Cynognathus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
extra plaatje, linksnoei; links werken niet, kleine tekstaanpassing |
||
Regel 2:
| naam=''Cynognathus''
| titelweergave=''Cynognathus''
| fossiel = [[
| afbeelding=Cynognathus BW.jpg
| onderklasse=[[Synapsida]]
Regel 13:
| datum=1895
| typesoort=''Cynognathus crateronotus'' Seeley, 1895
| commons = Category:Cynognathus
| afbeelding2 = Cynognathus.JPG
}}
'''''Cynognathus''''' is een uitgestorven [[monotypisch]] geslacht van [[Cynodontia]], en de enige vertegenwoordiger van de familie '''Cynognathidae'''. De enige soort, ''Cynognathus crateronotus'', leefde tijdens het vroege [[Trias]] in Zuidelijk [[Afrika]], [[Antarctica]] en [[Zuid-Amerika]]. ''Cynognathus'' leek net als de meeste soorten uit de onderorde [[Cynodontia]] sterk op een [[zoogdier]].
== Naam ==
Regel 23 ⟶ 25:
''Cynognathus'' was 100-175 centimeter lang en had een krachtige staart en korte poten die onder het lichaam stonden. Het gewicht wordt geschat op 50 tot 70 kilogram. De kop was hondachtig met tanden die reeds waren gedifferentieerd tot snij- en hoektanden, net als bij [[zoogdieren]]. Aan de hondachtige schedel dankt ''Cynognathus'' zijn naam, want "cyno/kuoon" betekent "hond" en "gnathus" betekent "kaak". Prominente uitsteeksels op de onderkaak maakte de aanhechting van grote kaakspieren mogelijk, waardoor ''Cynognathus'' een enorme bijtkracht moet hebben gehad. Wellicht was ''Cynognathus'' al warmbloedig en behaard, aangezien kanaaltjes in het neusbeen wijzen op de aanwezigheid van bloedvaten en zenuwen. Bij zoogdieren hangt de aanwezigheid van zulke structuren op die plaats samen met de aanwezigheid van [[snorhaar|snorharen]]. Snorharen zijn gespecialiseerde haren en zullen dan ook alleen bij een min of meer algehele beharing voorkomen. In ieder geval was ''Cynognathus'' in het bezit van een secundair benig [[gehemelte]] die de neusholte van de mondholte scheidt, waardoor ''Cynognathus'' tegelijkertijd kon eten en ademen. De afwezigheid van [[rib (anatomie)|ribben]] in de buikregio suggereert de aanwezigheid van een [[middenrif]], een belangrijke [[ademhaling (dier)|ademhalingsspier]] bij zoogdieren.
Met het formaat van een [[wolf]] was ''Cynognathus'' één van de grotere roofdieren van het Vroeg-Trias. Tot de mogelijke prooien van dit dier behoorden onder andere [[Dicynodontia|dicynodonten]] en [[Rhynchosauria|rhynchosauriërs]]. Hoewel ''Cynognathus'' een zeer succesvol dier was, stierf het toch uit in het Midden-Trias. Waarschijnlijk hadden de ingrijpende klimaatsveranderingen hiermee te maken. Het feit dat woestijnen steeds meer de wereld gingen domineren en bossen steeds schaarser werden werkten in het nadeel van grote
[[
== Fossiele vondsten ==
Fossielen van ''Cynognathus'' zijn gevonden in de [[Cynognathus-faunazone|''Cynognathus''-faunazone]] van de Burgersdorp Formation ([[Beaufortgroep]], [[Karoosupergroep]]) in [[Zuid-Afrika]] en [[Lesotho]], de [[Otjiwarongo-bassin|Omingonde Formation]] in [[Namibië]], de [[Fremouw Formation]] in [[Antarctica]] en de [[San Rafael-bekken|Formación Puesto Viejo]] in [[Argentinië]]. De vondsten zijn 235 tot 245 miljoen jaar oud en dateren uit de periodes [[Olenekien]] tot [[Anisien]].
Regel 30 ⟶ 33:
Uit het feit dat fossielen van ''Cynognathus'' zowel in Zuidelijk Afrika als Argentinië als Antarctica zijn gevonden, kan afgeleid worden dat deze continenten tijdens het Trias met elkaar verbonden moeten zijn geweest. De fossiele vondsten van deze cynodont is dan ook één van de aanwijzingen voor het bestaan van de supercontinenten [[Pangea]] en [[Gondwana (paleocontinent)|Gondwana]] tijdens het Trias evenals het fenomeen van de [[platentektoniek]].
Ook [[Volksrepubliek China|China]] wordt wel opgegeven
{{clearboth}}
== Zie ook ==
▲[[Image:Snider-Pellegrini Wegener fossil map.gif|thumb|400px|left|Verspreiding ''Cynognathus'' op het supercontinent Gondwana]]
* ''[[Lystrosaurus]]''
{{Appendix|2=
* {{nl}} {{aut|Palmer, D. & Cox, B.}} 2000. ''De geïllustreerde encyclopedie van dinosauriërs en prehistorische dieren
*
* {{en}} {{aut|Botha, J.; Lee-Thorp, J. & Chinsamy, A.}} 2005. ''The palaeoecology of the non-mammalian cynodonts Diademodon and Cynognathus from the Karoo Basin of South Africa, using stable light isotope analysis'' - Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology - 223 - pp. 303–316
*
* {{en}} {{aut|Battail, B.}} 1993. ''On the biostratigraphy of Triassic therapsid-bearing formations
* {{en}} {{aut|Abdala, F & Smith, RMH.}} 2009. ''A Middle Triassic cynodont fauna from Namibia and its implications for the biogeography of Gondwana
▲* On the biostratigraphy of Triassic therapsid-bearing formations. Battail B. New Mexico Museum of Natural History & Science Bulletin; 1993; Number 3: pp. 31-34.
* {{en}} {{aut|Abdala, F & Ribeiro, AM.}} 2010. ''Distribution and diversity patterns of Triassic cynodonts (Therapsida, Cynodontia) in Gondwana
▲* A Middle Triassic cynodont fauna from Namibia and its implications for the biogeography of Gondwana. Abdala F & Smith RMH. Journal of Vertebrate Paleontology; September 2009; 29 (3): pp. 837-851.
▲* Distribution and diversity patterns of Triassic cynodonts (Therapsida, Cynodontia) in Gondwana. Abdala F & Ribeiro AM. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology; January 2010; 286: pp. 202–217.
}}
| |||