Eoceen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Leven: plaatjes herschik + plantenfoto
Regel 55:
Andere vindplaatsen van Eocene fossielen zijn de [[Murgon Fossil Site]] in [[Queensland]] (~ 54,6 Ma) en de [[John Day Formation]] (~ 37 - 20 Ma) in [[Oregon]].
 
[[Bestand:Macginitiea gracilis 01.jpg|thumb|right|300px|''[[Macginitiea gracilis]]'', Ypresien, Washington State]]
[[Bestand:Gastornis 1917.jpg|miniatuur|300px|Reconstructie van een ''[[Gastornis]]'', een [[schrikvogels|schrikvogel]] uit het Paleoceen en Eoceen van Europa en Noord-Amerika. Het dier kon de grootte van een volwassen mens bereiken.<ref>Afbeelding uit Matthew ''et al.'' (1917)</ref>]]
[[Bestand:Hyracotherium Eohippus hharder.jpg|miniatuur|300px|''[[Hyracotherium]]'' is het oudste bekende geslacht onder de [[paardachtigen]] (Paleoceen tot Vroeg-Eoceen). Het diertje was ongeveer 20 cm hoog en 30 cm lang.]]
[[Bestand:Moeritherium.jpg|miniatuur|300px|''[[Moeritherium]]'' was een vroeg [[slurfdieren|slurfdier]] uit het Eoceen, nauw verwant aan de voorouders van de tegenwoordige olifanten.]]
[[Bestand:Palaeochiropteryx Paleoart.jpg|miniatuur|300px|3 vliegende ''[[Palaeochiropteryx Paleoart]]'']]
[[Bestand:Mesonyx.jpg|miniatuur|300px|''[[Mesonyx]]'', een vleesetend [[hoefdier]] uit het Eoceen.]]
[[Bestand:Arsinoitherium BW.jpg|miniatuur|300px|''[[Arsinoitherium]]'', een gehoornde [[Embrithopoda|embrithopode]] uit het Laat-Eoceen en het [[Oligoceen|Vroeg-Oligoceen]].]]
[[Bestand:Basilosaurus BW.jpg|miniatuur|300px|''[[Basilosaurus]]'', één van de eerste [[walvissen]].]]
== Leven ==
In het Paleoceen had snelle [[Adaptieve radiatie|radiatie]] onder de [[zoogdieren]] plaatsgevonden. Behalve veel nieuwe groepen waren ook grotere vormen dan ooit tevoren verschenen. In het Eoceen ging deze diversificatie door en [[specialisatie (biologie)|specialiseerden]] veel soorten zich ten opzichte van de "primitieve" Paleocene soorten. Een soortgelijke diversificatie vond plaats onder [[vogels]], [[bedektzadigen|bloeiende planten]], [[insecten]] en andere groepen.
Regel 64 ⟶ 72:
 
Door het verdrogen en afkoelen van het klimaat maakten de bossen op sommige plekken plaats voor open terrein. Dit zorgde voor de opkomst van de [[grassenfamilie|grassen]], een ontwikkeling die op zijn beurt weer zou leiden tot de opkomst van grotere grazende soorten dieren. Er bestaan aanwijzingen, dat grassen al in het Krijt voorkwamen en de oudste duidelijke fossielen stammen uit het Paleoceen. Deze soorten bezaten nog brede bladeren en leken nog niet op het moderne gras. Een belangrijke adaptatie was de ontwikkeling van continue groei, waardoor de planten ook zware begrazing konden overleven.<ref>Stanley 1999, p. 500</ref> Tijdens het Oligoceen zouden de grassen zich verder verspreiden.
 
[[Bestand:Gastornis 1917.jpg|miniatuur|300px|Reconstructie van een ''[[Gastornis]]'', een [[schrikvogels|schrikvogel]] uit het Paleoceen en Eoceen van Europa en Noord-Amerika. Het dier kon de grootte van een volwassen mens bereiken.<ref>Afbeelding uit Matthew ''et al.'' (1917)</ref>]]
 
=== Vogels ===
Regel 76 ⟶ 82:
 
De vondst van een fossiel van de Eocene [[loopvogel]] ''[[Palaeotis]]'' in de Duitse Messelgroeve en andere fossiele loopvogels in Noord-Amerika en [[Mongolië]] is niet in overeenstemming met de traditionele hypothese dat de [[recentste gemeenschappelijke voorouder|gemeenschappelijke voorouder]] van de loopvogels in [[Gondwana (continent)|Gondwana]] leefde.<ref>Zie Chatterjee (1997) voor een beschrijving van de evolutie van loopvogels</ref> Duidelijk is dat de loopvogels tijdens het Eoceen ook op het noordelijk halfrond wijdverspreid waren. De [[papegaaien]] kwamen tijdens het Eoceen tot op veel noordelijkere breedten voor dan tegenwoordig. In Europa zijn op verschillende plaatsen fossielen van Eocene papegaaien gevonden.<ref>Mourier-Chauviré (1992) beschrijft bijvoorbeeld vondsten van fossiele papegaaien in Frankrijk</ref> Het oudst bekende fossiel van een papegaai is 54 miljoen jaar oud en werd gevonden in [[Denemarken]].<ref>Waterhouse ''et al.'' (2008)</ref>
 
[[Bestand:Hyracotherium Eohippus hharder.jpg|miniatuur|300px|''[[Hyracotherium]]'' is het oudste bekende geslacht onder de [[paardachtigen]] (Paleoceen tot Vroeg-Eoceen). Het diertje was ongeveer 20 cm hoog en 30 cm lang.]]
[[Bestand:Moeritherium.jpg|miniatuur|300px|''[[Moeritherium]]'' was een vroeg [[slurfdieren|slurfdier]] uit het Eoceen, nauw verwant aan de voorouders van de tegenwoordige olifanten.]]
[[Bestand:Palaeochiropteryx Paleoart.jpg|miniatuur|300px|3 vliegende ''[[Palaeochiropteryx Paleoart]]'']]
[[Bestand:Mesonyx.jpg|miniatuur|300px|''[[Mesonyx]]'', een vleesetend [[hoefdier]] uit het Eoceen.]]
[[Bestand:Arsinoitherium BW.jpg|miniatuur|300px|''[[Arsinoitherium]]'', een gehoornde [[Embrithopoda|embrithopode]] uit het Laat-Eoceen en het [[Oligoceen|Vroeg-Oligoceen]].]]
[[Bestand:Basilosaurus BW.jpg|miniatuur|300px|''[[Basilosaurus]]'', één van de eerste [[walvissen]].]]
 
=== Zoogdieren ===