland, [[Vladimir Poetin]], begon zijn carrière in [[1975]] bij de KGB (toen de latere secretaris-generaal van de USSR [[Joeri Andropov]] hoofd van de KGB was) en werd later hoofd van de FSB.
== Terreur ==
De KGB is medeverantwoordelijk geweest voor een ware staatsterreur uitgevoerd tegen dissidente schrijvers, Joodse intellectuelen, geleerden en andersdenkenden (katholieke en orthodoxe priesters en religieuzen) en anti-stalinistische marxisten. Daarbij werd geen middel geschuwd om deze niet-communisten het leven zuur te maken, te achtervolgen, te vermoorden of thuis binnen te vallen voor een "onderzoek" naar staatsgevaarlijke activiteiten. Wie als dissident weigerde zich te conformeren aan het communistische gedachtegoed, kon opgesloten worden in een psychiatrische kliniek. Weer anderen werden gestoten uit een schrijversbond wegens vermeende anticommunistische motieven. Wie slechts de schijn tegen had, kon met de KGB te maken krijgen.
De KGB leverde het apparaat voor de staatsonderdrukking van de Sovjet-burger en de partij-elite in Moskou maakte dankbaar gebruik van deze KGB-macht.
== Organisatie ==
[[Bestand:RIAN archive 143644 Federal Security Service building on Lubyanka Square.jpg|thumb|260px|KGB-gebouw op het Loebjankaplein in Moskou]]
De KGB bestond uit een aantal Hoofddirectoraten en onderafdelingen die allemaal een specifieke taak hadden. Medio jaren zeventig werden de onderstaande directoraten en onderafdelingen onderscheiden, met de opmerking dat de lijst hieronder verre van compleet is:
* [[Eerste Hoofddirectoraat]] met 16 Afdelingen en 3 onderdirectoraten. Deze afdeling was verantwoordelijk voor alle clandestiene operaties in het buitenland. Dit Directoraat bestond o.a. uit de Afdeling V en A (V=Moord/sabotage en A=Afdeling Desinformatie). Tien onderafdelingen van het Eerste Hoofddirectoraat waren de Geografische divisies. Zo viel de Bondsrepubliek Duitsland onder de 4e Afdeling van het Eerste Hoofddirectoraat en de Benelux-landen onder de 5e Afdeling.
* [[Tweede Hoofddirectoraat]] met 12 Afdelingen. Van deze twaalf waren er zes belast met het corrumperen van Westerse diplomaten.
* [[Vijfde Hoofddirectoraat]] in 1969 opgericht door het Politbureau om Dissidentie en dissidente intelligentsia te bestrijden en uit te roeien. In dit Hoofddirectoraat was ook een (anti)Joodse afdeling actief. De onderafdelingen (de 5e 6e 7e 8e en 9e onderafdeling) waren afkomstig van de dienst Politieke Veiligheid.
* [[Hoofddirectoraat Grenstroepen]], Bestond uit een eliteleger van land- en zeemacht en was zo'n 300.000 man sterk. Bedoeling van dit Hoofddirectoraat was het binnenhouden van alle Sovjet-burgers. De grenstroepen waren speciaal opgeleid om vluchtende Sovjet-burgers te pakken te krijgen.
* [[Hoofddirectoraat Strijdkrachten]].
* [[Hoofddirectoraat Technische Operaties]], bevatte de onderzoekslaboratoria en geleerden. Het directoraat was verantwoordelijk voor het ontwikkelen van wapens, chemicaliën, en vergiften die tegen politieke opponenten werden ingezet.
* Het [[Directoraat Personeelszaken]]
* Het [[Directoraat Administratie]].
* Het [[Zevende Directoraat Surveillance]]. Hier werden agenten opgeleid in het schaduwen van personen. In dit Directoraat waren weer 12 afdelingen te onderscheiden.
* Het [[Directoraat Communicatie]]. Omvat alles wat men elektronische spionage te maken had (satellieten, Russische "visserschepen") en het opstellen van bepaalde codes.
* Het [[Directoraat Lijfwachten]]. Dit was verantwoordelijk voor de bewaking en beveiliging van belangrijke politieke kopstukken en partijleiders van het Politbureau.
* Afdeling Bijzonder Onderzoek. Deze afdeling was belast met het onderzoek naar mogelijk verraad of spionage binnen eigen gelederen.
* Afdeling voor vergelijking Operationele Ervaring. Deze afdeling was verantwoordelijk voor het bestuderen van inlichtingenoperaties waardoor er nuttige lessen getrokken kon worden.
* Afdeling Staatscommunicatie. Het gaat hier over zogenaamde verbindingstroepen.
* Afdeling Bewaking. Bewakers die de officiële gebouwen van de KGB bewaakten.
* Afdeling Financiën. Hier werden de salarissen en operationele fondsen beheerd.
* Afdeling Registratie en Archieven.
== Bekende ex-KGB'ers ==
* [[Aleksandr Litvinenko]]
* Vasili Mitrochin (→ ''[[Mitrochin-archief]]'')
* [[Vladimir Poetin]]
* [[Joeri Sjvets]]
* [[Viktor Tsjerkasjin]]
{{Commonscat|KGB}}
{{Coor title dec|55.7587|37.6256|region:RU_type:landmark}}
{{DEFAULTSORT:Kgb}}
[[Categorie:Koude Oorlog]]
[[Categorie:Sovjet-Russische geheime dienst]]
[[Categorie:Spionage]]
| |||