Patroon (munitie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Typo |
correcties |
||
Regel 2:
[[Bestand:CartridgeComparison.jpg|thumb|right|Verschillende patronen]]
[[File:4.73x33 Caseless-crop.jpg|thumb|right|Een gedemonteerde hulsloze patroon van 4.73 x 33 mm voor een experimenteel [[Heckler & Koch|Heckler & Koch G11]] aanvalsgeweer]]
Een '''eenheidspatroon''' (kortweg '''patroon''') van een [[vuurwapen]] omvat alles wat nodig is om een schot te lossen: de [[Kogel (munitie)|kogel]], de [[buskruit|kruitlading]], het [[slaghoed]]je en de omringende [[huls (munitie)|huls]]. De huls geeft aan de patroon zijn typische vorm, en is geheel of gedeeltelijk gemaakt van [[Messing (metaallegering)|messing]], soms van [[Staal (legering)|staal]], [[aluminium]], kunststof, papier of zelfs [[nitrocellulose]]; messing heeft de voorkeur omdat het [[elasticiteit (materiaalkunde)|elastischer]] is dan staal. Sedert de Eerste Wereldoorlog worden hulzen van militaire munitie soms van staal gemaakt omdat messing vele andere toepassingen heeft, schaarser en dus ook duurder is.
Een patroon met
Losse patronen
Exercitiepatronen hebben geen slaghoedje, noch een kruitlading. Ze dienen om de werking van een vuurwapen te tonen/trainen in een onveilige omgeving voor echte patronen. Deze patronen zijn extra gemarkeerd met een waarschuwingskleur en/of doorboring om verwisseling met geladen patronen te voorkomen. Door het ontbreken van ontsteking en aanvuurlading kan de werking van een herladend wapen niet getoond worden (alleen het weigeren ervan).
Voordat patronen bestonden moesten de benodigdheden voor het schot apart in het vuurwapen worden geladen, en werd het kruit ontstoken door een brandende lont, door de vonk van een vuursteen op staal of door de vlam van een los slaghoedje. Bij de zeer grote [[Kaliber (wapen)|kalibers]] van
==Werking==
[[Bestand:Bullet.svg|thumb|right|250px|Schema van een
Om een patroon af te vuren, moet hij zich in een vuurwapen bevinden. In het wapen bevindt zich de
Zodra de kogel de loop verlaat via de [[monding]] van het vuurwapen, valt de druk weg.
Althans, dit is de theorie — afhankelijk van het ontwerp van het wapen en de huls is er kans dat de huls blijft klemmen in de kamer waardoor de schutter
== Patroonaanduidingen ==
Regel 30 ⟶ 29:
* Het kaliber van de loop gemeten over de trekken (groeven) - in Amerika.
* Het kaliber van de loop gemeten over de velden (de kleinste inwendige diameter) - in Europa.
Het resultaat is door deze drie manieren van meten verschillend (en dus niet om te rekenen)
Het gevolg is dat militairen, [[schietsport|sportschutter]]s of [[jacht (activiteit)|jagers]] soms eenzelfde patroon gebruiken, doch met een verschillende
=== Lengte ===
Omdat er veel patronen zijn met dezelfde diameter kogel, wordt in de [[metriek]]e aanduiding vaak ook de hulslengte vermeld, na een ×-teken. Dit is dus niet de volledige lengte van een patroon, maar alleen van de huls. 5,56×45
=== Rand ===
Ook worden soms letters toegevoegd om het soort rand aan de huls aan te geven (de rand is het uitstekende deel aan de voet van de huls, waar de haak van de afsluiter aan grijpt om de huls uit de kamer te kunnen trekken). Hier worden grofweg drie soorten onderscheiden: met rand, randloos, en met een halve rand. In het Engels heten deze ''rimmed'' (R), ''rimless'' en ''semi-rimless'' (SR); er is geen afkorting voor randloze patronen. Het verschil is dat bij een patroon met rand, deze rand buiten het lichaam van de huls steekt — met andere woorden: de rand heeft een grotere diameter dan de huls zelf. Bij een randloze huls is er (in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden) wel een rand, maar deze heeft dezelfde diameter als de huls;
=== Lading ===
Overige voorbeelden van patroonaanduidingen duiden bijvoorbeeld de gebruikte hoeveelheid kruit aan. Bijvoorbeeld de 45-70 Govt. Hierbij geeft het eerste deel de diameter van de kogel aan (.45") en het tweede deel de hoeveelheid kruit in de patroon (70 [[
=== Hulsvorm ===
Regel 53 ⟶ 52:
* Plat
* Hol - Ook wel [[Dumdumkogel|dumdumkogel]] genoemd.
De kogel kan uit één of meerdere materialen bestaan, zoals aluminium, bismut, lood, plastic, staal, verarmd uranium,
==Voorbeelden van patronen==
Regel 64 ⟶ 63:
==Losse flodders==
[[bestand:7.9Blanks.jpg|thumb|right|200px|
Een patroon zonder een projectiel (dus enkel met een kruitlading) wordt meestal
Om te voorkomen dat het kruit uit de losse patroon valt, wordt deze dichtgemaakt door hem toe te knijpen of door een afdekking van licht materiaal (vaak kurk, karton of hout) in de huls te plaatsen; beide breken open bij het lossen van het schot zodat de ontstane gassen van het verbrande kruit kunnen ontsnappen. De hulzen van sommige losse patronen worden deels van plastic gemaakt om zo op materiaalkosten te kunnen besparen. Bij dit type is de patroon voorzien van een schijnkogel die open breekt wanneer de patroon wordt afgeschoten.
Omdat er bij sommige losse patronen bij het afschieten toch deeltjes uit de loop kunnen komen, zoals onverbrand kruit of stukjes van de afdichting, moet ook hiermee voorzichtig worden omgegaan. Het is trouwens een goed principe dat men een vuurwapen nimmer op personen richt, ook als men zeker weet dat het wapen ongeladen is. Deze munitie wordt vooral gebruikt bij militaire oefeningen en automatische wapens die ermee moeten vuren worden voorzien van een [[mondingsstop]] die op het einde van de [[loop (vuurwapen)|loop]] wordt geplaatst. Op deze manier wordt er voor gezorgd dat de gasdruk voldoende behouden blijft voor de (semi)automatische werking.
==Literatuur==
{{Commonscat|Pistol and rifle cartridges}}
|