Olifanten: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 33:
== Evolutie en uitgestorven verwanten ==
[[Bestand:Moeritherium.jpg|miniatuur|rechts|Moeritherium.]]
Er zijn meer dan 161 uitgestorven soorten en drie grote [[adaptieve radiatie]]s vastgesteld uit de orde van de [[Proboscidea]]. De eerste [[slurfdieren]], de Afrikaanse [[Eritherium|''Eritherium'']] en [[Phosphatherium|''Phosphatherium'']] uit het late [[paleoceen]], luidden de eerste adaptieve radiatie in. In het [[eoceen]] kwamen er [[Anthracobunidae]] voor in het Indische subcontinent en ''[[Numidotherium]]'', ''[[Moeritherium]]'' en ''[[Barytherium]]'' in Afrika. Deze dieren waren relatief klein en [[aquatisch]]. Later ontstonden er genera zoals [[Phiomia|''Phiomia'']] and [[Palaeomastodon|''Palaeomastodon'']]; de laatstgenoemde bewoonde waarschijnlijk bossen en bossen met een lagere dichtheid. De diversiteit van de [[Proboscidean]] nam af tijden het [[oligoceen]]. Een opmerkelijke soort uit dit tijdperk was [[Eritreum melakeghebrekristosi|''Eritreum melakeghebrekristosi'']] uit de [[hoorn van Afrika]], die een voorouder geweest zou kunnen zijn van velen latere soorten. De tweede diversificatie vond plaats tijdens het begin van het [[mioceen]] met de verschijning van de [[deinotheriidae]] en de [[Mammut (mastodont)|mastodont]]. De eerstgenoemde was verwant aan ''Barytherium'' en leefde in Afrika en Eurazië, terwijl de laatstgenoemde mogelijk afstamde van ''Eritreum'' en zich verspreidde naar Noord-Amerika.
Regel 39:
Aan het begin van het [[pleistoceen]] ervoeren [[Elephantidae]] een hoge hoeveelheid soortvorming. [[Loxodonta atlantica|''Loxodonta atlantica'']] werd de meest voorkomende soort in Noord- en Zuid-Afrika maar werd later in het [[pleistoceen]] vervangen door [[Elephas iolensis|''Elephas iolensis'']]. Alleen wanneer ''Elephas'' uit Afrika verdween werd ''Loxodonta'' weer dominant, maar deze keer in de vorm van de moderne soort. ''Elephas'' diversifieerde in nieuwe soorten in Azië, zoals [[elephas hysudricus|''Elephas hysudricus'']] en [[elephas platycephus|''Elephas platycephus'']]; waarbij de laatstgenoemde mogelijk de voorouder is van de moderne Aziatische olifant. ''Mammuthus'' evolueerde tot vele soorten zoals de welbekende [[wolharige mammoet]]. In het late [[pleistoceen]] verdwenen de meeste slurfdieren tijdens de [[kwartaire ijstijd]] die wereldwijd meer dan 50% van de genera die meer dan 5 kilogram wogen doodde.
Slurfdieren ervoeren vele evolutionaire veranderingen, zoals een toename in grootte, dat leidde tot veel grote soorten die tot wel 4 meter hoog werden. Zoals met andere [[megafauna|megaherbivoren]], inclusief de uitgestorven [[sauropoda]], ontwikkelde het grote formaat van olifanten zich waarschijnlijk zodat ze konden overleven op vegetatie met een lage voedingswaarde. Hun ledematen groeiden langer en hun voeten korter en breder. Eerdere slurfdieren ontwikkelden langere onderkaken en kleinere crania , terwijl de meer geavanceerdere kortere onderkaken ontwikkelden, die het zwaartepunt van het hoofd verschoven. De schedel groeide groter, specifiek de cranium, terwijl de nek korter werd om betere ondersteuning aan de schedel te bieden. De toename in grootte leidde tot de ontwikkeling en verlenging van de slurf om bereik te bieden. Het aantal premolaren, snijtanden en hoektanden nam af. De wang tanden (molaren en premolaren) werden groter en gespecialiseerder. De bovenste tweede snijtanden groeiden tot slagtanden, welke varieerden in vorm van recht, tot gebogen (zowel naar boven als naar onderen), tot spiraal, afhankelijk van de soort. Sommige slurfdieren ontwikkelden slagtanden vanuit hun lagere snijtanden. Olifanten behouden bepaalde eigenschappen van hun aquatische voorouders zoals hun middenoor anatomie en de interne [[testikels]] van de mannetjes.
Er heeft wat discussie plaatsgevonden het verwantschap tussen ''Mammuthus'' en Loxodonta of Elephas. Sommige [[desoxyribonucleïnezuur|DNA]] studies suggereren dat ''Mammuthus'' verwanter is aan ''Loxodonta'', terwijl anderen er op wijzen dat dit het geval is bij ''Elephas''. Echter ondersteund een analyse van het complete mitochondriale genoom profiel van de [[wolharige mammoet]] (afgenomen in 2005) dat Mammuthus meer verwant is aan Elephas. [[Morfologie (biologie)|Morfologisch]] bewijs ondersteund dat Mammuthus en Elephas zuster taxa zijn, terwijl vergelijkingen van [[albumine]] en [[collageen]] hebben vastgesteld dat alle drie de genera even verwant zijn aan elkaar. Sommige wetenschappers geloven dat er ooit een gekloonde mammoet embryo geplaatst kan worden in de baarmoeder van een Aziatische olifant.
== Intelligentie ==
| |||