Fritz Zwicky: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 40201245 van Kulter20 (overleg) ongedaan gemaakt.
Uitbreiding met biografie
Regel 1:
[[Bestand:Fritz Zwicky Memorial Plate - Varna.jpg|thumb|Gedenkplaat aan het huis waar Fritz Zwicky werd geboren]]
'''Fritz Zwicky''' ([[Varna (stad)|Varna]], [[Bulgarije]], [[14 februari]] [[1898]] - [[Pasadena (Californië)|Pasadena]], [[8 februari]] [[1974]]) was een [[Zwitserland|Zwitsers]] [[fysicus]] en [[astronoom]].
 
== OnderzoekBiografie ==
Zwicky was de zoon van Fridolin Zwicky (1868-1944), een in Bulgarije werkzame Zwitserse handelaar. Van 1908 tot 1933 diende zijn vader ook als Noors ambasseur in Varna. Zijn moeder Franziska Wreck (1871-1927) was een ethnisch Tsjech uit het Oostenrijk-Hongaarse Keizerrijk. In 1904, op zesjarige leeftijd, werd Fritz naar zijn grootouders in het Zwitserse Glarus gestuurd voor zijn verdere opleiding in de commercie. Zijn aandacht verschoof echter richting de wetenschap.
 
Vanaf 1917 studeerde hij wis- en natuurkunde aan de [[ETH Zürich|Eidgenössische Technische Hochschule]] (ETH) te Zürich. Zijn leermeesters aldaar waren onder onder [[Peter Debye]] en [[Auguste Piccard]]. In 1925 promoveerde hij op het proefschrift ''Die Reissfestigkeit von Steinsalz-Einkristallen bei unterschiedlichen Temperaturen''. Voorzien van een Rockefeller-studiebeurs emigreerde Zwicky kort na zijn promotie naar de Verenigde Staten. Hij was door [[Robert Millikan]] gevraagd om naar [[CalTech]] te komen, waar hij tot aan zijn pensionering in 1963 aanbleef.
 
In april 1932 trad Zwicky in het huwelijk met Dorothy Vernon Gates, de dochter van senator Egbert Gates. In 1941 werd het huwelijk vriendschappelijk ontbonden. In 1947 hertrouwde hij in Zwitserland met Anna Margaritha Zurcker. Uit dit huwelijk werden drie dochters geboren, Margarit, Franziska en Barbarine. Zwicky overleed op 76-jarige leeftijd in Pasadena en werd begraven in [[Mollis]], Zwitserland.
 
== Onderzoek ==
=== Supernovae ===
Zwicky ging naar aanleiding van de uitzonderlijk heldere [[Nova (sterrenkunde)|nova]] in de [[Andromedanevel]] in [[1885]] zoeken naar andere van die [[supernova|superheldere nova's]]. Deze supernova ([[S Andromedae]] genaamd) was op [[absolute helderheid|absolute schaal]] 20 miljard maal helderder dan de zon. Hij begon in [[1934]] en vond in 4 jaar tijd 12 van die supernova's in de [[cluster (astronomie)|cluster]] van [[sterrenstelsel]]s in [[sterrenbeeld]] [[Maagd (sterrenbeeld)|Virgo]].
Regel 10 ⟶ 16:
 
=== Morfologisch overzicht ===
 
Hij bedacht de ontwerpmethode van de ''Morphological Analysis'' ([[Morfologisch overzicht]]).
 
=== Donkere materie ===
In 1933 bestudeerde Zwicky het [[Comacluster]], een groepcluster doorvan zwaartekracht10.000 gebondengalactische sterrenstelselssterrenstelsel die om een gemeenschappelijk zwaartepunt roteren. Door de bewegingen van de stelsels in het cluster te bestuderen kon hij meten hoeveel massa het cluster bevatte. Dezelfde massa mat hij ook aan de hand van de hoeveelheid licht dat er van het cluster afkomstig was. Uit het feit dat de massa gemeten aan de hand van de bewegingen veel groter was dan de massa gemeten aan de hand van de hoeveelheid licht, concludeerde Zwicky dat er zich veel meer massa in het cluster bevond dan met tot nu toe gedacht had. Deze 'missende massa' was niet te zien en dus 'donker', vandaar dat hij deze materie [[donkere materie]] noemde. Tot op de dag van vandaag is men er niet achter waaruit deze donkere materie precies bestaat.
 
{{Appendix|2=
In 1933 bestudeerde Zwicky het [[Comacluster]], een groep door zwaartekracht gebonden sterrenstelsels. Door de bewegingen van de stelsels in het cluster te bestuderen kon hij meten hoeveel massa het cluster bevatte. Dezelfde massa mat hij ook aan de hand van de hoeveelheid licht dat er van het cluster afkomstig was. Uit het feit dat de massa gemeten aan de hand van de bewegingen veel groter was dan de massa gemeten aan de hand van de hoeveelheid licht, concludeerde Zwicky dat er zich veel meer massa in het cluster bevond dan met tot nu toe gedacht had. Deze 'missende massa' was niet te zien en dus 'donker', vandaar dat hij deze materie [[donkere materie]] noemde. Tot op de dag van vandaag is men er niet achter waaruit deze donkere materie precies bestaat.
*{{Citeer journal
 
|author=Herman de Lang
|year=2013
|title=Het verborgen universum (I) - De ontdekking van donkere materie
|journal=NTvN
|volume=79 |issue=4
|pages=122-126
}}
}}
{{DEFAULTSORT:Zwicky, Fritz}}
[[Categorie:Zwitsers astronoom]]