Noriker: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k danwel→dan wel
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 32:
[[Bestand:Anlehnungsbedürftiges Fohlen bei Noriker-Stute.JPG|{{largethumb}}|Merrie met veulen]]
[[Bestand:Säumer Glaspass.jpg|{{largethumb}}|Traditioneel pakdier op bergpaden]]
De '''Noriker''' is een middelzwaar [[koudbloedras]] afkomstig uit het [[Alpen|Alpengebied]] van [[Oostenrijk]] en [[Beieren]]. Het ras werd vroeger ook wel '''Pinzgauer''' genoemd. Het [[Lijst van paardenrassen|paardenras]] heeft in Zuid-Duitsland de ''Süddeutsche Kaltblut'' opgeleverd. De historische Oostenrijkse variëteit ''Abtenauer'', uit [[Abtenau]], is in het huidige ras opgegaan.
 
== Exterieur ==
De Noriker is een middelgroot, rechthoekig trekpaard. Het heeft een compacte, goed gespierde lichaamsbouw en stevig beenwerk. De gangen zijn tredzeker. Het behang is rijkelijk. Een van de grote bijzonderheden van het ras is het rijke scala aan kleuren waarin het voorkomt. Veelvoorkomende kleuren zijn zwart, bruin en vos, maar men ziet ook regelmatig verschillende bontgevlekte vachttypen.
 
== Karakter ==
Regel 41:
 
== Stamboekgeschiedenis ==
De naam 'Noriker' is afgeleid van de de Romeinse streekaanduiding ''Noricum''. De Noriker werd in het verleden ook ''Pinzgauer'' genoemd. Het gebruik van paarden heeft in de Alpen een lange geschiedenis die teruggaat tot de tijd voor het [[Romeinse Rijk]]. Bij opgravingen zijn [[Kelten|Keltische]] gebruiksvoorwerpen gevonden zoals hoofdstellen, bitten en wagens die doen concluderen dat er een levendige paardencultuur was.
 
In de Middeleeuwen werd de Noriker gebruikt als pakdier om lasten over de Alpen te transporteren van de havens aan de [[Middellandse Zee]] naar plaatsen in noorden van deze bergketen zoals [[Salzburg (stad)|Salzburg]] en [[München]]. In de vroege geschiedenis van het ras werd genetisch materiaal van [[barokpaard]]en ingekruist. Dit gebeurde vanaf 1565 met name op de [[Aartshertog]]elijke stoeterij Rief in Salzburg. Tot 1806 werden [[Andalusiër (paard)|Andalusiër]] en [[Napolitaner]] hengsten gebruikt. Dit is nog te herkennen aan de fraai gebogen hals, de ramsneus, het rijke behang en de volle manen en staart. Ook verschillende vachtkeuren tonen barokke invloed. Het [[stamboek]] werd in 1903 opgericht en sedertdien wordt raszuiver gefokt. De fokkerij van dit paard concentreert zich sterk in de streek rond Salzburg. Dat is danook de vestigingsplaats van het door de [[Europese Unie]] erkende stamboek.
 
== Gebruik en tradities ==
Het evenwichtige paard is geschikt voor vele vormen van recreatie en sport. Het wordt gebruikt als tuigpaard voor de [[koets]] in de [[mensport]], als betrouwbaar familiepaard en als krachtig trekpaard voor boomslepen in de bosbouw. Tussen 1960 en 1980 liep het ras sterk terug in aantal maar het bleef voortbestaan dankzij haar veelzijdigheid en geniet nu weer toenemende populariteit.
 
In de streek van herkomst bestaan meerdere folklorische tradities waarin het paard een rol speelt. Zo is er in [[Feistritz an der Gail]] een jaarlijkse wedstrijd genaamd ''Kufenstechen'', waarbij bereden jongemannen in lokale klederdracht vanaf het ongezadelde paard een ton aan duigen moeten slaan. Na de rit worden de eveneens in klederdracht gestoken jongedames ten dans gevraagd waarbij oude volksdeuntjes ten gehore gebracht worden. Het gebruik bestaat al meerdere eeuwen en lijkt terug te gaan op oude inwijdingsrituelen.
Regel 61:
 
== Brandmerk ==
In Oostenrijk kent men twee verschillende brandmerken. Beide tonen een gestileerde edelweiss met een lettercode (voor het gebied van herkomst dan wel veulen of stermerrie).
In Beieren wordt voor de Zuid-Duitse koudbloed een brandmerk gebruikt bestaande uit een gestileerde [[edelweiss]] met een 'P' in het midden. Het brandmerk werd geregistreerd in 1920.
 
== Zie ook ==
Regel 70:
 
== Literatuur ==
* {{aut|Thomas Druml & Gertrud Grilz-Seger}}; ''Das Noriker Pferd'', Band II, Vehling,Graz 2012, ISBN 978-3-85333-222-1
* {{aut|Gertrud Grilz-Seger & Thomas Druml}}; ''The Noriker Horse'', Asmussen, 2010 ISBN 3-935985-49-5
* {{aut|Dr. Thomas Druml}}; ''Das Noriker Pferd'',Graz, 2006 ISBN 3-85333-123-8
* {{aut|Peter Wiesflecker}}; ''Festschrift: 100 Jahre Pferdezuchtverein K 15 Feistritz an der Gail'', Feistritz an der Gail, 2004
* {{aut|Johann Schöfl}}; ''Das autochthone Kaltblutpferd der Alpen, der österreichische Noriker'', Wien, 1960
* {{aut|Dr. Helmut Feuersänger}}; ''Der Pinzgauer Noriker'', Landespferdezuchtverband Alpenland e.V. Salzburg, 1941
* {{aut|Emil Suchanka}}; ''Das norische Pferd'' Wien'', 1900
 
== Afbeeldingen ==
Regel 82:
Norikertandem 3.jpg|Tandemaanspanning
Hengstauftrieb Rauris 9.jpg|Hengstengevecht
Noriker Vierspänner.jpg|Vierspan
</gallery>
 
Regel 89:
* [http://norikerverenigingnederland.nl/ Noriker-Vereniging Nederland]
* [http://vieh-ev.de/Rassen/Pferde/noriker.html Rasbeschrijving en foto's van de Noriker]
* [http://pferdezucht-austria.at/main.asp?VID=15&BID=0&RID=3 Oostenrijkse vereniging van fokkers van de Noriker]
 
{{Navigatie koudbloedraskoudbloedrassen}}
 
{{Navigatie koudbloedras}}
[[Categorie:Paardenras]]