Antieke filosofie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Kleuske (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 86:
===[[Stoa|Stoïcisme]]===
[[Bestand:Chrysippus of Soli.jpg|thumb|200px|Chrysippus|right]]
Van de compromisloze oude Stoa hebben wij slechts fragmenten over. DesalnietteminToch is het mogelijk deze leer, waarvan [[Zeno van Citium]] (333 - 262 v.Chr.) de stichter is, goeddeels te reconstrueren. Volgens de Stoïcijnen is alles materie (niet alleen de rede en de ziel, maar ook bijvoorbeeld eigenschappen). Dit op grond van hun criterium dat alleen lichamen invloed kunnen uitoefenen en ondergaan. De Stoa zoekt niet naar een waarheid 'achter' de verschijnselen, zoals Plato met zijn Ideeënleer, maar ziet de verschijnselen als onze enige mogelijkheid tot kennis. Over de vraag of deze bron tot ''betrouwbare'' kennis gemaakt kan worden, heeft [[Chrysippus|'''Chrysippus''']] (280 - 206 v.Chr.), de tweede vader van de Stoa, lange disucssies gevoerd met de scepticus Carneades.
 
De Stoa stelt als doel het bereiken van de ''apatheia'', de toestand waarin men niet meer door emoties (''pathè'') wordt gestoord<ref>Het Griekse ''apatheia'' heeft hier dus niet de negatieve connotatie van het Nederlandse woord ''apathie''. Vergelijk trouwens het gebruik van het Nederlandse ''epicurisch'' in de zin van: ''genotzuchtig, weelderig, wellustig, zwelgend'' (van Dale), of ook zoals ons woord ''stoïcijns'' veelal in negatieve zin gebruikt wordt.</ref>. Hierbij is het 'alles of niets': men kan niet half op weg zijn naar deze toestand. Slechts de Stoïsche wijze heeft deze toestand bereikt. Het vergt een intellectualistische houding: emoties zijn namelijk volgens Chrysippus niet anders dan onjuiste oordelen. Het is bijvoorbeeld slechts het onjuiste oordeel dat men in een bepaalde situatie toe moet geven aan verdriet, die maakt dat we verdrietig worden, niet die situatie zelf. Deze heeft men niet in de hand, en is deterministisch bepaald: er vindt een eeuwige wederkeer plaats van onze kosmos.